Le lói hy vọng cho đàm phán ngừng bắn trên dải Gaza?
Dù vẫn còn nhiều cách biệt về quan điểm, song các cuộc đàm phán mới nhất về lệnh ngừng bắn ở Gaza và thả con tin giữa Israel và Phong trào Hồi giáo Hamas đã ghi nhận một số tiến triển tích cực khi cả hai bên thiện chí điều chỉnh, giảm nhẹ các điều kiện đàm phán.
Báo The National News của Các tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất (UAE) hôm qua (3/1) dẫn một số nguồn tin trong khu vực cho biết, Hamas đã đồng ý một lệnh ngừng bắn tạm thời kéo dài tới 40 ngày và từ bỏ yêu cầu đảm bảo bằng văn bản từ các nhà hòa giải rằng Israel sẽ tiếp tục đàm phán cho đến khi đạt được một lệnh ngừng bắn vĩnh viễn. Theo thỏa thuận ngừng bắn tạm thời này, việc thả con tin "có giới hạn", bao gồm cả các nữ binh sĩ Israel, sẽ được tiến hành để đổi lấy tự do của những người Palestine bị giam giữ trong các nhà tù của Israel. Israel cũng đồng ý rút khỏi một dải đất dọc biên giới Ai Cập và Gaza bên phía Palestine, ở đó có cả cửa khẩu Rafah.
Đề cập vòng đàm phán gián tiếp về lệnh ngừng bắn ở Dải Gaza đã được nối lại tại thủ đô Doha của Qatar ngày hôm qua 3/1, ông Basem Naim, một quan chức cấp cao của Phong trào Hamas khẳng định nhóm này sẵn sàng đạt được một thỏa thuận càng sớm càng tốt. Một nguồn tin thân cận với các cuộc đàm phán ở Doha cũng vừa tiết lộ, phái đoàn Israel đang tiếp tục các cuộc họp kỹ thuật ở Doha nhằm thu hẹp khoảng cách với Hamas.
Mặc dù nhiều kỳ vọng đang được đặt ra về khả năng Hamas và Israel có thể đạt được thỏa thuận ngừng bắn trước thời điểm Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump nhậm chức ngày 20/1 tới đây, song theo các nhà quan sát, dựa trên tình hình hiện tại, cần nhìn nhận thực tế là tiến trình đàm phán hướng tới chấm dứt xung đột ở Gaza sẽ còn nhiều chông gai.
Kết thúc các cuộc thảo luận ngày hôm qua, một quan chức cấp cao Israel thừa nhận với hãng tin Axios của Mỹ rằng, hai bên vẫn còn nhiều bất đồng trong đàm phán, trong đó có nội dung liên quan sự hiện diện của quân đội Israel tại hai hành lang Netzarim và Philadelphi ở dải Gaza, yêu cầu của phía Israel về việc trục xuất một số tù nhân Palestine được phóng thích theo thỏa thuận, tần suất thả con tin và thời điểm bắt đầu các cuộc đàm phán về giai đoạn 2 của thỏa thuận. Quan chức Israel thậm chí vẫn hoài nghi về khả năng có thể tiến tới thỏa thuận trong khoảng 1 tuần nữa hay không.
Liên quan tới tình hình cấp bách ở Gaza, Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc hôm qua đã tiến hành một phiên họp khẩn cấp, thảo luận về cuộc đột kích gần đây của Israel vào Bệnh viện Kamal Adwan ở phía Bắc vùng lãnh thổ của Palestine này. Ixraen tiếp tục biện minh cho hành động đột kích bệnh viện khi đưa ra cáo buộc lực lượng Hamas đang sử dụng bệnh viện làm căn cứ.
Ủy viên cấp cao của Liên Hợp Quốc về nhân quyền Volker Turk cho biết: "Tôi vừa nhận được một lá thư từ đại sứ Israel khẳng định rằng Bệnh viện Kamal Adwan đã được Hamas quân sự hóa và rằng các lực lượng Israel đã thực hiện các biện pháp đặc biệt để bảo vệ mạng sống của thường dân trong khi hành động dựa trên thông tin tình báo đáng tin cậy. Tuy nhiên, Israel vẫn chưa cung cấp đủ thông tin để chứng minh cho nhiều tuyên bố này. Đây là lý do tại sao tôi kêu gọi các cuộc điều tra độc lập, toàn diện và minh bạch về tất cả các cuộc tấn công của Israel vào bệnh viện, chăm sóc sức khỏe, cơ sở hạ tầng và nhân viên y tế, cũng như hành vi sử dụng sai mục đích các cơ sở như vậy".
Theo số liệu từ cơ quan y tế do Hamas quản lý, hơn 1.057 nhân viên y tế Palestine đã thiệt mạng kể từ khi xung đột bắt đầu vào tháng 10/2023. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng ghi nhận hơn 1.273 cuộc tấn công vào các cơ sở y tế tại Gaza và Bờ Tây. Chiến sự khốc liệt còn khiến dân số ở Gaza giảm 6%, tương đương khoảng 160.000 người vào năm 2024.
Người phát ngôn của UNICEF Kazem Abu Khalaf cho biết: "Ở Gaza, hơn 90% dân số ở Gaza bị mất an ninh lương thực cấp tính, hàng chục nghìn trẻ em đang trong chu kỳ suy dinh dưỡng. Thường dân, chủ yếu là trẻ em, đang phải trả giá đắt nhất cho cuộc chiến này".
Báo cáo do Cục Thống kê trung ương Palestine (PCBS) viện dẫn mới đây cho thấy, dân số Gaza hiện là 2,1 triệu người, bao gồm hơn một triệu trẻ em dưới 18 tuổi, chiếm 47% dân số. Báo cáo đồng thời cảnh báo, 60.000 phụ nữ mang thai ở Gaza đang "bị đe dọa" do thiếu dịch vụ chăm sóc sức khỏe đầy đủ và 96% dân số đang phải đối mặt với tình trạng mất an ninh lương thực ở mức độ cao.