Lễ Vu lan cảm nhận, trải nghiệm: Mái chùa che chở hồn dân tộc
Mái chùa dung dưỡng nâng niu, che chở hồn dân tộc là vậy, cất giữ và truyền bá đạo lý, biểu dương văn hóa trong sự giao thoa rất đỗi tự nhiên với Phật giáo.
Nhà ở Giá Rai, cạnh quốc lộ 1, mỗi khi ra cửa biển Gành Hào ngang qua một ngôi chùa có cổng màu xanh đặc biệt: Linh Ứng tự.
Bao nhiêu lần dừng chân viếng chùa, lễ trước tượng Quán Thế Âm cao vút ngoài sân, trên đài cao, vào chính điện chiêm bái Phật và luôn có một “thủ tục” thú vị là được Đại đức Trú trì Thích Thiện Chí tiếp, mời nước lá Vối trồng sau chùa, lắng nghe luận về phật pháp, về thấy nhẹ lòng.
Nhưng bao nhiêu năm chưa đủ duyên đến vào một dịp lễ nào, nên thường được Thầy tiếp trong thanh tịnh, vắng vẻ.


Rằm Tháng 7, sinh khí khác hẳn, chùa vào sự kiện trọng thể: Lễ Vu Lan Báo Hiếu. Từ ngoài đường đã rợp cờ hoa, trong khuôn viên chùa xe máy đậu chen chúc, có cả trò chơi cho con trẻ!
Đông bà con từ các làng quê gần xa về chùa tạo nên không khí hội tụ như mang hơi ấm làng quê, phía trước nơi bày biện bàn ghế, cánh đàn ông con trai hàn huyên thân mật chờ giờ vào lễ, ở sau hậu chùa lụp cụp cánh chị em phụ nữ phụ cho nhà bếp, mấy thanh niên chặt dừa tươi cạnh vườn. Trong lúc đó ở bếp, các mâm chay đang được chuẩn bị, khói nghi ngút.

Chính điện, trước Tam Bảo, mới là trung tâm của hoạt động đón Vu Lan ở vùng duyên hải này. Theo lời Đại đức Trụ trì, buổi tụng kinh thuyết pháp sắp diễn ra, không khí trang nghiêm thanh tịnh như góp phần thoát ly sự ồn ã xung quanh.

Cửa thiền diễn ra hoạt động biểu dương đạo hiếu, giáo dục đạo đức Phật giáo, song không khí bao trùm lặp lại những gì thuộc về truyền thống sinh hoạt văn hóa ở các làng quê Nam Bộ khi có sự kiện chung chẳng hạn cưới hỏi, tiệc tùng, mừng thành tựu… Cánh nam giới đến phụ việc nặng, đàn bà con gái lo bếp núc, còn trẻ con đi theo tha hồ nô đùa vui nhộn.
Thời 4.0 của công nghệ, nhịp sống nhanh, hội nhập sâu rộng, đến Vu Lan ở chùa chạm vào truyền thống văn hóa vùng vốn ăn sâu trong máu thịt mọi người. Mái chùa dung dưỡng nâng niu, che chở hồn dân tộc là vậy, cất giữ và truyền bá đạo lý, biểu dương văn hóa trong sự giao thoa rất đỗi tự nhiên với Phật giáo.
Cửa chùa rộng mở, làng quê tưng bừng và Đại đức Trụ trì hòa cùng không khí ấy, chẳng có chút thòi gian mà ân cần riêng tư tiếp chuyện từng phật tử.
Nhưng không vì thế mà tôi hụt hẫng, khi chứng kiến bao người đang tái hiện văn hóa Nam Bộ, trong lễ Vu lan.
Bài và ảnh: Nguyễn Thành Công
Chùa Linh Ứng, Gò Cát, Cà Mau, Rằm tháng Bảy Âm lịch năm Ất Tỵ.