Liên hợp quốc kêu gọi hành động toàn cầu chống tội phạm mạng

Tổng Thư ký Liên hợp quốc António Guterres phát biểu tại Phiên khai mạc cấp cao Lễ mở ký Công ước Hà Nội. Ảnh: TTXVN

Sáng 25/10, tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia, Lễ mở ký và Hội nghị cấp cao Công ước của Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng (Công ước Hà Nội) được tổ chức trọng thể với chủ đề “Chống tội phạm mạng, chia sẻ trách nhiệm, hướng tới tương lai”. Trong bài phát biểu tại sự kiện, Tổng Thư ký Liên hợp quốc António Guterres đánh giá cao Việt Nam đã đăng cai và thể hiện vai trò lãnh đạo trong quá trình hình thành Công ước quan trọng này.

Ông cho rằng việc Hà Nội – trung tâm năng động của đổi mới và công nghệ – trở thành nơi đăng cai sự kiện là minh chứng cho tinh thần kết nối và tiềm năng của kỷ nguyên số, đồng thời khẳng định sự hợp tác chặt chẽ giữa Liên hợp quốc và Việt Nam trong việc thúc đẩy các sáng kiến toàn cầu vì an ninh mạng.

KHÔNG GIAN SỐ - CƠ HỘI LỚN, THÁCH THỨC CÀNG LỚN

Theo Tổng Thư ký Guterres, thế giới đang chứng kiến những bước tiến công nghệ vượt bậc, giúp hàng hóa, dịch vụ và ý tưởng lan tỏa nhanh chóng hơn bao giờ hết. Kỷ nguyên số mở ra nhiều cơ hội phát triển, nhưng đồng thời cũng kéo theo những nguy cơ nghiêm trọng khi tội phạm mạng ngày càng tinh vi và xuyên biên giới.

Tổng Thư ký Liên hợp quốc António Guterres phát biểu tại Phiên khai mạc cấp cao Lễ mở ký Công ước Hà Nội. Ảnh: TTXVN

Các hình thức lừa đảo trực tuyến, tấn công mã độc, tội phạm tài chính, lạm dụng tình dục trẻ em và phát tán nội dung phi pháp đang gây thiệt hại nặng nề cho kinh tế toàn cầu, làm xói mòn niềm tin xã hội và đe dọa an toàn con người. Ông nhấn mạnh trong không gian mạng, không một quốc gia hay tổ chức nào có thể an toàn nếu các bên khác vẫn dễ bị tổn thương, bởi chỉ một lỗ hổng nhỏ cũng có thể lan rộng và gây tác động toàn cầu.

Tổng Thư ký Liên hợp quốc cho rằng tội phạm mạng không chỉ gây tổn thất về tài chính mà còn làm suy yếu pháp quyền và gây mất ổn định xã hội. Vì vậy, cộng đồng quốc tế cần một phản ứng tập thể, thống nhất và có tính ràng buộc để bảo vệ không gian mạng chung của nhân loại.

Tổng Thư ký Guterres nhận định việc thông qua và mở ký Công ước Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng đánh dấu một cột mốc lịch sử sau hơn bốn năm đàm phán. Đây là hiệp ước tư pháp hình sự quốc tế đầu tiên trong hơn hai thập kỷ, tạo nền tảng pháp lý toàn cầu nhằm tăng cường phòng ngừa, điều tra và xử lý tội phạm mạng.

Công ước này được xem là công cụ pháp lý ràng buộc, khẳng định cam kết bảo vệ các quyền con người cơ bản – bao gồm quyền riêng tư, phẩm giá và an toàn – trong cả không gian trực tuyến và thực tế. Đồng thời, văn kiện này phản ánh sức mạnh của chủ nghĩa đa phương, thể hiện tinh thần đoàn kết giữa các quốc gia trong việc ứng phó với thách thức toàn cầu.

CÔNG ƯỚC HÀ NỘI - BƯỚC NGOẶT TRONG HỢP TÁC QUỐC TẾ VỀ AN NINH MẠNG

Một trong những điểm đột phá của Công ước là cơ chế chia sẻ bằng chứng điện tử xuyên biên giới, giúp tháo gỡ những trở ngại lớn trong công tác điều tra khi tội phạm, nạn nhân và dữ liệu thường nằm ở các quốc gia khác nhau.

Lần đầu tiên trong một hiệp ước quốc tế, hành vi phát tán hình ảnh riêng tư không được đồng thuận được công nhận là tội phạm, mở rộng phạm vi bảo vệ nạn nhân trong môi trường số.

Bên cạnh đó, Công ước cũng quy định rõ trách nhiệm của các quốc gia trong việc bảo vệ và hỗ trợ nạn nhân, bao gồm quyền được bồi thường, khôi phục danh dự và xóa bỏ nội dung vi phạm. Với các nghĩa vụ pháp lý cụ thể, các cam kết về an ninh mạng giờ đây đã được chuyển hóa thành những biện pháp hành động thực tế.

Tổng Thư ký Guterres nhấn mạnh Công ước Hà Nội có mối liên hệ chặt chẽ với các sáng kiến toàn cầu của Liên hợp quốc như: “Hiệp ước vì Tương lai” (Pact for the Future) và “Thỏa thuận Số Toàn cầu” (Global Digital Compact), hướng tới thu hẹp khoảng cách số, tăng cường hợp tác kỹ thuật số và thúc đẩy quản trị trí tuệ nhân tạo có trách nhiệm. Tất cả những nỗ lực này cùng hướng tới mục tiêu xây dựng một không gian mạng an toàn, tin cậy và vì con người.

Tổng Thư ký Liên hợp quốc cho rằng Lễ mở ký chỉ là bước khởi đầu cho một chặng đường dài trong việc biến các cam kết thành hành động cụ thể. Để Công ước phát huy hiệu quả thực chất, các quốc gia cần sớm phê chuẩn, triển khai và tuân thủ đầy đủ các quy định đã thống nhất.

Liên hợp quốc, thông qua Văn phòng về Ma túy và Tội phạm (UNODC) – cơ quan đảm nhiệm vai trò Ban Thư ký của Công ước, sẽ hỗ trợ các nước thành viên trong quá trình thực thi, bao gồm: đào tạo, tăng cường năng lực điều tra, hợp tác tư pháp và chia sẻ thông tin xuyên biên giới.

Tổng Thư ký kêu gọi các quốc gia tận dụng cơ hội lịch sử này để cùng nhau xây dựng một không gian mạng tôn trọng quyền con người, thúc đẩy hòa bình, an ninh và thịnh vượng bền vững cho toàn nhân loại. Ông khẳng định chỉ bằng sự đoàn kết và hành động chung, thế giới mới có thể bảo đảm rằng kỷ nguyên số sẽ trở thành động lực phục vụ cho sự phát triển và an toàn của tất cả mọi người.

Tổng Thư ký António Guterres đưa ra thông điệp kêu gọi cộng đồng quốc tế biến Công ước Hà Nội thành nền tảng cho một trật tự số công bằng, an toàn và nhân văn – nơi công nghệ phục vụ con người, chứ không để con người trở thành nạn nhân của công nghệ.

Minh Hiếu