Lễ Idul Fitri ở Indonesia: Tinh thần bao dung và sự đoàn kết tôn giáo

Đường phố Jakarta được trang trí biểu tượng Hồi giáo trong suốt tháng Ramadan. Ảnh: Đỗ Quyên/TTXVN

Đây là dịp lễ trọng đại của những người theo đạo Hồi, khép lại một tháng nhịn ăn ban ngày và tĩnh tâm hướng tới những giá trị tốt đẹp. Trong suốt tháng lễ Ramadan, người Hồi giáo ở Indonesia nhịn ăn (puasa) từ khi Mặt Trời mọc đến khi lặn, đồng thời thanh lọc cả thể xác và tâm hồn để hướng tới sự hoàn thiện bản thân.

Theo phóng viên TTXVN tại Jakarta, với tinh thần bao dung, người Hồi giáo Indonesia và những người theo các tín ngưỡng khác, trong dịp này, đều dành cho nhau câu chúc: "Chúc mừng Idul Fitri. Xin hãy tha thứ cho tôi những lỗi lầm cả về thể chất và tinh thần!".

Lời chúc được truyền qua nhiều thế hệ, mang ý nghĩa sâu sắc của sự khiêm nhường và hòa giải, đồng thời thể hiện tình cảm yêu thương dành cho nhau. Đây cũng là thông điệp của sự khoan dung và tôn trọng lẫn nhau trong một cộng đồng đa dạng.

Ở Indonesia, quốc gia có đông người Hồi giáo nhất thế giới, đây là thời gian để sum vầy, suy ngẫm và đổi mới. Kỳ nghỉ dài nhất trong năm vào dịp này là thời gian để gia đình và bạn bè đoàn tụ, củng cố mối quan hệ xã hội. Không có gì ngạc nhiên khi mỗi năm vào thời gian này, hàng chục triệu người Indonesia tham gia vào dòng người về quê (hay còn gọi là mudik), tạo nên một trong những dòng người di chuyển cùng lúc lớn nhất thế giới.

Mọi người dù ở đâu cũng sẽ trở về cùng gia đình, chia sẻ niềm vui sau một tháng Ramadan khổ hạnh và ăn mừng cùng bạn bè, gia đình, và cùng nhau trao đổi những món quà nhỏ, những lời chúc mừng đong đầy tình cảm.

Mudik đã trở thành một nghi lễ văn hóa đặc biệt, phản ánh sự gắn kết sâu sắc trong mối quan hệ gia đình và cộng đồng. Chính phủ Indonesia thường lập kế hoạch từ sớm để hỗ trợ quá trình di chuyển của người dân như cải thiện cơ sở hạ tầng và tăng cường các phương tiện giao thông, từ xe buýt đến tàu hỏa, tàu thủy và máy bay, nhằm đảm bảo dòng người di chuyển suôn sẻ và an toàn.

Lễ Idul Fitri ở Indonesia cũng là thời gian cho sự hòa giải xã hội và tha thứ. Người Indonesia thường nhân dịp này để giải quyết tranh chấp, xin lỗi vì những sai lầm dù chỉ vô tình mắc phải và củng cố các mối quan hệ. Tinh thần hòa hợp xã hội và tha thứ này phản ánh tầm quan trọng của cộng đồng và sự tôn trọng lẫn nhau trong văn hóa Indonesia.

Đối với người Hồi giáo Indonesia, Idul Fitri là thời gian để suy ngẫm và đổi mới tinh thần. Sau một tháng nhịn ăn để rèn tâm, luyện trí và thanh lọc tâm hồn cùng thể chất, Idul Fitri đánh dấu một khởi đầu mới, một cơ hội để tái cam kết với các giá trị và nguyên tắc Hồi giáo. Các tín đồ đạo Hồi Indonesia thường tham dự các buổi cầu nguyện đặc biệt, lắng nghe các bài giảng và tham gia vào các hoạt động từ thiện.

Các giỏ quà tặng được bày bán tại siêu thị phục vụ dịp lễ Idul Fitri. Ảnh: Minh Thái/TTXVN

Một phong tục đặc biệt không thể thiếu trong dịp Idul Fitri là việc tặng quà từ thiện, gọi là zakat fitrah. Thường thì người giàu tặng quà cho người nghèo, hoặc người lớn trao quà cho trẻ em. Người dân Indonesia cũng trao đổi “amplop” (phong bao đựng tiền mừng tuổi), thể hiện sự quan tâm và yêu thương dành cho nhau. Những hành động này không chỉ mang ý nghĩa tôn vinh sự chia sẻ mà còn phản ánh nền tảng nhân ái và tình yêu thương của cộng đồng.

Các phong tục trong dịp lễ Idul Fitri ở Indonesia phản ánh di sản văn hóa, xã hội và tôn giáo phong phú của đất nước này. Ngày lễ là một trải nghiệm độc đáo và có ý nghĩa, giúp củng cố mối quan hệ xã hội, thúc đẩy sự phát triển về mặt tinh thần và nuôi dưỡng ý thức cộng đồng cũng như sự tôn trọng lẫn nhau.

Không chỉ đơn giản là dịp lễ lớn của người Hồi giáo, Idul Fitri ở Indonesia còn là biểu tượng của sự hòa hợp giữa các tín ngưỡng. Dù 88% dân số Indonesia theo đạo Hồi, song các lễ hội và hoạt động trong dịp này luôn chào đón những người thuộc các tôn giáo khác cùng tham gia, thể hiện tinh thần hòa bình và sự hiểu biết lẫn nhau.

Các sự kiện cộng đồng như bữa ăn lễ hội, lễ cầu nguyện chung và biểu diễn văn hóa… được tổ chức rộng rãi trong các khu dân cư, có cả sự tham gia của những người theo các tín ngưỡng khác. Điều này không chỉ giúp gắn kết cộng đồng mà còn thúc đẩy sự đoàn kết giữa các dân tộc, tôn giáo, nuôi dưỡng sự tôn trọng và khoan dung trong xã hội đa dạng.

Với lễ Idul Fitri ở Indonesia, mọi người - không phân biệt tín ngưỡng - luôn đoàn kết, tha thứ và cùng nhau hướng tới một xã hội hòa bình, yêu thương, tôn trọng sự khác biệt. Những truyền thống này không chỉ giúp duy trì mối quan hệ xã hội bền chặt mà còn góp phần xây dựng một xã hội mà ở đó sự hòa hợp, lòng bác ái và sự tôn trọng lẫn nhau là những giá trị cốt lõi. Bên cạnh niềm vui của ngày lễ, Idul Fitri còn mang đến cơ hội để mỗi cá nhân trong cộng đồng suy ngẫm về hành động của mình và cam kết xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn.

Đỗ Quyên (TTXVN)