Lộ trình lãi suất của Fed có rõ hơn sau báo cáo việc làm?

Báo cáo việc làm có thể mang tới thông tin gì?

Báo cáo việc làm tháng 9 sẽ được công bố vào thứ Năm tới (20/11), theo bản cập nhật của Cục thống kê lao động thuộc Bộ Lao động Mỹ (BLS) được đăng trên trang web của cơ quan này. Đây là dữ liệu kinh tế chính thức đầu tiên được công bố sau khi chính phủ Mỹ hoạt động trở lại. Thậm chí có thể là dữ liệu kinh tế duy nhất trong tháng 11 này khi mà Nhà Trắng cho biết vào thứ Tư tuần trước (12/11), số liệu việc làm và giá tiêu dùng trong tháng 10 có thể sẽ không bao giờ được công bố.

Cũng chính bởi vậy, không chỉ các nhà hoạch định chính sách của Fed, hay các nhà kinh tế, mà cả thị trường đều đang rất quan tâm tới báo cáo này. Tuy nhiên các nhà kinh tế dự báo, báo cáo này có thể chỉ bao gồm thông tin về tăng trưởng việc làm, còn tỷ lệ thất nghiệp nhiều khả năng sẽ không được công bố.

Sở dĩ như vậy là bởi, báo cáo việc làm được hình thành từ hai cuộc khảo sát: một cuộc khảo sát về dữ liệu từ các doanh nghiệp sử dụng bảng chấm công và số liệu bảng lương để đánh giá số lượng việc làm đã được lấp đầy; và một cuộc khảo sát khác bao gồm các cuộc gọi điện thoại và khảo sát bằng văn bản tới các hộ gia đình để hỏi về số lượng người đang làm việc. Trong đó, cuộc khảo sát thứ hai được sử dụng để tính toán tỷ lệ thất nghiệp.

Thế nhưng do việc chính phủ Mỹ đóng cửa kéo dài không chỉ làm gián đoạn việc thu thập và công bố dữ liệu, mà còn làm phức tạp thêm tình hình khi dữ liệu bắt đầu được công bố. Nhất là khi BLS sử dụng các cuộc gặp trực tiếp, vì vậy dữ liệu không thể được thu thập hồi tố.

Nó có giúp ích được gì cho Fed?

Theo dự báo của các nhà kinh tế, nhiều khả năng báo cáo việc làm tháng 9 tiếp tục cho thấy một sự sụt giảm trong tăng trưởng việc làm, khi mà theo báo cáo công ty xử lý bảng lương ADP, số lượng việc làm trong khu vực tư nhân đã giảm 32.000 việc làm trong tháng 9.

Thậm chí các nhà kinh tế được Dow Jones khảo sát còn dự đoán, báo cáo việc làm tháng 10 (nếu được công bố) sẽ cho thấy 60.000 việc làm bị mất, trong khi Goldman dự đoán mức giảm là 50.000. Mặc dù là con số nào, nhưng nhìn chung các dữ liệu đều cho thấy tăng trưởng việc làm đang chậm lại.

Trên thực tế Fed cũng đã hình dung được thực trạng này. Phát biểu tại buổi họp báo sau khi cắt giảm lãi suất 25 điểm cơ bản vào ngày 29/10, Chủ tịch Fed Jerome Powell thừa nhận, “tình hình trên thị trường lao động dường như đang dần hạ nhiệt, và lạm phát vẫn ở mức cao”.

Sở dĩ như vậy là do tình trạng mà các nhà kinh tế gọi là “tuyển dụng thấp, sa thải thấp” của thị trường lao động Mỹ hiện tại, do tác động của sự bùng nổ ứng dụng trí tuệ nhân tạo và chính sách nhập cư của Mỹ. Song hệ quả của tình trạng này là tỷ lệ thất nghiệp sẽ ổn định cho dù tăng trưởng việc làm ở mức thấp.

Bởi vậy, nếu như số liệu về tỷ lệ thất nghiệp không được công bố như dự báo của các nhà kinh tế, sẽ khiến cho các nhà hoạch định chính sách của Fed khó có thể xác định liệu có đúng là thị trường lao động Mỹ đang ở trong tình trạng “tuyển dụng thấp, sa thải thấp” hay không?

Tuy nhiên, theo ước tính mới đây của Fed Chicago, tỷ lệ thất nghiệp đã tăng lên 4,36% vào tháng 10 (4,4% theo cách tính làm tròn thường được BLS sử dụng), từ mức ước tính 4,35% vào tháng 9. Trong khi báo cáo việc làm tháng 8 của BLS cho thấy tỷ lệ thất nghiệp ở mức 4,3%. Có nghĩa, tỷ lệ thất nghiệp theo tính toán của Fed Chicago có xu hướng tăng nhẹ.

“Sương mù” vẫn bao phủ

Bởi vậy theo các nhà phân tich, nếu chỉ có số liệu tăng trưởng việc làm được công bố là chưa thể giúp các nhà hoạch định chính sách của Fed hình dung rõ hơn về bức tranh tổng thể của thị trường lao động.

Thậm chí, theo các nhà phân tích, tăng trưởng việc làm yếu còn khiến phe “bồ câu” (những nhà hoạch định chính sách muốn cắt giảm lãi suất do lo ngại thị trường lao động suy yếu) lại trỗi dậy sau khi tỏ ra khá lép vế trước phe “diều hâu” (những người muốn giữ nguyên lãi suất do lo ngại lạm phát) trong tuần trước.

Ngay cả khi báo cáo việc làm tháng 9 cung cấp cả thông tin về tỷ lệ thất nghiệp thì việc thiếu vắng các báo cáo việc làm và làm phát tháng 10 (nếu đúng như những gì mà Nhà Trắng công bố) cũng khiến cho cuộc tranh luận giữa hai phe vẫn chưa có hồi kết, từ đó khiến cho các nhà đầu tư cũng trở nên hoang mang do khó đoán định về lộ trình chính sách của Fed.

Theo chuyên gia kinh tế Shruti Mishra của Bank of America, việc thiếu các số liệu chính thức kịp thời đã khiến thị trường và Fed hoạt động trong tình trạng “mù mờ dữ liệu, buộc phải tìm kiếm các nguồn thay thế để đánh giá triển vọng cơ bản”.

Cũng chính bởi vậy, hiện không chỉ các nhà hoạch định chính sách của Fed, mà cả giới chuyên gia lẫn các nhà đầu tư đều mong đợi các cơ quan của chính phủ Mỹ công bố càng nhiều dữ liệu càng tốt trước khi cuộc họp chính sách tháng 12 diễn ra.

"Điều quan trọng là doanh nghiệp, người tiêu dùng, người lao động, Quốc hội và Fed phải được tiếp cận dữ liệu kinh tế toàn diện và kịp thời. Chính quyền phải công bố càng nhiều dữ liệu kinh tế càng tốt trước cuộc họp của Fed và tiếp tục công bố dữ liệu theo lịch trình thông thường càng sớm càng tốt”, các Thượng nghị sĩ Elizabeth Warren của Massachusetts, Bernie Sanders của Vermont, Maria Cantwell của Washington và Gary Peters của Michigan kêu gọi trong một lá thư mà CNBC có được và trích dẫn.

Hà Vy