Liệu Mỹ sẽ hỗ trợ quân sự giúp Ecuador chống bạo lực băng đảng?

Nỗ lực kiểm soát tội phạm

Tại Guayaquil, thành phố lớn nhất Ecuador, đoàn xe 5-6 chiếc xe bán tải và xe SUV không có biển số lạng lách và tăng tốc len lỏi qua dòng xe cộ. Những người lái xe trên đường hầu như không phản ứng gì bởi họ đã quen với sự hỗn loạn này. Nếu không có dòng chữ POLICIA in trên áo của đoàn người mặc áo chống đạn này, không mấy ai nghĩ đó lại là cảnh sát.

Cảnh sát Ecuador dừng xe, lục soát phương tiện trên đường để phát hiện ma túy và vũ khí

Đoàn phương tiện lao vào một khu phố ở Pascuales, một thành trì của băng đảng ở Guayaquil. Cảnh sát ùa ra khỏi xe và lao vào nhiều ngôi nhà cùng một lúc để truy tìm 4 nghi phạm có liên quan đến hoạt động buôn bán ma túy. Khi cuộc đột kích kết thúc, chỉ có 1 đối tượng bị bắt giữ. Lực lượng chức năng tịch thu được khoảng 150 gram cocaine và 2 chất nổ nhỏ.

Nằm giữa Colombia và Peru, những quốc gia sản xuất cocaine hàng đầu, Ecuador đã bị cuốn vào hoạt động buôn bán ma túy và bạo lực. Vị trí cùng hệ thống xuất khẩu hiệu quả của Ecuador đã bị các băng đảng lợi dụng để vận chuyển ma túy ra nước ngoài, trong đó cocaine được giấu trong các lô hàng chuối và hàng hóa khác đưa sang Mỹ, châu Âu và các nơi khác trên thế giới.

Tháng 7 năm ngoái, chó nghiệp vụ đã giúp phát hiện hơn 6 tấn cocaine được giấu dưới chuối tại một cảng bên ngoài Guayaquil. Đến tháng 11, cảnh sát Tây Ban Nha thông báo bắt giữ vụ buôn lậu ma túy lớn nhất từ trước đến nay, trong đó 13 tấn cocaine lẫn trong lô hàng chuối được vận chuyển từ Guayaquil.

Cuộc sống của người dân Guayaquil gặp không ít khó khăn vì tội phạm ma túy và băng đảng

Ngoài việc kiểm tra tại các cảng và các cuộc đột kích có mục tiêu, cảnh sát Ecuador còn mở các trạm kiểm soát lưu động, có quyền lục soát phương tiện trên đường để phát hiện ma túy và vũ khí. “Chúng tôi đã xác định được những khu vực nguy hiểm nhất trong thành phố để thực hiện các hoạt động chống tội phạm này”, Cảnh sát trưởng Orlando Posligua cho biết.

Trong bối cảnh nạn băng đảng, ma túy và mất an toàn công cộng thúc đẩy làn sóng di cư gia tăng, Tổng thống Ecuador Daniel Noboa đã đề xuất về sự hỗ trợ quân sự nước ngoài, cụ thể là từ Mỹ.

Mối quan hệ tốt đẹp giữa hai Tổng thống

Trước đó, Bộ Ngoại giao Mỹ đã chi 81 triệu USD để giúp Ecuador giải quyết nạn ma túy và băng đảng tội phạm kể từ năm 2018. Theo thỏa thuận, quân nhân và nhân viên dân sự Mỹ được cử đến Ecuador nhưng vẫn nằm dưới sự kiểm soát của Mỹ nếu cần.

Đề xuất của Tổng thống Daniel Noboa cần phải được Quốc hội Ecuador thông qua nhưng ông vốn có mối quan hệ tốt với Tổng thống Mỹ. Ông và phu nhân Lavinia Valbones đã nhận lời mời đến Điện Capitol Rotunda để dự lễ nhậm chức lần thứ hai của ông Donald Trump. Hôm đó, tài khoản mạng xã hội X của Tổng thống Ecuador đã đăng bài viết về việc ủng hộ ý định của Mỹ trong việc phân loại các băng đảng ma túy là các tổ chức khủng bố nước ngoài.

Tổng thống Ecuador Daniel Noboa tham dự lễ nhậm chức của Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 20-1

Nhà lãnh đạo 37 tuổi Ecuador cũng là con trai của một nhà tài phiệt về chuối ở Ecuador. Trong chính sách thương mại của mình, ông Noboa không muốn làm tổn hại đến hoạt động kinh doanh với Mỹ, vốn là đối tác thương mại lớn nhất cũng như là nhà đầu tư hàng đầu của Ecuador.

Giống như Tổng thống Mỹ, Tổng thống Ecuador đã tăng thuế đối với hàng nhập khẩu từ Mexico vào ngày 3-2. Ông cũng có thể tham gia vào kế hoạch nhằm ngăn chặn tình trạng nhập cư bất hợp pháp vào Mỹ.

Dữ liệu cho thấy Ecuador đang chấp nhận nhiều chuyến bay trục xuất hơn kể từ khi ông Donald Trump trở thành Tổng thống Mỹ. Tuy nhiên, trong khi số lượng người từ Mexico và các quốc gia Trung Mỹ là El Salvador, Guatemala và Honduras bị cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới Mỹ phát hiện đều giảm vào năm 2023 và 2024, thì có một sự gia tăng từ Ecuador.

Tuy nhiên, việc ông Noboa có mối quan hệ tốt với Tổng thống Mỹ Donald Trump không có ý nghĩa đảm bảo cho ông có thể giành chiến thắng tại cuộc bầu cử Tổng thống vòng hai vào tháng 4 tới. Cử tri nước này sẽ phải lựa chọn giữa ông và đối thủ cánh tả Luisa González - người cũng hứa sẽ giải quyết các vấn đề tội phạm và ma túy, nhưng không phải bằng chiến dịch “bàn tay sắt” khiến dân chúng sợ hãi.

Yên Vũ