Lệnh cấm mạng xã hội biến Australia thành mục tiêu 'vàng' cho giới nghiên cứu

Biểu tượng của mạng xã hội Reddit trên màn hình máy tính bảng và điện thoại thông minh. Ảnh: AFP/TTXVN

Trong khi chính sách này gây ra làn sóng phản đối từ giới trẻ, các nhà khoa học xã hội lại xem đây là một "thí nghiệm tự nhiên" chưa từng có để nghiên cứu tác động thực sự của việc hạn chế kỹ thuật số.

Theo quy định mới, các công ty công nghệ lớn bao gồm chủ sở hữu của Facebook, X (trước đây là Twitter), Reddit, YouTube, Threads và Snapchat buộc phải thực hiện các bước hợp lý để ngăn chặn người dùng trẻ tuổi tạo hoặc duy trì tài khoản. Nếu không tuân thủ, các doanh nghiệp này đối mặt với mức phạt lên tới 49,5 triệu AUD (khoảng 33 triệu USD).

Chính phủ Australia lập luận rằng mạng xã hội đang gây hại cho sức khỏe tâm thần của giới trẻ, gây mất ngủ do các thiết kế gây nghiện và để trẻ tiếp xúc với nội dung độc hại. Tuy nhiên, giới khoa học cho rằng bằng chứng về việc mạng xã hội trực tiếp gây hại vẫn còn nhiều ý kiến trái chiều, và lệnh cấm này là cơ hội để tìm ra câu trả lời xác đáng.

Susan Sawyer, bác sĩ và nhà nghiên cứu sức khỏe vị thành niên tại Viện Nghiên cứu Trẻ em Murdoch (Melbourne), cho biết lệnh cấm đánh dấu giai đoạn mới trong nghiên cứu của bà. Nhóm của Sawyer đã phỏng vấn 177 thanh thiếu niên từ 13–16 tuổi về thói quen sử dụng mạng xã hội và sức khỏe tâm thần trước khi lệnh cấm có hiệu lực. Họ dự kiến sẽ khảo sát lại nhóm này sau 6 tháng để đo lường sự thay đổi.

Đồng thời, một dự án hợp tác nghiên cứu tại Perth sẽ xem xét khía cạnh gia đình: Liệu lệnh cấm này có tạo ra những thách thức mới trong việc nuôi dạy con cái hay làm nảy sinh xung đột giữa cha mẹ và con cái hay không.

Trong khi đó, Giáo sư Daniel Angus từ Đại học Công nghệ Queensland đang theo dõi cách giới trẻ phản ứng với lệnh cấm. Ông ghi nhận sự gia tăng đột biến trong việc tải xuống các ứng dụng ít phổ biến hơn như Lemon8 (chia sẻ video/ảnh) và Yope (chia sẻ ảnh nhóm kín) trong hai tuần qua. Việc theo dõi sự "di cư" này giúp các nhà nghiên cứu hiểu rõ hơn về nhu cầu kết nối của thanh thiếu niên.

Tuy nhiên, lệnh cấm cũng vô tình gây khó khăn cho nghiên cứu khoa học. Dự án theo dõi quảng cáo rượu bia trực tuyến của Angus đã bị đình trệ vì ông không thể tạo các tài khoản ảo (tài khoản mồi) mới do các quy định xác minh danh tính nghiêm ngặt (như yêu cầu bằng lái xe) mà Facebook áp dụng để chặn trẻ em.

Chuyên gia Amanda Third từ Đại học Western Sydney, thành viên hội đồng chuyên gia hỗ trợ Ủy viên An toàn Điện tử Australia, cho biết một ủy ban sẽ giám sát tác động của lệnh cấm trong hai năm tới. Các chỉ số quan trọng bao gồm: liệu trẻ em có dành nhiều thời gian hơn cho hoạt động ngoài trời, tăng cường kết nối trực tiếp với bạn bè, hay có khả năng xử lý thông tin sai lệch tốt hơn khi không còn phụ thuộc vào mạng xã hội.

Bà Third cũng cảnh báo rằng việc "trục xuất" trẻ em khỏi mạng xã hội có thể làm giảm hiệu quả của các nỗ lực giáo dục an toàn mạng vốn đang được triển khai.

Thanh Tùng/vnanet.vn