Lệnh ngừng bắn giữa Israel và Hamas đã gần đến đích

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken phát biểu trong một hội nghị ở Washington, Mỹ. Ảnh: Reuters

Mỹ đã hợp tác với Qatar và Ai Cập để nỗ lực thúc đẩy lệnh ngừng bắn trong cuộc xung đột ở Gaza nhằm giải thoát các con tin bị bắt giữ từ ngày 7-10 năm ngoái và đưa thêm viện trợ nhân đạo vào vùng đất này. Phát biểu tại Diễn đàn An ninh Aspen ở Colorado (Mỹ), ông Blinken nêu rõ Hamas và Israel đã đồng ý với khuôn khổ ngừng bắn do Tổng thống Joe Biden vạch ra hồi tháng 5 sau nhiều nỗ lực thúc đẩy dù vẫn còn một số vấn đề cần phải giải quyết.

"Tôi tin rằng chúng ta đang tiến gần đến vạch đích để đạt được thỏa thuận ngừng bắn, đưa các con tin về nhà và hướng tới con đường xây dựng hòa bình và ổn định lâu dài. Vẫn còn một số vấn đề cần được giải quyết, cần phải đàm phán", Ngoại trưởng Blinken cho biết.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu dự kiến sẽ tới Washington vào tuần tới và có bài phát biểu tại phiên họp chung của Quốc hội Mỹ vào ngày 24-7.

Tiết lộ về chuyến thăm của Thủ tướng Netanyahu, Ngoại trưởng Mỹ cho biết, Washington muốn đưa thỏa thuận ngừng bắn đến đích. Ông nói thêm rằng điều quan trọng là phải có một kế hoạch rõ ràng cho những gì tiếp theo và các cuộc thảo luận với nhà lãnh đạo Israel có thể sẽ tập trung vào điều đó.

Trong diễn biến liên quan cùng ngày, Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ) tuyên bố việc Israel chiếm đóng các vùng lãnh thổ và khu định cư của người Palestine là bất hợp pháp và cần phải được rút lại càng sớm càng tốt, đây là phán quyết mạnh mẽ nhất cho đến nay về cuộc xung đột giữa Israel và Palestine. Ý kiến của các thẩm phán tại ICJ không mang tính ràng buộc nhưng có giá trị theo luật pháp quốc tế và có thể làm suy yếu sự ủng hộ dành cho Israel.

"Các khu định cư của Israel ở Bờ Tây và Đông Jerusalem, cùng với chế độ liên quan, đã được thành lập và duy trì, vi phạm luật pháp quốc tế", Tổng thống Nawaf Salam phát biểu khi đọc kết quả điều tra của hội đồng gồm 15 thẩm phán. Tòa án cho biết nghĩa vụ của Israel là bồi thường thiệt hại và "di tản toàn bộ người định cư khỏi các khu định cư hiện có".

Trong phản ứng nhanh chóng, Bộ ngoại giao Israel đã bác bỏ ý kiến này vì cho rằng "về cơ bản là sai" và thiên vị, đồng thời nhắc lại lập trường rằng giải pháp chính trị trong khu vực chỉ có thể đạt được thông qua đàm phán.

Bộ Ngoại giao Palestine gọi ý kiến này là "lịch sử" và kêu gọi các quốc gia tuân thủ ý kiến này.

Vụ việc bắt nguồn từ yêu cầu xin ý kiến pháp lý từ Đại hội đồng Liên hợp quốc vào năm 2022, trước khi xảy ra cuộc xung đột ở Gaza bắt đầu vào tháng 10 năm ngoái.

Israel đã chiếm Bờ Tây, Dải Gaza và Đông Jerusalem - những khu vực lịch sử của Palestine mà người Palestine muốn thành lập một nhà nước.

Các nhà lãnh đạo Israel lập luận rằng, các vùng lãnh thổ này không bị chiếm đóng về mặt pháp lý vì chúng nằm trên vùng đất tranh chấp, nhưng Liên hợp quốc và phần lớn cộng đồng quốc tế coi đây là lãnh thổ bị chiếm đóng.

Vào tháng 2, hơn 50 quốc gia đã trình bày quan điểm của mình trước tòa án, trong đó đại diện Palestine yêu cầu tòa án ra phán quyết rằng, Israel phải rút khỏi mọi khu vực bị chiếm đóng và phá dỡ các khu định cư bất hợp pháp.

Israel không tham gia phiên điều trần nhưng đã đệ trình một tuyên bố bằng văn bản lên tòa án nói rằng, việc đưa ra ý kiến tư vấn sẽ "có hại" cho các nỗ lực giải quyết xung đột Israel - Palestine. Phần lớn các quốc gia tham gia đã yêu cầu tòa án tuyên bố hành động chiếm đóng này là bất hợp pháp, trong khi một số ít quốc gia lập luận rằng, tòa án nên từ chối đưa ra ý kiến tư vấn.