Liên hoan phim Việt Nam lần thứ XXIV với nhiều ẩn số khó đoán

Khai mạc Liên hoan phim Việt Nam lần thứ XXIV tối 21/11 tại TP Hồ Chí Minh. Ảnh: BTC

Cuộc đua của những bộ phim trăm tỷ

Năm 2025 đánh dấu cột mốc đầy ý nghĩa của điện ảnh Việt: 55 năm hình thành Liên hoan phim Việt Nam, TP Hồ Chí Minh vừa được UNESCO ghi danh Thành phố Sáng tạo trong lĩnh vực Điện ảnh, và thị trường nội địa liên tiếp chứng kiến những bộ phim trăm tỷ. Không khí của một ngành công nghiệp điện ảnh đang tăng tốc mạnh mẽ bao trùm lên toàn bộ mùa giải, khiến kỳ Liên hoan phim năm nay tạo sức nóng vô cùng lớn.

Điều làm giới làm nghề lẫn khán giả đứng ngồi không yên chính là chất lượng phim đã bước lên một mặt bằng mới, đặc biệt ở đường đua phim truyện, nơi 16 tác phẩm được chọn từ gần 40 phim gửi về, thể hiện rõ tiêu chí “tinh lọc” của ban tuyển chọn.

Điểm bất ngờ là trong 16 phim truyện dự thi, có tới 11 phim vượt mốc 100 tỷ đồng doanh thu, trong đó có ba tác phẩm trăm tỷ “khủng” gồm: “Mưa đỏ” đạt 714 tỷ đồng, “Mai” vượt 551 tỷ đồng và “Bộ tứ báo thủ” vượt 332 tỷ đồng.

Lần đầu tiên trong lịch sử, phim nghệ thuật, phim giải trí, phim chiến tranh và cả phim công – tư hợp tác cùng xuất hiện trong một mùa LHP với tỉ lệ cạnh tranh tương đương. Không còn cảnh “so bó đũa chọn cột cờ”, mùa giải năm nay biến thành một World Cup thu nhỏ của điện ảnh Việt, nơi tác phẩm mạnh nhất mới đủ sức bước lên bục Bông sen Vàng.

Trong cuộc đua giải thưởng, ba ứng viên nổi bật dần lộ diện. “Mưa đỏ” đang được đánh giá là ứng viên hàng đầu nhờ quy mô, kỹ xảo và tính sử thi mạnh mẽ, đặc biệt là sức ảnh hưởng phòng vé chưa từng có.

“Tử chiến trên không” trở thành “ngựa ô” đáng gờm khi táo bạo khai thác đề tài không chiến - thể loại gần như vắng bóng trong điện ảnh Việt với kỹ thuật quay hiện đại và nhịp phim dồn dập.

Trong khi đó, “Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối” của đạo diễn Bùi Thạc Chuyên nổi bật ở chiều sâu nghệ thuật, tạo dựng được một ngôn ngữ hình ảnh tinh tế và đầy biểu tượng, được giới làm nghề nhận định là “át chủ bài” ở những giải thưởng mang tính chuyên môn cao.

Nếu ở hạng mục phim, cuộc đua đã căng thẳng thì ở hạng mục đạo diễn, bầu không khí còn nóng hơn. Bùi Thạc Chuyên được kỳ vọng tiếp tục tạo nên “cú đúp” như từng làm với “Tro tàn rực rỡ” tại Liên hoan phim năm 2023. Đối thủ của anh là những cái tên giàu kinh nghiệm và phong cách riêng biệt như Hàm Trần với “Tử chiến trên không”, NSƯT Đặng Thái Huyền với “Mưa đỏ” hay Victor Vũ với “Thám tử Kiên: Kỳ án không đầu”.

Một điểm thú vị là đúng 10 năm trước, cũng tại TP Hồ Chí Minh, Đặng Thái Huyền và Victor Vũ từng đồng thời được xướng tên ở hai hạng mục lớn của Liên hoan phim. Mùa giải năm nay vì thế mang thêm màu sắc “tái ngộ định mệnh”.

