Lễ nhậm chức Tổng thống Mỹ của ông Trump: Kỷ lục cao nhất mọi thời đại, mọi 'kỳ thị tan biến' chỉ còn lại háo hức và hân hoan

Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump và phu nhân Melania Trump sau khi kết quả ban đầu của cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ 2024 được tuyên bố, tại Florida, Mỹ, ngày 6/11/2024. (Nguồn: Reuters)

Theo lịch trình điều chỉnh, buổi biểu diễn âm nhạc chào mừng dự kiến bắt đầu lúc 9h30 (tức 21h30 giờ Hà Nội). Dàn hợp xướng Đại học Nebraska - Lincoln và Ban nhạc Thủy quân lục chiến Mỹ chơi nhạc dạo đầu.

Thượng nghị sĩ Amy Klobuchar sẽ ổn định trật tự để bắt đầu Lễ tuyên thệ nhậm chức của ông Trump và ông Vance vào 12h trưa (0h ngày 21/1 giờ Hà Nội).

"Mọi người đều muốn làm bạn của tôi!!!"

Trong dòng trạng thái đăng trên mạng xã hội Truth Social ngày 19/12, ông Trump viết, "Mọi người đều muốn làm bạn của tôi!!!"

Các khoản quyên góp cho quỹ nhậm chức thường được coi là một cách để lấy lòng chính quyền mới. Và Quỹ nhậm chức lần thứ hai của ông Trump cho đến nay đã đạt được mức kỷ lục hơn 170 triệu USD, phá vỡ kỷ lục mà ông lập được vào năm 2017 và vượt xa tổng số tiền quyên góp được từ các ủy ban nhậm chức tổng thống của ông Biden hay ông Obama - để tổ chức các sự kiện trong ngày nhậm chức.

Tại sao các doanh nghiệp tại Mỹ lại háo hức với Lễ nhậm chức của ông Trump như thế?

Điều đáng chú ý là “mọi sự kỳ thị trước đó đều đã nhanh chóng tan biến khi nhắc đến Tổng thống đắc cử”, theo lời một nhà vận động hành lang của đảng Cộng hòa.

Bên ngoài Nhà Trắng, chỉ vài ngày trước ngày nhậm chức của ông Donald Trump, người ta ráo riết chuẩn bị cho các hoạt động sẽ được tiến hành tại buổi lễ. Số tiền quyên góp kỷ lục từ các công ty, bao gồm nhiều nhà tài trợ, trong đó có cả những doanh nghiệp "lần đầu làm chuyện đó" từ thế giới công nghệ, trí tuệ nhân tạo và tiền điện tử - sẽ tài trợ cho tất cả các chi phí phát sinh tại đây.

"Tôi có thể nhìn nhận hoạt động tài trợ này theo cả hai hướng", ông Jr. Lopez, một du khách đến từ Dalton, Georgia, người đang háo hức đến thăm thủ đô Mỹ trước ngày nhậm chức của ông Trump, cho biết. Đây là một truyền thống của người Mỹ nhằm tôn vinh vị tổng thống mới, với sự tham dự của các chính trị gia từ cả hai đảng — cũng được coi là một ngày dành cho người dân.

Tuy nhiên, nhìn nhận sự kiện ở một mặt khác, ông Lopez cho rằng, "nếu có quá nhiều ảnh hưởng của các tập đoàn trong chính trị, điều đó có thể gây ra các vấn đề. Và điều đó thậm chí có thể là, bỏ qua lợi ích của người dân để ủng hộ các tập đoàn lớn".

Các khoản quyên góp, mặc dù mang tính biểu tượng, nhưng cho thấy một số tập đoàn đã cạnh tranh mạnh để có mối quan hệ thân thiện với Tổng thống đắc cử, hy vọng rằng ông sẽ thực hiện các lời hứa bãi bỏ những quy định bất lợi đối với họ và tuyên bố sẽ sa thải một số quan chức điều hành các cơ quan giám sát như Ủy ban chứng khoán và giao dịch Mỹ, cũng như Ủy ban thương mại Liên bang.

