Lễ hội Tản Viên Sơn Thánh: Phục dựng lại lễ rước kiệu từ đền Lăng Sương về đền Hạ

Ông Đỗ Mạnh Hưng, Phó Chủ tịch UBND huyện Ba Vì cho biết, lễ rước kiệu này đã nhiều năm qua, do chiến tranh, và những thăng trầm của lịch sử đã không được duy trì. Trong thư tịch cổ, lễ rước kiệu từ đền Lăng Sương về đền Hạ là một phần không thể thiếu trong lễ hội Tản Viên Sơn Thánh, được các bậc tiền nhân thực hiện từ xa xưa.

Trong quá trình nghiên cứu, triển khai kế hoạch phục dựng các giá trị, nghi thức truyền thống nhằm nâng tầm lễ hội, năm nay, ban tổ chức lễ hội Tản Viên Sơn Thánh quyết định phục dựng lại tục lệ cổ này. Theo truyền thống, lễ rước kiệu sẽ có quãng nghi thức rước bằng đường thủy qua sông Đà. Tuy nhiên do năm đầu phục dựng rước liên vùng nên sẽ rước bằng đường bộ để đảm bảo công tác an ninh, an toàn. Từ năm sau, ban tổ chức nghiên cứu để hoàn thiện nghi thức truyền thống này trở thành nghi lễ chính của lễ hội.

Lễ hội Tản Viên Sơn Thánh được chia làm 2 phần. Phần lễ với những hoạt động truyền thống như Tế thỉnh Thánh tại đền Hạ vào ngày 8 tháng Giêng năm Canh Tý tiếp đến là lễ rước nước tư sông Đà về làm lễ mộc dục tại đền Hạ. Lễ rước nước diễn ra từ 0h đến 4h sáng ngày 8 tháng Giêng tại bến sông xóm Cốc Đồng Tâm, xã Minh Quang…

Phần hội gồm các tiết mục văn nghệ và nhiều trò chơi dân gian cùng một số gian hàng giới thiệu đặc sản Ba Vì.

Tín ngưỡng phụng thờ Tản Viên Sơn Thánh bao trùm một vùng không gian văn hóa rộng lớn khu vực Đồng bằng Bắc bộ, trong đó đậm đặc nhất là vùng Xứ Đoài (mà vùng lõi là huyện Ba Vì). Chỉ tính trên địa bàn huyện Ba Vì có 300 di tích, thì trong đó có trên 100 di tích thờ Đức Thánh Tản Viên với rất nhiều di tích được xếp hạng cấp quốc gia đặc biệt, di tích quốc gia và cấp Thành phố. Với giá trị này năm 2018, Tục thờ Tản Viên Sơn Thánh đã được Bộ VH-TT-DL công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Trúc Anh