Liệu nỗ lực đàm phán thành lập chính phủ của Israel có thành công?
Đây là một nhiệm vụ khó khăn, khi trong 2 lần bầu cử trước, cả đảng Likud và đảng Xanh Trắng đều không thể thỏa hiệp để thành lập chính phủ.
Theo tờ Bưu điện Jerusalem, các nhóm đàm phán của hai đảng Likud và Xanh-Trắng sẽ tiếp tục nhóm họp trong những ngày tới để thúc đẩy đàm phán và hoàn tất thỏa thuận liên minh vào ngày 23/3, thời điểm Quốc hội Israel nhóm họp trở lại để quyết định đảng nào sẽ kiểm soát vị trí Chủ tịch Quốc hội và lãnh đạo các Ủy ban chủ chốt trong Quốc hội. Tuy nhiên, dường như đây là một nhiệm vụ khó khăn, khi trong 2 lần bầu cử trước, cả đảng Likud và đảng Xanh Trắng đều không thể thỏa hiệp để thành lập chính phủ.
Thủ tướng Netanyahu. Ảnh: Times of Israel.
Thông tin trên xuất hiện sau khi cả hai đảng Likud của Thủ tướng Netanyahu và đảng Xanh-Trắng của ông Benny Gantz đều thông báo đã có tiến triển trong đàm phán thành lập chính phủ liên minh, song một số nguồn tin thân cận với đảng Xanh-Trắng tiết lộ hai bên chưa đạt được bất kỳ thỏa thuận nào.
Hiện tại, đảng Xanh-Trắng vẫn yêu cầu nắm giữ các Bộ Ngoại giao, Quốc phòng, An ninh nội địa, Tư pháp và Văn hóa. Hai bên được cho là mới thỏa hiệp được về vị trí Bộ trưởng Tư pháp, dành cho một chuyên gia pháp lý là người đứng ngoài cả hai đảng này. Ngoài ra, để đảm bảo chia đều ghế bộ trưởng trong chính phủ liên minh, có thể một số bộ trưởng hiện hành thuộc đảng Likud sẽ phải từ bỏ vị trí.
Trong cuộc bầu cử vào ngày 2/3 vừa qua, đảng Likud của Thủ tướng Netanyahu giành được 36 ghế, đảng Xanh-Trắng của ông Benny Gantz 33 ghế. Tuy nhiên, hôm 16/3 vừa qua, Tổng thống Israel Reuven Rivlin) đã giao cho ông Benny Gantz trách nhiệm đứng ra thành lập chính phủ mới, sau khi vị lãnh đạo đảng Xanh-Trắng này nhận được sự ủng hộ của 61 nghị sỹ trong Quốc hội Israel so với 58 phiếu của ông Netanyahu
"Vào lúc này, tôi trao cho ông cơ hội thành lập chính phủ. Theo luật pháp, bắt đầu từ ngày mai, ông sẽ có 28 ngày để thành lập chính phủ. Đây là một thời gian ngắn. Nhưng trong hoàn cảnh Israel cũng như các nước trên thế giới đang bị dịch bệnh tấn công, thì khoảng thời gian này dường như là quá dài”.
Ở thời điểm hiện tại, đối phó với dịch Covid-19 trở thành ưu tiên hàng đầu của nhiều quốc gia và Israel không phải là ngoại lệ, nhất là trong bối cảnh tính đến tối ngày 18/3, Israel đã ghi nhận 433 trường hợp nhiễm Covid-19, hàng chục nghìn người cách ly tại gia.
Không giống chính trị, virus không phân biệt đảng phái, giai cấp hay màu da, sắc tộc. Chống lại sự lây lan mạnh mẽ, chết người của dịch bệnh là nhiệm vụ chung của đất nước nước Israel, với các biện pháp kịp thời, quyết liệt và toàn diện. Điều này chỉ có thể có được từ một chính phủ đoàn kết, thống nhất và hiệu quả.
Nhận thức rõ điều này, ông Gantz đã tuyên bố: "Đã đến lúc bớt những lời nói sáo rỗng mà cần những hành động thực tế hơn. Đã đến lúc phải gác lại hận thù để kết nối người dân Israel lại với nhau. Chúng ta sẽ chiến thắng dịch Covid-19, chúng ta sẽ vượt qua cuộc khủng hoảng này, chúng ta sẽ đánh bại sự thù hận".
Động thái đầu tiên ông làm sau khi được đề cử là khởi động các cuộc đàm phán với đảng Likud nhằm thành lập một chính phủ “khẩn cấp” kéo dài 6 tháng, ứng phó với các diễn biến mới từ dịch Covid-19. Tuy nhiên, câu chuyện lại không đơn giản như vậy. Mặc dù ông Netanyahu đồng ý với đề xuất của đảng Xanh-Trắng, song khẳng định ông muốn là người dẫn dắt chính phủ “khẩn cấp”; đồng thời, đảng Likud sẵn sàng bắt tay với liên minh Xanh-Trắng nếu ông có thể làm Thủ tướng trong nửa nhiệm kỳ của Chính phủ mới. Trước đây, ông Gantz đã nhiều lần từ chối tham gia một chính phủ do cá nhân vướng vòng lao lý, ở đây là ông Netanyahu.
Thêm nữa, ông Gantz chỉ còn chưa đầy 1 tháng để thành lập chính phủ mới, trong khi tình hình dịch bệnh đang diễn biến phức tạp theo từng ngày. Áp lực lớn buộc phải thành lập chính phủ càng nhanh càng tốt để đối phó với Covid-19 có thể khiến ông phải nhượng bộ tại đàm phán với ông Netanyahu hay trong nội bộ phe phái ủng hộ, qua đó tác động tiêu cực tới sự ổn định lâu dài của chính phủ liên minh Xanh Trắng.
Theo các nhà phân tích, sau 3 lần tiến hành bầu cử và nếu các cuộc thành lập đàm phán chính phủ tiếp tục thất bại thì đã đến lúc Tổng thống Reuven Rivlin cần cân nhắc những giải pháp chính trị mới./.