Một số doanh nghiệp khác có thể đang cung cấp tiền như "một lời xin lỗi" đối với ông Trump. Tổng thống Mỹ đắc cử đã từng công khai chỉ trích các công ty vì những hành vi coi thường ông, bao gồm cả Facebook của Meta — ông Trump đã từng gọi công ty này là "kẻ thù của nhân dân" vì đã cấm ông khỏi nền tảng này sau cuộc bạo loạn Đồi Capital ngày 6/1/2021.

Nhưng CEO Mark Zuckerberg gần đây đã "quay xe" ca ngợi ông Trump và thừa nhận rằng, công ty này đang thực hiện các thay đổi, chẳng hạn như chuyển từ kiểm tra thông tin sang phù hợp với bối cảnh chính trị hiện tại. Ông cũng sẽ tham dự lễ nhậm chức cùng với các giám đốc điều hành công nghệ khác như Tim Cook của Apple và Sam Altman của OpenAI...

"Các khoản quyên góp cho quỹ nhậm chức về cơ bản là để giành được sự ủng hộ và quyền tiếp cận", ông Bruce Freed, chủ tịch và đồng sáng lập của Trung tâm Trách nhiệm chính trị, một tổ chức phi chính phủ ủng hộ sự minh bạch trong chi tiêu chính trị đối với doanh nghiệp, cho biết.

"Họ hiểu rằng, mối quan hệ với ông Trump sẽ mang tính giao dịch. Ngay cả ông Trump cũng đã nói rõ rằng, ông ấy sẽ làm theo ý mình, nhưng ông ấy mong đợi mọi người sẽ đóng góp", ông Freed nói thêm.

Nhà vận động hành lang của đảng Cộng hòa Ozzie Palomo, đồng sáng lập kiêm CEO Chartwell Strategy Group tại Washington, D.C., cho biết, hiện tại có nhiều bất ổn hơn giai đoạn năm 2017 - thời điểm ông Trump vừa chân ướt chân ráo "chuyển nghề" từ một doanh nhân sang chính trị gia, với không ít bỡ ngỡ. "Mọi người khi đó từng rất ngần ngại trong việc kết nối và công khai quan hệ với ông Trump. Nhưng mọi vấn đề đó hiện đã biến mất", ông Palomo nhận xét.

"Tất nhiên, nhậm chức không phải là cơ hội để giải quyết mọi mối quan tâm về chính sách, nhưng nó cho phép các doanh nghiệp thể hiện bản thân và bắt đầu xây dựng các mối quan hệ với các bên liên quan chính, sẽ nắm giữ các vị trí quyền lực trong 4 năm tới".

Giới công nghệ "tự giới thiệu"

Tờ CBC News đã liên hệ với 20 công ty, phần lớn trong số đó xác nhận - họ đã quyên góp cho quỹ nhậm chức của ông Trump.

Boeing đã đóng góp 1 triệu USD vào quỹ nhậm chức của Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump trong năm 2024, sau khi đã quyên góp số tiền tương tự cho quỹ nhậm chức của ông Biden vào năm 2021 và sự kiện lần đầu bước vào Nhà Trắng của ông Trump. Một phát ngôn viên của gã khổng lồ ngành Hàng không cho biết, công ty rất vui khi tiếp tục "truyền thống lưỡng đảng" của Boeing trong việc hỗ trợ các ủy ban nhậm chức của các đời Tổng thống Mỹ".

Google, Microsoft và Meta mỗi công ty đều quyên góp 1 triệu USD cho quỹ.

