Loạt UAV bí ẩn gây chấn động nước Mỹ: Điều gì xảy ra? Tại sao không thể bắn hạ?

Tổng thống đắc cử Donald Trump cho rằng chính quyền đang che giấu thông tin về những chiếc UAV bí ẩn và yêu cầu bắn hạ chúng. Ảnh: NYPost.

Đây không phải là kịch bản của bộ phim viễn tưởng mà là kết quả từ loạt báo cáo về các máy bay không người lái (UAV) ở Mỹ trong những tuần gần đây. Các vật thể này đã được phát hiện bay qua khu dân cư, vùng cấm và cả các cơ sở hạ tầng trọng yếu.

Những báo cáo này đã tạo áp lực lớn lên các cơ quan liên bang, buộc họ phải cung cấp thêm thông tin về các phương tiện bay nói trên, dù giới chức khẳng định vẫn chưa có bằng chứng nào cho thấy chúng đe dọa an ninh quốc gia.

Phát ngôn viên Hội đồng An ninh Quốc gia Nhà Trắng, ông John Kirby, phát biểu trước báo giới hôm đầu tuần này rằng chính quyền Tổng thống Joe Biden "không phát hiện bất kỳ điều gì bất thường hay bất kỳ mối đe dọa nào đối với an ninh quốc gia hoặc an toàn hàng không dân sự tại New Jersey hay các bang khác ở vùng Đông Bắc".

"Chúng tôi nhận định rằng phần lớn các vụ việc này có liên quan đến hoạt động của thiết bị bay không người lái thương mại hợp pháp, UAV của những người chơi nghiệp dư, thiết bị bay không người lái phục vụ công tác thi hành pháp luật, cùng với các máy bay có người lái như trực thăng hoặc máy bay cánh cố định, và thậm chí cả các ngôi sao trên trời bị nhầm lẫn thành UAV", ông Kirby cho biết thêm.

"Chúng tôi cũng đã nhận được báo cáo về một số vụ xâm nhập không phận không xác định tại Trạm Vũ khí Hải quân Earle – một căn cứ hải quân của Mỹ gần Middletown. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa phát hiện mối đe dọa trực tiếp nào.

Các hoạt động của UAV cũng đã buộc ít nhất một sân bay – Sân bay Quốc tế Stewart tại New York – phải tạm ngừng hoạt động trong khoảng một giờ đồng hồ vào tối thứ Sáu tuần trước.

Cùng thời điểm đó, không phận của Căn cứ Không quân Wright-Patterson ở Ohio đã bị hạn chế do hoạt động của UAV, nhằm phục vụ công tác điều tra của các cơ quan chức năng.

Trước tình hình này, Lầu Năm Góc khẳng định họ “không nhận thấy có sự liên kết” giữa hoạt động của UAV ở New Jersey và các khu vực khác.

"Có hàng nghìn UAV được điều khiển mỗi ngày ở Mỹ", phát ngôn viên Lầu Năm Góc, Thiếu tướng Pat Ryder cho biết. "Do đó, việc phát hiện UAV trên bầu trời không phải là điều bất thường, cũng không phải dấu hiệu của hoạt động ác ý hay mối đe dọa an ninh công cộng. Điều này cũng áp dụng đối với các máy bay không người lái bay gần các cơ sở quân sự của Mỹ".

Mặc dù các quan chức liên bang đã trấn an dư luận, các chính trị gia địa phương vẫn tiếp tục yêu cầu cung cấp thêm thông tin và nguồn lực để điều tra. Tại Hạt Morris, New Jersey, các quan chức đã yêu cầu "chính phủ liên bang huy động tất cả các nguồn lực có sẵn, bao gồm cả quân đội, để chấm dứt tình trạng UAV bay trái phép trên Hạt và các khu vực khác ở New Jersey".

Tổng thống Donald Trump cũng đưa ra nghi vấn về các UAV trong một cuộc họp báo kéo dài tại Mar-a-Lago vào hôm đầu tuần.

"Chính phủ biết chuyện gì đang xảy ra. Nhìn đi, quân đội của chúng ta biết chúng xuất phát từ đâu", ông Trump nói. "Nếu chúng bắt đầu từ một gara, họ có thể xông thẳng vào đó. Họ biết chúng xuất phát từ đâu và hướng đi đâu, nhưng vì lý do nào đó, họ không muốn tiết lộ".

Những chiếc UAV bí ẩn trên bầu trời New Jersey khiến FBI bối rối. Ảnh: Guardian.

UAV được phát hiện ở đâu?

Các UAV đã được phát hiện tại ít nhất 6 tiểu bang, bao gồm New Jersey, New York, Connecticut, Pennsylvania, Virginia và Ohio.

Các phát hiện bắt đầu từ ngày 18/11 ở gần Hạt Morris, New Jersey, theo thông tin từ Cục Hàng không Liên bang (FAA). Kể từ đó, cư dân liên tục báo cáo việc nhìn thấy UAV bay lượn trên không.

"Việc này đã đi quá xa", Thống đốc New York Kathy Hochul phát biểu vào thứ Bảy tuần trước, đồng thời cho biết rằng bà đã "chỉ đạo Trung tâm Tình báo Bang New York tích cực điều tra các báo cáo về UAV và phối hợp với cơ quan thi hành pháp luật liên bang để giải quyết vấn đề này".

