Liên đới trách nhiệm khi khách thuê nhà phạm pháp
Gần nhà tôi có một căn hộ cho thuê nhưng tại đó thường xuyên diễn ra hoạt động đánh bạc. Xin hỏi Luật sư, chủ nhà có phải liên đới chịu trách nhiệm không khi người thuê nhà sử dụng nhà thuê để hoạt động phạm pháp (dùng làm nơi đánh bạc, buôn bán, sử dụng ma túy hoặc kinh doanh mại dâm…)? Trịnh Thị Ninh (Bắc Giang)
Trả lời: Việc chủ nhà có phải liên đới chịu trách nhiệm hay không phụ thuộc vào hai yếu tố chủ quan và khách quan.
Về mặt chủ quan, nếu người có nhà cho thuê mà biết rõ người thuê nhà dùng nhà thuê để hoạt động tội phạm thì sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự gắn với từng hành vi vi phạm pháp luật cụ thể của người thuê nhà. Nếu người thuê nhà dùng nhà thuê để làm nơi mua bán, sử dụng ma túy thì người cho thuê nhà có thể bị xử lý về tội “Chứa chấp sử dụng trái phép chất ma túy”.
Tương tự nếu người thuê nhà dùng nhà thuê để tổ chức đánh bạc thì người có nhà cho thuê có thể bị áp dụng tội “Gá bạc”. Và nếu người thuê nhà dùng nhà thuê để thực hiện một số loại tội phạm khác thì chủ nhà có cho thuê có thể bị xử lý về một trong các tội “Che giấu tội phạm” hoặc “Không tố giác tội phạm”.
Về mặt khách quan, khi cho thuê nhà, nếu chủ nhà thể hiện rõ việc này bằng một hợp đồng cụ thể với mục đích sử dụng nhà không trái pháp luật và bản thân chủ nhà không tham gia bất kỳ một giai đoạn nào của hành vi phạm pháp do người thuê nhà thực hiện thì họ không phải liên đới chịu trách nhiệm hình sự. Trong nhiều dạng hợp đồng thuê còn chỉ rõ nếu người thuê có hành vi vi phạm pháp luật thì bên thuê sẽ phải tự chịu trách nhiệm trước pháp luật.
Giả dụ nếu có hành vi phạm tội xảy ra tại nhà cho thuê và người thuê nhà giữ vai trò chính thì cơ quan tố tụng sẽ làm rõ cả hai yếu tố nêu trên. Do đó, để không gặp phải tình huống trớ trêu, người có nhà cho thuê cần có hợp đồng bằng văn bản và giao kèo rõ ràng với người thuê nhà là phải chịu trách nhiệm trước pháp luật trong quá trình sử dụng nhà thuê.
Ngoài ra, đối với loại tội phạm rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng, trong trường hợp người có nhà cho thuê phát hiện ra hành vi phạm tội của người thuê nhà tại căn nhà mình cho thuê thì cần phải chủ động, tích cực phối hợp các cơ quan chức năng để có biện pháp ngăn chặn kịp thời. Nếu không thì người có nhà cho thuê rất dễ bị xem xét, xử lý về tội “Không tố giác tội phạm” hoặc một tội danh tương ứng.