Một phát ngôn viên của Uber cho biết, công ty gọi xe này cũng bỏ 1 triệu USD vào quỹ (tương đương với số tiền đóng góp cho buổi lễ nhậm chức của Tổng thống Biden năm 2021) và tiết lộ thêm rằng, CEO Dara Khosrowshahi đã quyên góp riêng 1 triệu USD trong năm bầu cử Mỹ.

Người phát ngôn của OpenAI cũng công khai việc CEO của công ty đã quyên góp cá nhân 1 triệu USD cho quỹ nhậm chức.

Người phát ngôn của gã khổng lồ dầu mỏ Chevron, Công ty đầu tư Goldman Sachs và hãng sản xuất ô tô Toyota đều đã xác nhận các khoản quyên góp nhưng không tiết lộ số tiền.

Trong khi đó, người phát ngôn của Công ty tiền điện tử Ripple cho biết, họ đã quyên góp tương đương 5 triệu USD tiền điện tử của riêng mình, được gọi là XRP, cho lễ nhậm chức của ông Trump.

Amazon, Apple, Adobe, Pfizer, Hyundai và Delta Air Lines đã không trả lời yêu cầu bình luận. Ngoại trừ Pfizer, công ty đã quyên góp một số tiền không xác định, tất cả đều được cho là đã quyên góp ít nhất 1 triệu USD cho quỹ nhậm chức đình đám này.

Quỹ nhậm chức của Tổng thống Biden năm 2021 đã thu được 62 triệu USD, nhưng các lễ kỷ niệm trực tiếp đã bị hạn chế do đại dịch Covid-19. Ông Obama đã thu được số tiền kỷ lục khi đó là 53 triệu USD cho quỹ nhậm chức năm 2009.

Lễ nhậm chức phần lớn được coi là một sự kiện chính trị phi đảng phái. Nhưng đây cũng có thể là cơ hội để giới kinh doanh thể hiện sự ủng hộ của họ đối với một tổng thống hoặc một chính quyền mới, Giám đốc thông tin Brendan Glavin tại OpenSecrets - một tổ chức phi lợi nhuận của Mỹ theo dõi dòng tiền trong chính trị, giải thích.

"Họ không muốn làm mất lòng tổng thống", Glavin cho biết. "Nếu ông ấy tức giận với ai đó hoặc với một công ty làm điều gì đó mà ông ấy không thích, ông ấy sẽ không ngần ngại chỉ thẳng mặt và chỉ trích họ trước công chúng. Tôi nghĩ rằng, điều đó thực sự gây ảnh hưởng nhiều hơn so với (trước đây) với các tổng thống khác", ông Brendan Glavin nhận xét.

Mặc dù quỹ nhậm chức có thể nhận được một khoản tiền nhỏ từ Quốc hội để trang trải cho bất kỳ dịch vụ nào liên quan, nhưng phần lớn các quỹ này được tài trợ bởi các khoản đóng góp của cá nhân và doanh nghiệp.

Năm nay, một số ngành công nghiệp mới nổi bật trong danh sách các công ty quyên góp cho Lễ nhậm chức của ông Trump. Lần đầu tiên, một số công ty tiền điện tử bao gồm Ripple, Robinhood và Coinbase được cho là đã quyên góp cho quỹ, phản ánh mong muốn thâm nhập vào một chính quyền đã nhiệt tình ủng hộ ngành công nghiệp mới này và thậm chí đã tín nhiệm một "ông trùm tiền điện tử".

Trở lại Nhà Trắng lần thứ hai, ông Trump được đánh giá có uy thế hơn rất nhiều so với nhiệm kỳ đầu tiên và đang nỗ lực phô diễn tối đa sức mạnh đó. "Giống như một bữa tiệc ra mắt giới chính trị, giới công nghệ đang xem đây là cơ hội để thiết lập một cấu trúc quản lý chính thức hơn, nhằm hợp pháp hóa các hoạt động trong thế giới của họ", Nhà vận động hành lang Ozzie Palomo nhận định.

(theo CBC News, CNN)

Minh Anh