Lo sợ lụi tàn 'vương quốc' mía ở Khánh Hòa

Nỗi lo của nông dân

Thị xã Ninh Hòa trước đây là vùng mía trọng điểm của tỉnh Khánh Hòa và cây mía được xem là cây trồng chủ lực ở địa phương có mùa vụ diện tích lên tới 11.000ha. Nhưng hiện nay, việc thu hoạch diễn ra khá trầm lắng, nhiều diện tích mía lưu gốc còi cọc và kém phát triển do người trồng không mặn mà chăm sóc, cải tạo.

Các vùng nguyên liệu mía ở thị xã Ninh Hòa (Khánh Hòa) đến nay hầu như không còn nhiều diện tích.

Những ngày đầu tháng 3, PV báo Tiền Phong có dịp về các cánh đồng sản xuất mía ở xã Ninh Xuân, Ninh Sim, Ninh Thượng, Ninh Tây... của thị xã Ninh Hòa. Tại đây, không khí sản xuất mía, thu hoạch mía của các nông dân có phần ảm đạm, một số diện tích được nông dân chọn lựa cây sắn để thay thế.

Anh Nguyễn Văn Thái (trú xã Ninh Sim, thị xã Ninh Hòa) cho biết, gia đình anh trồng 42ha mía, hiện tại đã thu hoạch 10ha mía, sản lượng 60 tấn/ha. So với các hộ khác, gia đình đã mạnh dạn đầu tư tưới nước, phân bón, nhưng lãi cũng rất ít.

"Nếu tôi thuê đất sẽ chắc chắn lỗ ngay, tiền công lao động trước đây 180.000 đồng/người/ngày nay đã tăng thêm 40.000 đồng/người/ngày, tiền cày ruộng mía ngày xưa 1,7 triệu đồng/ha nay 2,1 triệu đồng/ha. Về chữ đường đang giảm dần, năm trước thu hoạch xe chở 11 CCS, nay chỉ khoảng 9 CCS, chặt trên 500 tấn nhưng chưa có xe nào được 10 CCS", anh Thái trăn trở.

Ông Nguyễn Văn Thái buồn bã chia sẻ vụ mía bết bát đầu năm 2025.

Theo chị Lê Thị Vân (trú tại xóm Sông Búng, xã Ninh Tân, thị xã Ninh Hòa) sau nhiều năm gắn bó với nghề trồng mía, chị đã từng bước chuyển hướng sang trồng cây sắn và cây keo. Khoảng 5 năm trước, gia đình chị quản lý 10ha mía nhưng hiện nay đã giảm xuống chỉ còn 1ha. Nguyên nhân chính là do giá mía ở địa phương thấp hơn so với các tỉnh khác.

Loay hoay tìm hướng đi mới

Anh Lê Công Thời - công chức địa chính xã Ninh Tây - cho biết, niên vụ sản xuất mía năm 2024-2025 bà con và doanh nghiệp trong xã trồng được 1.230ha. So với năm trước diện tích mía giảm khoảng 50ha, do bà con chuyển diện tích trồng mía sang trồng mì.

Diện tích mía ở thị xã Ninh Hòa ngày càng thu hẹp, một số nơi người dân quyết định bỏ hoang ruộng mía hoặc bấm bụng chuyển sang trồng các loại cây khác.

Theo anh Thời, cây mía được xem là cây chủ lực, nếu vào những năm 2018 bà con ở địa phương trồng diện tích mía rất nhiều và khoảng 3 năm gần đây diện tích trồng mía giảm rất nhiều.

"Nguyên nhân năm nay chữ đường giảm do quá trình sinh trưởng cây mía gặp thời tiết không thuận lợi, đầu năm nắng nóng khô hạn kéo dài, cuối năm thì thời tiết lạnh nên chữ đường giảm. Nông dân trồng mía phải vay vốn của ngân hàng, do thu nhập thấp dẫn đến một số hộ bán đất để trả nợ, một số hộ khác chuyển diện tích trồng mía nên diện tích có phần giảm đi", anh Thời chia sẻ.

Nghề trồng mía đến nay đã không còn mang lại hiệu quả về kinh tế đối với một bộ phận nông dân. Vì thế, một số địa phương ở thị xã Ninh Hòa đang tìm cây trồng mới thì người dân đã chuyển sang trồng cây ăn quả ngắn ngày, trồng rừng. Cũng có số khác chưa dám chuyển đổi cây trồng nên nhiều diện tích đang bị bỏ hoang, gây lãng phí.

Đại diện Phòng Kinh tế Ninh Hòa cho biết, diện tích sản xuất mía niên vụ năm 2024 - 2025 trên địa bàn thị xã là 4.558ha, diện tích thu hoạch hiện nay khoảng 1.200ha, năng suất thu hoạch bình quân khoảng 52 tấn/ha, chữ đường bình quân 9 CCS. Trong khi đó, diện tích mía năm trước trên toàn thị xã trên 5.134 ha, năng suất 57,6 tấn/ha, chữ đường bình quân đạt trên 10 CCS.

Năm 2015 diện tích sản xuất mía Ninh Hòa trên 12.000ha, năm 2018 diện tích sản xuất mía 11.200ha, diện tích hiện nay đã giảm nhiều.

Tiến Đạt