Loạt sai phạm trong phát triển nhà ở xã hội tại Long An
Kế hoạch phát triển nhà ở tỉnh Long An năm 2021 là đầu tư 2.500 căn nhà ở xã hội nhưng thực tế, lại không có căn nhà ở xã hội nào được đưa vào sử dụng, đạt 0% kế hoạch đã được duyệt, nhiều dự án không dành đất để xây dựng nhà xã hội.
Nhiều dự án không dành đất để xây dựng nhà xã hội
Thanh tra Bộ Xây dựng vừa công bố Kết luận thanh tra về việc thực hiện dành quỹ đất để đầu tư, phát triển nhà ở xã hội trên địa bàn tỉnh Long An, giai đoạn từ ngày 01/01/2016 đến ngày 31/12/2021.
Theo kết luận thanh tra, trong kế hoạch phát triển nhà ở xã hội giai đoạn từ 2016 - 2020, tỉnh Long An không có các nội dung theo quy định như: không xác định diện tích xây dựng nhà ở xã hội theo từng năm, diện tích sàn xây dựng nhà ở xã hội để cho thuê, diện tích đất để xây dựng từng loại nhà ở nêu trong kế hoạch, các hình thức xây dựng. Giai đoạn 2016 - 2020 cũng không ban hành kế hoạch phát triển nhà ở xã hội hàng năm, vi phạm quy định tại khoản 2 Điều 15 Luật Nhà ở số 65/2014/QH13.
Đối với việc phê duyệt chương trình phát triển nhà ở giai đoạn 2020 - 2025 định hướng đến 2030, UBND tỉnh Long An cũng không xác định chỉ tiêu về số lượng, diện tích sàn nhà ở xây dựng mới của từng loại nhà, vi phạm quy định tại khoản 2 Điều 3 Nghị định số 99/2015/NĐ-CP.
UBND tỉnh Long An cũng chậm ban hành Kế hoạch phát triển nhà ở 5 năm giai đoạn 2021 - 2025, kế hoạch phát triển nhà ở năm 2021 - 2022 so với thời gian quy định phải phê duyệt, vi phạm quy định tại điểm b khoản 2 Điều 4 Nghị định số 99/2015/NĐ-CP.
Trong kế hoạch phát triển nhà ở năm 2021 - 2022, UBND tỉnh Long An cũng không có nội dung xác định diện tích sàn xây dựng nhà ở xã hội để cho thuê.
Việc đầu tư xây dựng nhà ở xã hội giai đoạn 2016-2020 và kế hoạch phát triển nhà ở năm 2021 của tỉnh Long An không đạt mục tiêu đề ra theo chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở xã hội đã được phê duyệt.
Cụ thể, chỉ tiêu giai đoạn 2016-2020 có thêm 5.702 căn nhà ở dành cho các đối tượng xã hội. Tuy nhiên, thực tế theo báo cáo của Sở Xây dựng tỉnh Long An, giai đoạn 2016-2020, toàn tỉnh chỉ hoàn thành xây dựng mới được 298 căn nhà ở xã hội và 1.283 căn nhà ở cho công nhân. Tổng số thực hiện 1.581/5.702 căn, tỷ lệ đạt 27,7% theo chương trình đã duyệt.
Chưa dừng lại, kế hoạch phát triển nhà ở tỉnh Long An năm 2021, đầu tư 2.500 căn nhà ở xã hội với tổng diện tích 150.000m2 sàn. Nhưng theo báo cáo của Sở Xây dựng tỉnh Long An, thực tế năm 2021 không có nhà ở xã hội hoàn thành và bàn giao xây dựng đưa vào sử dụng, tỷ lệ đạt 0% kế hoạch đã duyệt.
Cũng theo kết luận thanh tra, Thanh tra Bộ Xây dựng đã tiến hành thanh tra diện tích đất để xây dựng nhà ở xã hội tại thời điểm lập, thẩm định và phê duyệt đồ án quy hoạch tỷ lệ 1/500 tại 50 đồ án.
Trong tổng số 50 đồ án quy hoạch chi tiết đô thị có 32 dự án không phải dành quỹ đất để xây dựng nhà ở xã hội. Còn lại 18 đồ án được phê duyệt tại khu vực đô thị là đô thị loại 2 và khu vực được quy hoạch đô thị loại 2 phải dành 20% đất để xây nhà ở xã hội.
