Linh hoạt thích ứng, tăng thu từ xuất nhập khẩu
Sau hợp nhất tỉnh Gia Lai, tiềm năng xuất nhập khẩu hàng hóa tăng cao là cơ hội để Hải quan cửa khẩu Cảng Quy Nhơn thu hút doanh nghiệp thực hiện thủ tục xuất nhập khẩu, góp phần tăng thu ngân sách, thúc đẩy kinh tế tỉnh phát triển.
Thu ngân sách đạt thấp
Dù tổng thu ngân sách Nhà nước toàn tỉnh 6 tháng đầu năm 2025 được 13.656 tỷ đồng, đạt 57% so với dự toán, tăng 37,3% so với cùng kỳ năm 2024, nhưng lĩnh vực hải quan mới chỉ đóng góp được 212,398 tỷ đồng, đạt 26,4% chỉ tiêu dự toán do Thủ tướng Chính phủ giao (805 tỷ đồng), đạt 26,1% chỉ tiêu do Chi cục Hải quan khu vực XIII giao (815 tỷ đồng), giảm tới 43,08% so với cùng kỳ năm trước.
Cảng Quy Nhơn hiện là nơi tập trung hàng hóa xuất nhập khẩu của nhiều doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh. Ảnh: T.Sỹ
Theo Hải quan cửa khẩu Cảng Quy Nhơn (trực thuộc Chi cục Hải quan khu vực XIII), thu ngân sách trên lĩnh vực hải quan giảm mạnh chủ yếu là do yếu tố khách quan. Thời gian qua, chính sách kiểm soát xuất nhập khẩu (XNK) chặt hơn của một số quốc gia và những rủi ro từ các xung đột tại một số khu vực trên thế giới đã tác động không nhỏ đến hoạt động XNK của các DN.
6 tháng đầu năm 2025, có 519 DN làm thủ tục hải quan tại Hải quan cửa khẩu Cảng Quy Nhơn, giảm 6,9% so với cùng kỳ năm trước; phương tiện xuất nhập cảnh, quá cảnh, chuyển cảng phát sinh 538 lượt, giảm 14,6%. Nhiều mặt hàng chủ lực XNK cũng giảm mạnh, trong đó thép nguyên liệu nhập khẩu giảm tới 97,54%, tương đương giảm hơn 130 tỷ đồng so với cùng kỳ năm 2024; máy móc thiết bị nhập khẩu giảm 12,45%, tương đương giảm hơn 8 tỷ đồng. Các mặt hàng xuất khẩu như: Dăm gỗ giảm 51,7%, tương đương giảm hơn 32 tỷ đồng; tinh quặng giảm 70,6%, tương đương giảm hơn 10 tỷ đồng…
Những yếu tố nói trên đã tác động lớn đến kết quả thu ngân sách trong thời gian qua.
Thích ứng linh hoạt, nắm bắt cơ hội
Sau hợp nhất tỉnh, quy mô kinh tế của tỉnh Gia Lai lớn hơn, tiềm năng XNK gia tăng, nhất là các mặt hàng nông sản chế biến, hàng hóa qua cảng biển Quy Nhơn. Hơn nữa, QL 19 được đầu tư mở rộng và tuyến đường cao tốc kết nối từ Pleiku đến cảng biển Quy Nhơn sẽ triển khai xây dựng, giúp tỉnh Gia Lai trở thành một trung tâm logistics quan trọng, kết nối vùng Tây Nguyên với duyên hải miền Trung, hoạt động XNK qua Cảng Quy Nhơn sẽ sôi động hơn. Đây là cơ hội lớn để Hải quan cửa khẩu Cảng Quy Nhơn đón nhận thêm nhiều DN thực hiện các thủ tục XNK qua Cảng Quy Nhơn và là dịp để đơn vị này nâng cao uy tín, tăng nguồn thu từ hoạt động XNK, góp phần thúc đẩy kinh tế của tỉnh phát triển.
Hải quan cửa khẩu Cảng Quy Nhơn kiểm tra hàng hóa xuất nhập khẩu tại Cảng Quy Nhơn. Ảnh: T.Sỹ
Bà Nguyễn Thị Thúy Quỳnh, Phó Đội trưởng Hải quan cửa khẩu Cảng Quy Nhơn, cho biết: “Chúng tôi xác định hỗ trợ DN khắc phục khó khăn để duy trì và phát triển hoạt động XNK là giải pháp quan trọng, giúp tăng thu ngân sách, do đó đơn vị đã tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến các văn bản quy phạm pháp luật mới đến cộng đồng DN; đồng thời đưa các chính sách hỗ trợ giảm thuế một số nhóm hàng XNK theo quy định của Nhà nước, đảm bảo tối đa quyền lợi cho DN. Bên cạnh đó, đẩy mạnh thực hiện kế hoạch hiện đại hóa lĩnh vực Hải quan, tạo điều kiện thuận lợi thông thoáng cho hoạt động XNK”.
Hiện nay, Hải quan cửa khẩu Cảng Quy Nhơn đang phát huy hệ thống thông quan tự động kết nối với Công ty CP Cảng Quy Nhơn; đồng thời vận hành hệ thống điện tử miễn, giảm, hoàn, không thu thuế, xử lý tiền thuế nộp thừa. Cách làm này giúp rút ngắn thời gian thực hiện các hồ sơ, thủ tục hải quan, thông quan hàng hóa từ 5 - 7 lần so với trước đây; khắc phục tình trạng ùn tắc hàng hóa tại các cổng, kho bãi, góp phần giảm chi phí cho DN; tăng tính minh bạch trong quá trình làm thủ tục hải quan.
Ngoài ra, Hải quan cửa khẩu Cảng Quy Nhơn còn chủ động rà soát, nắm bắt tình hình hoạt động của các DN XNK trên phạm vi toàn tỉnh, đặc biệt là các DN có doanh thu và nộp ngân sách lớn, từ đó có những giải pháp hỗ trợ kịp thời. Cùng với đó là theo dõi sát sao diễn biến thị trường để dự báo và điều chỉnh kế hoạch thu ngân sách phù hợp.
Ông Nguyễn Trung Phong, Phó Chi cục trưởng Chi cục Hải quan khu vực XIII, cho hay: Toàn ngành tiếp tục lấy sự hài lòng của người dân, DN để đánh giá hiệu quả công việc của cán bộ, công chức. Trên tinh thần đó, Chi cục tích cực đối thoại với DN để giải quyết nhanh những vấn đề phát sinh liên quan đến hoạt động XNK. Đồng thời yêu cầu Hải quan cửa khẩu Cảng Quy Nhơn tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến các quy định pháp luật về lĩnh vực hải quan. Mặt khác, chú trọng ứng dụng công nghệ thông tin, kịp thời hướng dẫn, hỗ trợ DN giải quyết những vấn đề phát sinh liên quan đến hoạt động XNK, đảm bảo hàng hóa của DN được thông quan nhanh, thu nộp ngân sách hiệu quả.