Hôm Chủ nhật tuần trước, bà Hochul thông báo rằng các cơ quan liên bang sẽ triển khai một hệ thống phát hiện UAV hiện đại mới đến New York.

Cảnh sát Tiểu bang New York vào chiều 13/12 đã đăng tải thông tin trên X rằng họ đã nhận được "nhiều báo cáo về các UAV trong 24 giờ qua" và hiện đang điều tra các báo cáo này.

Thị trưởng Quận Staten Island, ông Vito Fossella, cho biết các UAV, thường được bay vào ban đêm, đã được phát hiện bay qua các cơ sở hạ tầng quan trọng, bao gồm Cảng Liberty New York gần Cầu Goethals, Cầu Verrazzano-Narrows và Pháo đài Wadsworth, một trong những cơ sở quân sự lâu đời nhất của Mỹ.

Thống đốc các bang Pennsylvania, Massachusetts và Virginia cũng xác nhận đã nhận được thông tin về các phát hiện này và cảnh sát bang đang tích cực điều tra.

Hai người đàn ông đã bị bắt vào tối 14/12 với cáo buộc xâm phạm sau khi điều khiển một chiếc UAV bay tiếp cận "quá gần” sân bay quốc tế Logan ở Boston, theo thông cáo của cảnh sát.

Một ứng dụng theo dõi các chuyến bay trên bầu trời được người dân ở Mỹ sử dụng. Ảnh: CNN.

Những chiếc UAV này thuộc loại nào?

FBI và Bộ An ninh Nội địa (DHS) cho rằng phần lớn các vụ phát hiện UAV thực chất là do "nhầm lẫn nhận dạng", khi người dân nhận nhầm các loại máy bay có người lái cỡ nhỏ, hoạt động hợp pháp thành UAV.

Bộ trưởng An ninh Nội địa Alejandro Mayorkas cũng nói rằng một số trường hợp có thể là UAV thương mại.

Trong buổi họp báo hôm thứ Bảy, một đặc vụ FBI khẳng định rằng phần lớn các báo cáo liên quan đến UAV đều xuất phát từ những hiểu lầm với các phương tiện bay có người lái.

Đường dây nóng của họ đã nhận được khoảng 5.000 cuộc gọi, nhưng chỉ dưới 100 trường hợp được xác định là "có khả năng tiếp tục điều tra". Cho đến nay, không có bằng chứng nào cho thấy sự hiện diện của một chiến dịch UAV quy mô lớn, theo thông tin từ quan chức này.

Tuy nhiên, một quan chức Bộ Quốc phòng lại tỏ ra thận trọng hơn: "Chúng tôi vẫn chưa thể xác định liệu đây có phải là hành động có chủ đích xấu hay không, nhưng rõ ràng đây là hành động vô cùng thiếu trách nhiệm".

Về phía Lầu Năm Góc, họ đã bác bỏ các đồn đoán cho rằng những chiếc drone xuất phát từ một quốc gia hoặc đối thủ nước ngoài.

Việc bắn hạ một máy bay không xác định sẽ gây ra nhiều rủi ro và vấn đề pháp lý. Ảnh: GulfNews.

Tại sao không bắn hạ UAV?

Trái ngược với các quan chức liên bang kêu gọi sự bình tĩnh đối với các vụ phát hiện drone, Tổng thống Trump đã thúc giục chính quyền Biden phải công khai thông tin về các vụ việc này hoặc bắn hạ những UAV bí ẩn ngay lập tức.

“Nhiều vụ phát hiện UAV bí ẩn trên khắp cả nước. Liệu điều này có nằm ngoài tầm hiểu biết của chính phủ chúng ta không? Tôi không nghĩ vậy! Hãy để công chúng biết ngay bây giờ. Nếu không, hãy bắn hạ chúng”, ông Trump đăng tải trên mạng xã hội Truth Social.

Thượng nghị sĩ Richard Blumenthal của bang Connecticut, thành viên Ủy ban An ninh Nội địa và Các Vấn đề Chính phủ của Thượng viện, cũng cho rằng các UAV này "nên bị bắn hạ, nếu cần thiết, vì chúng bay qua các khu vực nhạy cảm".

Tuy nhiên, việc bắn hạ các máy bay không xác định mang lại nhiều vấn đề riêng. “Không phải ai cũng có thể bắn hạ một chiếc UAV trên không. Chính hành động đó cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ”, ông Mayorkas cho biết trong cuộc phỏng vấn với CNN.

Tương tự, một nguồn tin chuyên gia cho CNN biết rằng việc bắn chúng hạ xuống sẽ “vô cùng rủi ro”, gây nguy hiểm không cần thiết cho người dân ở dưới mặt đất và tiềm ẩn các vấn đề pháp lý.

Nguồn tin này cũng lưu ý rằng chính phủ đã có nhiều chiến lược có thể triển khai nếu một chiếc drone được xác định là mối đe dọa ngay lập tức, nhưng cho đến nay, các chuyến bay bí ẩn này chưa được xem là mối nguy hiểm. “Bắn hạ chúng sẽ là biện pháp cuối cùng”, nguồn tin cho biết.

Nhật Anh