Loại cá dễ lầm cá trê, là đặc sản miền sông nước ăn cực ngon nhưng có độc ở 1 bộ phận

Trong ẩm thực Việt Nam, cá ngát được nhiều thực khách sành ăn xem như món đặc sản “khó tìm”. Loại cá này có hình dáng khá giống cá trê nhưng thực chất không phải cá trê, mà chỉ cùng thuộc một họ cá da trơn.

Hương vị đậm đà, thớ thịt săn chắc khiến cá ngát trở thành nguyên liệu chính cho nhiều món ăn nổi tiếng. Tuy nhiên, phía sau sức hấp dẫn ấy là mối nguy hiểm ít người ngờ tới, bởi vì ngạnh cá chứa độc tố mạnh có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe nếu vô tình bị đâm phải.

Cá ngát có bề ngoài khá giống với cá trê nên dễ gây nhầm lẫn. (Ảnh minh họa)

Đặc điểm nhận diện cá ngát

Cá ngát phân bố ở khu vực Ấn Độ Dương, Tây Thái Bình Dương, Nhật Bản, Úc và tại Việt Nam thường gặp ở các tỉnh miền Tây như An Giang, Đồng Tháp, Bến Tre, Sóc Trăng.

Loại cá này có thân hình dài, da trơn bóng, thoạt nhìn khá giống lươn hoặc cá trê. Điểm đặc trưng dễ nhận biết là phần đuôi dẹt, thường nhọn hoặc hơi tròn, cùng với nhiều râu hơn so với cá trê.

Trên thân cá ngát chỉ có một vây lớn chạy dọc từ lưng xuống tận phần đuôi và vây hậu môn. Nguy hiểm nhất là ở hai bên mang cá có hai ngạnh cứng, nhọn và chứa nọc độc.

Nếu người bắt hoặc chế biến không cẩn thận, chỉ cần bị ngạnh đâm vào tay cũng có thể dẫn đến sưng tấy, đau nhức dữ dội, thậm chí nguy kịch nếu không sơ cứu kịp thời.

Mặc dù hình dáng tương đồng, cá ngát khác biệt với cá trê ở kích thước lớn hơn, màu da sẫm hơn và số lượng râu nhiều hơn. Chúng thường sống ở vùng nước lợ hoặc sông có dòng chảy mạnh. Ở Việt Nam, sản lượng cá ngát ngày càng ít, vì vậy giá trị thương phẩm và ẩm thực cũng ngày càng cao.

Điểm đặc trưng dễ nhận biết cá ngát là phần đuôi dẹt, thường nhọn hoặc hơi tròn, cùng với nhiều râu hơn so với cá trê. (Ảnh minh họa)

Giá trị dinh dưỡng và cách chế biến an toàn

Bên cạnh yếu tố nguy hiểm từ ngạnh độc, cá ngát vẫn được ưa chuộng bởi giá trị dinh dưỡng dồi dào. Thịt cá chứa nhiều sắt, canxi, phốt pho, omega-3 cùng nhiều vitamin cần thiết cho cơ thể. Nhờ thớ thịt săn chắc, ngọt tự nhiên, cá ngát được đánh giá là ngon hơn cá trê, nhất là những con sống ở sông.

Một số món ăn quen thuộc với người miền Tây từ cá ngát có thể kể đến:

Cá ngát kho tộ: thịt cá thấm gia vị, mềm ngọt, ăn kèm cơm trắng rất đưa miệng.

Món cá ngát kho tộ thơm ngon, hấp dẫn. (Ảnh minh họa)

Lẩu cá ngát chua cay: món ăn quây quần cho gia đình, vị đậm đà và ấm nóng.

Canh chua cá ngát: vị chua dịu của me hòa quyện cùng độ ngọt từ thịt cá, thích hợp trong những ngày oi nóng.

Món cá ngát canh chua được nhiều người yêu thích. (Ảnh minh họa)

Cá ngát nướng muối ớt, cá ngát xào lăn, cá ngát kho tương: đều là những biến tấu thơm ngon, hấp dẫn.

Ngoài ra, cháo cá ngát nấu với nước cốt dừa cũng được nhiều người yêu thích bởi vị béo bùi, bổ dưỡng.

Dù có nhiều cách chế biến phong phú, song khâu sơ chế cá ngát cần đặc biệt lưu ý. Người làm bếp phải loại bỏ hoàn toàn phần ngạnh chứa độc ở hai bên mang.

Khi cầm cá nên đeo găng tay hoặc giữ cá bằng khăn khô để tránh bị trượt và đâm phải. Với những ai không quen sơ chế cá, lựa chọn mua cá đã được làm sạch hoặc thưởng thức món ăn tại nhà hàng uy tín sẽ an toàn hơn.

Ngoài vấn đề an toàn, các chuyên gia dinh dưỡng cũng khuyến cáo không nên ăn quá nhiều cá ngát trong một bữa hoặc ăn liên tục nhiều ngày. Dù là đặc sản bổ dưỡng, việc tiêu thụ điều độ vẫn tốt hơn cho sức khỏe.

Cá ngát vừa mang đến giá trị ẩm thực độc đáo, vừa ẩn chứa rủi ro từ những chiếc ngạnh độc. Sự kết hợp giữa độ ngon ngọt trong từng thớ thịt cùng tính quý hiếm đã giúp loài cá này trở thành “món ăn đáng thử” trong mắt thực khách sành ăn.

Tuy nhiên, để thực sự thưởng thức trọn vẹn hương vị mà vẫn an toàn, khâu chế biến cần được tiến hành cẩn trọng, hoặc lựa chọn địa chỉ đáng tin cậy khi thưởng thức các món ngon từ cá ngát.

Minh Huy