Lệch thủy tinh thể là gì? Nguyên nhân và cách điều trị

Lệch thủy tinh thể là gì?

Thủy tinh thể là một phần quan trọng của mắt. Thủy tinh thể nhận nhiệm vụ hội tụ ánh sáng lên võng mạc. Mắt người khi đó sẽ nhìn thấy hình ảnh rõ nét. Do vậy, thủy tinh thể phải luôn giữ được độ trong suốt để tia sáng có thể xuyên qua và hội tụ đúng chỗ. Thủy tinh thể tự nhiên có khả năng điều chỉnh độ dày, mỏng nhằm phục vụ nhu cầu nhìn xa hoặc gần.

Để cố định thủy tinh thể cần có dây treo thể thủy tinh là dây chằng Zinn. Dây chằng Zinn là một hệ thống những sợi cấu trúc dạng gel, nối liền từ vùng ngoại biên thể thủy tinh đến mi. Dây chằng Zinn có tác dụng giữ thể thủy tinh tại chỗ và truyền các hoạt động của cơ thể mi đến bao quanh thủy tinh thể.

Lệch thủy tinh thể là khi đứt một phần hoặc toàn bộ dây chằng Zinn, thể thủy tinh có thể rơi tự do về phía sau, rơi vào buồng dịch kính, hoặc sa ra phía trước về phía tiền phòng hoặc ra ngoài nhãn cầu.

Lệch thủy tinh thể còn là khi thủy tinh thể đã đi lệch khỏi vị trí giải phẫu bình thường, nhưng vẫn còn ở phía sau bờ đồng tử.

Lệch thủy tinh thể do dây chằng Zinn bị đứt.

Lệch thủy tinh thể có mấy loại?

Tùy vào vị trí thể thủy tinh bị lệch để bác sĩ phân loại, chẩn đoán bệnh. Thường có 2 dạng phổ biến như sau:

- Lệch thủy tinh thể phía sau: Khi các dây chằng Zinn bị đứt một phần sẽ khiến cho thủy tinh thể bị lệch ra khỏi vị trí ban đầu nhưng nó vẫn nằm ở phía sau của bờ đồng tử.

- Lệch thủy tinh thể phía trước: Khi các dây chằng Zinn bị đứt toàn bộ, thủy tinh thể có thể rơi tự do. Loại này còn có tên gọi khác là sa thủy tinh thể. Thể thủy tinh lúc này có thể bị rơi ở những vị trí khác nhau, cũng có trường hợp rơi về phía sau. Thường có 2 loại sa lệch phổ biến nhất là:

+ Thủy tinh thể bị sa vào tiền phòng: Thể thủy tinh lúc này sẽ bị kẹt giữa giác mạc và mống mắt, nằm gọn trong tiền phòng.

+ Thủy tinh thể bị sa vào dịch kính: Thủy tinh thể rơi vào buồng dịch kính khiến bệnh nhân bị suy giảm thị lực nặng.

Nguyên nhân gây lệch thủy tinh thể

Các nguyên nhân gây ra lệch thủy tinh thể gồm:

- Sau chấn thương: đây là nguyên nhân thường thấy nhất. Chủ yếu là sau các chấn thương đụng dập.

- Bệnh lý thứ phát: sau các bệnh của nhãn cầu như cận thị nặng, viêm màng bồ đào cấp, viêm toàn nhãn...

- Bệnh lý bẩm sinh: như hội chứng Marfan, hội chứng Weill - Marchesani, hội chứng Homocystein niệu…

Các nguyên nhân khác ít gặp như: Thủy tinh thể lạc chỗ bẩm sinh, không có mống mắt...

Khi có dấu hiệu bất thường về mắt, bệnh nhân nên tới ngay các cơ sở y tế chuyên nhãn khoa để thăm khám.

Triệu chứng của lệch thủy tinh thể?

Mỗi loại lệch thủy tinh thể lại có những triệu chứng lâm sàng khác nhau. Cụ thể:

- Tình trạng biến đổi khúc xạ

Người mắc chứng lệch thủy tinh thể sau sẽ gặp phải tình trạng biến đổi khúc xạ như: cận thị nhẹ, loạn thị hay song thị một mắt… Cũng có trường hợp bệnh nhân không bị ảnh hưởng đến thị lực nên không thể phát hiện bệnh lý trừ khi vô tình đi khám tổng quát phát hiện ra.

Khi thăm khám sẽ thấy một số dấu hiệu nhận biết như:

+ Mống mắt bị rung rinh.

+ Có khoảng cách giữa thủy tinh thể và mống mắt. Khoảng cách càng lớn thủy tinh thể lệch càng nhiều.

+ Diện đồng từ không được hồng đều.

Điều trị lệch thủy tinh thể như thế nào?

Với mỗi một trường hợp sa hoặc lệch thủy tinh thể, bác sĩ sẽ can thiệp bằng những biện pháp điều trị khác nhau: có thể áp dụng một số phương pháp nội khoa hoặc chỉ định phẫu thuật.

Với bệnh lý lệch thủy tinh thể giai đoạn nặng, các phương pháp điều trị đều được bác sĩ cân nhắc kỹ càng. Vì tiến hành phẫu thuật điều chỉnh lại thủy tinh thể có thể bị những rủi ro nhất định nên phải thật cẩn trọng. Ở một số trường hợp lệch thủy tinh thể, cần điều trị mổ càng sớm càng tốt để tránh gây ra các biến chứng nguy hiểm cho mắt.

Vì vậy, khi gặp các tổn thương ở mắt, hoặc gặp phải các dấu hiệu bất thường khác bệnh nhân nên tới ngay các cơ sở y tế chuyên nhãn khoa để thăm khám mắt và được tư vấn điều trị phù hợp.

BS. Trần Thanh Phương