Trong 18 đồ án đó, có 11 đồ án quy hoạch đô thị không xác định diện tích đất để xây dựng nhà ở xã hội khi phê duyệt quy hoạch chi tiết, 6 đồ án có xác định diện tích đất để xây dựng nhà ở xã hội và 1 dự án đến thời điểm thanh tra chưa được phê duyệt đồ án quy hoạch chi tiết.
Đối với việc dành 20% tổng diện tích đất trong các dự án đã được phê duyệt để xây dựng nhà ở xã hội của các chủ đầu tư, chỉ có 4 dự án chủ đầu tư không dành 20% diện tích đất để xây dựng nhà ở xã hội, có 1 dự án chủ đầu tư chỉ dành 2,24% diện tích đất ở để xây dựng nhà ở xã hội, không đủ diện tích theo yêu cầu.
Trong giai đoạn 2016 - 2021, UBND tỉnh Long An không rà soát, điều chỉnh, bổ sung quỹ đất dành để phát triển nhà ở xã hội trong quy hoạch chung, quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết đô thị. Điều này đã vi phạm quy định tại khoản 2 Điều 30 Nghị định số 100/2015/NĐ-CP.
Xử lý trách nhiệm
Thanh tra Bộ Xây dựng cho rằng để xảy ra những tồn tại, vi phạm trên, trách nhiệm thuộc về nhiều cơ quan.
Cụ thể, trách nhiệm thuộc về UBND tỉnh Long An, Sở Xây dựng tỉnh Long An, UBND TP. Tân An, UBND huyện Bến Lức, UBND huyện Đức Hòa, UBND thị xã Kiến Tường, UBND thị xã Kiến Tường, Ban Quản lý dự án các công trình xây dựng cơ bản thị xã Kiến Tường và các chủ đầu tư lập quy hoạch 1/500 của dự án.
Thanh tra Bộ Xây dựng đề nghị UBND tỉnh Long An, Sở Xây dựng, UBND TP. Tân An, UBND thị xã Kiến Tường và UBND các huyện Bến Lức, Đức Hòa tổ chức kiểm điểm trách nhiệm theo quy định của pháp luật đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan thuộc diện quản lý để xảy ra các tồn tại, vi phạm theo nội dung kết luận thanh tra.
Đồng thời đề nghị UBND tỉnh Long An chỉ đạo Sở Xây dựng tỉnh, UBND cấp huyện và các cơ quan liên rà soát, điều chỉnh, bổ sung quỹ đất dành để phát triển nhà ở xã hội trong quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết đô thị, quy hoạch phát triển khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh Long An; thu hồi quỹ đất thuộc các dự án nhà ở thương mại, khu đô thị mới đã giao cho các chủ đầu tư nhưng không triển khai hoặc thực hiện chậm so với tiến độ đã được phê duyệt, quỹ đất 20% dành để xây dựng nhà ở xã hội trong các dự án nhà ở thương mại, khu đô thị mới nhưng chưa sử dụng để giao cho các chủ đầu tư có nhu cầu xây dựng nhà ở xã hội.
Giao cơ quan có chức năng, thẩm quyền rà soát những dự án chủ đầu tư lựa chọn hình thức nộp tiền tương đương giá trị quỹ đất ở 20% theo quy định, tính toán và xác định nghĩa vụ tài chính theo đúng quy định pháp luật; yêu cầu các đơn vị thực hiện khẩn trương, nghiêm túc nghĩa vụ tài chính, không làm thất thoát ngân sách nhà nước.
Xác định số tiền tương đương giá trị quỹ đất 20% tại các dự án nhà ở thương mại, khu đô thị do các chủ đầu tư đã nộp vào ngân sách nhà nước. Nghiên cứu, đề xuất việc sử dụng nguồn tiền thu được từ quỹ đất 20% do các chủ đầu tư nộp và nguồn hỗ trợ từ ngân sách tỉnh để đầu tư, phát triển nhà ở xã hội cho công nhân các khu công nghiệp, người có thu nhập thấp tại đô thị theo quy định.