Dàn diễn viên "Mưa đỏ" trình diễn tại Lễ khai mạc Liên hoan phim lần thứ XXIV. Ảnh: BTC

Diễn xuất - "địa chấn" khó dự đoán nhất mùa giải

Về hạng mục diễn xuất được đánh giá là khó dự đoán nhất khi quy tụ dàn gương mặt vừa dày dạn kinh nghiệm vừa trẻ trung bứt phá. Ở tuyến nam, Thái Hòa có hai vai diễn nặng ký trong “Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối” và “Tử chiến trên không”, dự báo tiếp tục tạo nên một mùa giải rực rỡ.

Tuấn Trần lại gây chú ý khi xuất hiện trong ba bộ phim lớn gồm “Mai”, “Mang mẹ đi bỏ” và “Làm giàu với ma”, thể hiện độ phủ hiếm có trong lịch sử Liên hoan phim. Bên cạnh đó là dàn diễn viên trẻ như Lợi Trần, Võ Điền Gia Huy, Đỗ Nhật Hoàng… đều có màn thể hiện mạnh mẽ, tạo nên thế trận khó đoán.

Ở hạng mục nữ, cuộc cạnh tranh cũng căng không kém. Phương Anh Đào (Mai) đang nhận được nhiều dự đoán tích cực sau màn thể hiện ấn tượng tại Cánh diều 2024. Hồ Thu Anh (Địa đạo…) ghi điểm bằng diễn xuất tiết chế và chiều sâu nội tâm. Bên cạnh đó, Thu Trang, Hồng Đào, Việt Hương… đều có vai diễn tạo dấu ấn, khiến cuộc đua trở nên hấp dẫn đến phút chót.

Một điểm nhấn bất ngờ của LHP lần thứ XXIV là sự trỗi dậy mạnh mẽ của các phim Nhà nước đặt hàng và phim hợp tác công – tư. Ba bộ phim: “Mưa đỏ”, “Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối”, “Tử chiến trên không” đều thuộc hoặc có sự đồng hành từ các đơn vị Nhà nước và đều trở thành hiện tượng phòng vé.

Đây được xem là dấu hiệu cho thấy dòng phim chiến tranh cách mạng đang được tiếp cận bằng ngôn ngữ hiện đại hơn, kỹ thuật tốt hơn và chạm được vào thị trường điều trước đây từng là thách thức lớn.

Một “mặt trận” khác cũng thu hút sự chú ý là phim hoạt hình. Lần đầu tiên, hai phim truyện hoạt hình dài là: “Dế Mèn: Cuộc phiêu lưu tới xóm Lầy lội” và “Trạng Quỳnh nhí: Truyền thuyết Kim Ngưu” cùng tranh giải tại Liên hoan phim. Dế Mèn giữ kỷ lục doanh thu hoạt hình Việt, trong khi Trạng Quỳnh nhí được đánh giá cao về mỹ thuật và tính thuần Việt, tạo nên cuộc đua ngang ngửa hiếm có trong dòng phim này.

Bên cạnh đường đua tác phẩm, năm nay, lần đầu tiên ghi nhận việc Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch trao ba Bằng khen đặc biệt để vinh danh các cá nhân và đơn vị có đóng góp lớn cho sự phát triển điện ảnh.

Với sự tham gia của 34 đơn vị tỉnh, thành cùng các đội chiếu bóng đã đưa Liên hoan phim Việt Nam lần thứ XXIV thành một diễn đàn kết nối lớn nhất từ trước đến nay, nơi các địa phương chia sẻ kinh nghiệm “trải thảm đỏ” thu hút đoàn phim, giới thiệu bối cảnh và thúc đẩy hợp tác sản xuất.

Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Tạ Quang Đông nhấn mạnh, tiêu chí của Liên hoan phim năm nay hướng tới việc phản ánh hơi thở thời đại, tinh thần phát triển bền vững và tầm nhìn hội nhập quốc tế. Sự bùng nổ của phim trăm tỷ, sự trở lại của dòng phim Nhà nước, năng lượng sáng tạo của đội ngũ trẻ và việc TP Hồ Chí Minh được UNESCO vinh danh đã tạo nên nền tảng để điện ảnh Việt tự tin bước sang một giai đoạn mới, phát triển bền vững và hội nhập.

Mộc Miên