Lễ kỷ niệm ngày Chiến thắng khác biệt của Nga và Ukraine

Bài phát biểu lễ kỷ niệm Ngày Chiến thắng 9/5 của Tổng thống Nga Vladimir Putin dài hơn thường lệ, nhưng không có chi tiết nào liên quan tới kế hoạch tiếp theo của Moscow ở Ukraine. Điều này trái ngược với những dự đoán từ phương Tây cho rằng ông Putin sẽ đưa ra thông báo lớn, như tuyên chiến hoặc kêu gọi tổng động viên, trong bài phát biểu.

Ông Putin nói rằng các nước NATO đã từ chối lắng nghe Liên bang Nga, vì họ đang chuẩn bị tấn công vào Crimea.

“Chúng tôi nhận thấy cơ sở hạ tầng quân sự đang được triển khai, hàng trăm cố vấn nước ngoài bắt đầu làm việc ở đó, với những vũ khí hiện đại nhất được chuyển giao liên tục từ các nước NATO”, Sputnik dẫn lời ông Putin.

“Mối nguy hiểm tăng lên mỗi ngày. Nga đã đưa ra đòn phủ đầu trước hành động gây hấn. Đây là động thái bắt buộc, kịp thời và là quyết định đúng đắn duy nhất, được thực hiện bởi một quốc gia mạnh mẽ và độc lập", tổng thống Nga khẳng định trong bài phát biểu.

Vị tổng thống còn cho rằng binh sĩ Nga và tình nguyện viên tại Donbas ở miền Đông Ukraine đang chiến đấu vì đất mẹ. “Chúng ta đau đớn trước sự ra đi của mỗi người lính. Nhà nước sẽ làm mọi thứ để quan tâm tới những gia đình này”, ông Putin nói.

Trong khi đó, Tổng thống Volodymyr Zelensky bày tỏ thái độ không nhún nhường trước Nga và khẳng định Ukraine sẽ chiến thắng.

“Trong ngày Chiến thắng phát xít, chúng ta đang đấu tranh cho chiến thắng mới”, ông Zelensky nói trong tuyên bố hôm 9/5, theo Reuters. “Đường tới chiến thắng rất khó khăn nhưng không nghi ngờ gì chúng ta sẽ chiến thắng”.

Ông Zelensky đưa ra tuyên bố ngay trước khi Nga tổ chức diễu binh mừng 77 năm chiến thắng phát xít Đức trong Thế chiến II tại Quảng trường Đỏ. Cả Nga và Ukraine đều là một phần của Liên Xô khi chiến thắng Phát xít Đức năm 1945.

Nga hủy phần trình diễn trên không ở lễ diễu binh

Buổi diễu binh mừng Ngày Chiến thắng năm nay của Nga được tổ chức trong bối cảnh “chiến dịch quân sự đặc biệt” tại Ukraine đã bước sang tháng thứ 3 kể từ khi được phát động vào ngày 24/2.

Năm nay, lễ diễu binh mừng Ngày Chiến thắng của Nga trên Quảng trường Đỏ có sự tham gia của 11.000 binh lính cùng 131 hạng mục quân sự và khí tài đặc biệt. Phần trình diễn trên không đã bị hủy bỏ do thời tiết không thuận lợi, TASS đưa tin.

Ban đầu, phần này dự định có sự tham gia của 77 máy bay để thể hiện số năm trôi qua kể từ khi kết thúc Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại.

Sau bài phát biểu của Tổng thống Putin, lễ diễu binh diễn ra với 2 phần của khối quân nhân và khí tài.

Xe tăng T-34 mở đầu đoàn khí tài quân sự theo truyền thống. Lễ diễu binh cũng xuất hiện nhiều khí tài hiện đại của quân đội Nga như tên lửa đạn đạo liên lục địa Yars, xe bộ binh vượt địa hình Tigr-M, tên lửa phòng không S-400 và Buk-M3,...

Ngoài buổi lễ chính ở Quảng trường Đỏ, lễ diễu binh cũng được tổ chức tại nhiều thành phố trên khắp nước Nga.

Tổng thống Nga Vladimir Putin và Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu ở Quảng trường Đỏ ngày 9/5. Ảnh: Reuters.

Trong khi đó, Ukraine đã bỏ qua những nghi thức kỷ niệm thông thường như lễ đặt vòng hoa, hòa nhạc và dã ngoại đánh dấu Ngày Chiến thắng, tập trung vào cuộc chiến vẫn đang tiếp diễn trên lãnh thổ nước này, theo New York Times.

Trong video phát biểu, ông Zelensky khẳng định người dân Ukraine là dân tộc tự do.

"Sẽ sớm có 2 ngày Chiến thắng ở Ukraine", tổng thống Ukraine nói trong đoạn video quay cảnh ông đi trên những con đường vắng ở Ukraine, với hàng cột chống tăng dựng phía sau lưng. "Chúng ta đã chiến thắng vào năm xưa. Chúng ta sẽ chiến thắng năm nay. Khreschatyk sẽ sớm thấy cuộc diễu binh chiến thắng!".

