Lễ hội Tịch điền Đọi Sơn

Một nghi thức cày tịch điền.

Mùa xuân năm Đinh Hợi 987, cách đây 1.033 năm, vua Lê Đại Hành đã chọn vùng đất Đọi Sơn linh thiêng để tổ chức cày tịch điền, khuyến khích, động viên thần dân, con cháu chăm lo sản xuất nông nghiệp, cái gốc của sự ấm no hạnh phúc. Kể từ đó, lễ tịch điền trở thành một lễ hội văn hóa truyền thống được các triều đại chú trọng tổ chức, là một nét đẹp trong sinh hoạt văn hóa cộng đồng, đề cao vai trò của sản xuất nông nghiệp.

Lễ hội Tịch điền Đọi Sơn nhân dịp đầu năm là một lễ hội truyền thống xuống đồng cày ruộng và cầu cho một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu. Lễ hội được tổ chức vào mùng 7 tháng Giêng hằng năm, để tái hiện lại Lễ tịch điền thời vua Lê Đại Hành chọn việc tổ chức cày tịch điền nhằm khuyến khích nông trang. Nghi trình mở đầu là lễ rước chân nhang từ đền thờ vua Lê Đại Hành về chùa Đọi. Tiếp đó là Lễ cáo yết xin Thành hoàng làng cho mở cửa đình Đọi Tam. Hội thi trang trí trâu để chọn những con trâu đẹp nhất cày tịch điền.

Các đồng chí lãnh đạo thị xã Duy Tiên cầy tịch điền.

Đặc biệt, lễ cày tịch điền được tiến hành trọng thể với nghi thức cổ truyền là nghi lễ nhập thế vua Lê. Một cụ ông đức độ, thần thái uy nghiêm đã được chọn trong cộng đồng cư dân Đọi Sơn khoác áo Long bào, đeo mặt nạ thực hiện nghi lễ hóa thân thành hình tượng vua Đại Hành xuống mở những sá cày lễ đầu tiên trên thửa ruộng phù sa màu mỡ. Tiếp đó, các đồng chí lãnh đạo một số ban, ngành T.Ư, lãnh đạo tỉnh Hà Nam, thị xã Duy Tiên và đại diện các tầng lớp nhân dân trong tỉnh thực hiện nghi lễ cày tịch điền. Cùng với nghi lễ cày ruộng còn có đám rước kiệu vua, thành hoàng, tổ nghề, múa rồng, múa lân, lễ dâng hương, biểu diễn trống của đội trống thôn Đọi Tam và các hoạt động văn hóa nghệ thuật…

Lễ hội Tịch điền Đọi Sơn được tổ chức hằng năm đã trở thành nét đẹp trong sinh hoạt văn hóa cộng đồng, bởi đây là một lễ hội giàu tính nhân văn, khuyến nông sâu sắc, thể hiện lòng biết ơn các bậc tiền nhân trong việc khai phá, mở mang ruộng đồng, đề cao tinh thần gần dân, trọng nhà nông, nghề nông.

Tại buổi lễ, tỉnh Hà Nam đã trao Bằng công nhận cho bảy xã đạt chuẩn nông thôn mới năm 2019, trao giấy công nhận cho 18 sản phẩm đạt tiêu chuẩn sản phẩm OCOP cấp tỉnh năm 2019.

ĐÀO PHƯƠNG