Ông Zelensky liệt kê một số thị trấn và thành phố Ukraine vẫn đang nằm dưới sự kiểm soát của Nga như Mariupol, Kherson và Crimea. Từ đó, ông khẳng định sẽ “đẩy lùi lực lượng tấn công khỏi lãnh thổ”.

Ở Kyiv, tại đài tưởng niệm những người lính đã ngã xuống, các nhóm nhỏ người Ukraine tụ tập đặt hoa gần ngọn lửa tưởng niệm. Những người này hầu như là gia đình có con trai nhỏ đội mũ lưỡi trai kiểu Thế chiến II, các quan chức tôn giáo và cựu chiến binh.

Trước đó một ngày, Nataly Zhaldak (35 tuổi) cho biết cô đã cùng gia đình đến nhà thờ để tưởng nhớ những người hy sinh trong chiến tranh như họ vẫn làm hàng năm.

“Cha ông đã hy sinh mạng sống của họ để chúng tôi có thể sống”, cô nói. “Chúng tôi muốn lưu giữ kỷ niệm và trao ký ức đó cho con cái để chúng có thể truyền lại cho con cái của mình”.

Tổng thống Volodymyr Zelensky gửi thông điệp mừng ngày chiến thắng phát xít Đức trong một đoạn video quay cảnh ông đi trên đường phố Kyiv. Ảnh: Văn phòng Tổng thống Ukraine.

Thị trưởng Kyiv Vitali Klitschko kêu gọi người dân không tụ tập và thông báo các sự kiện thường được tổ chức để đánh dấu kỳ nghỉ lễ đã bị hủy bỏ vì thiết quân luật. Ukraine tổ chức một số lễ kỷ niệm kết thúc Thế chiến II vào ngày 8/5, trong khi ngày 9/5 để kỷ niệm Ngày Chiến thắng phát xít Đức.

Tại các vùng do Nga kiểm soát ở Ukraine, bao gồm cả Kherson, người dân đã tổ chức vài lễ kỷ niệm nhỏ. Theo video đăng tải trên mạng xã hội, đám đông nhỏ ở vùng Kherson vẫy cờ và mang theo hoa.

Theo các quan chức Ukraine, ở thành phố đông nam Mariupol, hoa đã được đặt tại một đài tưởng niệm do phe ly khai thân Nga tân trang lại gần đây.

Nga tái triển khai lực lượng đến Kharkiv?

Theo Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW), cuộc phản công của Ukraine nhằm chiếm lại lãnh thổ xung quanh Kharkiv hôm 7/5 có khả năng buộc quân đội Nga phải tái triển khai lực lượng đến khu vực này thay vì tăng cường hoạt động ở phía đông.

Quân đội Nga đã triển khai 19 tiểu đoàn tác chiến - mỗi tiểu đoàn có tới 1.000 quân - tới thị trấn biên giới Belgorod. Số quân này đủ để làm chậm bước tiến công của Ukraine xung quanh Kharkiv và phá vỡ tuyến phòng thủ ở Donetsk.

Bộ tổng tham mưu Ukraine cho biết ghi nhận hoạt động dữ dội nhất là ở khu vực Donetsk, nơi lực lượng Nga đang cố gắng tiến về thị trấn Lyman - trung tâm giao thông lớn.

Ukraine kiểm soát lại một số khu vực xung quanh Kharkiv. Ảnh: New York Times.

Ngoài ra, trong những ngày gần đây, bờ biển Đen của Ukraine cũng chứng kiến sự gia tăng đáng kể các cuộc tấn công bằng tên lửa của Nga. Ngày 9/5, Bộ Quốc phòng Nga thông báo tên lửa Onyx đã tiêu diệt trực thăng Ukraine ở khu vực Odessa, theo Sputnik.

Trong khi đó, lực lượng tên lửa và pháo binh Nga vô hiệu hóa 56 đơn vị thiết bị quân sự, phá hủy 8 điểm kiểm soát, 26 đơn vị pháo binh, 211 khu vực tập trung lực lượng và thiết bị quân sự của Ukraine.

Phân tích cho thấy Nga không tiến thêm nhiều kể từ khi kiểm soát thành phố Popasna của tỉnh Luhansk hôm 7/5. Quân đội Ukraine dự kiến tập hợp lại ở Belgorod, cách Kharkiv khoảng 80 km về phía bắc.

Lực lượng nước này đã kiểm soát lại đủ vùng lãnh thổ dọc theo ngoại ô Kharkiv trong tuần qua để có thể đánh bật lực lượng Nga khỏi khu vực và giành lại toàn quyền kiểm soát thành phố "trong vài ngày", theo ISW.

Trong khi đó, tại Mariupol, Liên Hợp Quốc cùng với Hội chữ thập Đỏ cho biết thêm 174 người đã rời khỏi nhà máy thép Azovstal và các khu vực khác đến Zaporizhzhia, nâng tổng số người được sơ tán lên hơn 600 người.

Kể từ ngày 21/4, Moscow đã tuyên bố “giải phóng” thành phố Mariupol. Dù vậy, một bộ phận lực lượng Ukraine vẫn đang cố thủ bên trong nhà máy thép Azovstal bên trong thành phố. Bất chấp lời kêu gọi từ Nga, ngày 8/5, lực lượng này một lần nữa tuyên bố sẽ không đầu hàng.

Phương Linh