Lời chào cao hơn mâm cỗ

Trong bài phát biểu tại khóa họp năm nay của Đại hội đồng Liên hợp quốc (LHQ), Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae Myung đã đưa ra đề xuất mới cho hòa giải và hòa bình với CHDCND Triều Tiên. Ông Lee Jae Myung gắn định hướng chính sách của mình đối với Triều Tiên với tầm nhìn về một đất nước "Hàn Quốc mới". Đề xuất của ông Lee Jae Myung có bao hàm đề nghị được ông đưa ra từ trước đó về giải pháp cho vấn đề hạt nhân và tên lửa của Bình Nhưỡng với cái đích cuối cùng là phi hạt nhân hóa Triều Tiên.

Theo trình bày của ông Lee Jae Myung, đề xuất trên bao gồm 3 bước hay 3 thành tố nội dung tùy theo cách nhìn nhận của từng người và cách thức triển khai trên thực tế. Logic suy tính ở đây là đi từ khôi phục và tăng cường lòng tin chiến lược lẫn nhau đến bình thường hóa quan hệ và từ đó tới phi hạt nhân hóa Triều Tiên. Cụ thể, đề xuất bao gồm "tăng cường trao đổi quan hệ hợp tác giữa hai miền trên bán đảo Triều Tiên", "bình thường hóa quan hệ giữa hai quốc gia trên bán đảo" và "phi hạt nhân hóa Triều Tiên".

Việc phi hạt nhân hóa Triều Tiên được tiến hành theo lộ trình 3 bước được ông Lee Jae Myung kiến nghị trước đấy là bắt đầu bằng đóng băng chương trình hạt nhân và tên lửa của Triều Tiên, sau đó dỡ bỏ dần dần rồi cuối cùng hủy bỏ hoàn toàn chương trình này. Có thể thấy được qua đấy mục tiêu cuối cùng và cao nhất, cũng là tiêu chí quyết định nhất đối với thành bại của đề xuất là số phận của chương trình hạt nhân và tên lửa của Triều Tiên, cụ thể là nó có bị hủy bỏ hoàn toàn hay không.

Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae Myung phát biểu tại Đại hội đồng Liên hợp quốc ngày 23-9 Ảnh: YONHAP

Ông Lee Jae Myung đặt đề xuất của mình dựa trên nền tảng 3 nguyên tắc là Hàn Quốc tôn trọng thể chế chính trị hiện tại của Triều Tiên, nhằm tới hòa giải và hòa bình với Triều Tiên chứ không theo đuổi thống nhất theo hình thức sáp nhập thể chế, không tiến hành các hành vi thù địch và cam kết chấm dứt căng thẳng quân sự giữa hai miền Triều Tiên. Ông Lee Jae Myung thể hiện sự khác biệt với mọi đề nghị hòa bình lâu nay từ phía Hàn Quốc với Triều Tiên là hòa bình giữa hai quốc gia có chủ quyền trên bán đảo Triều Tiên chứ không phải hòa bình trên bán đảo nhờ thống nhất giữa hai miền trên bán đảo.

Không thể không nhận thấy đề xuất trên là kết quả của cách tiếp cận mới và bao hàm nhiều điểm nội dung mới, trong đó có sự đáp ứng không ít điều kiện lâu nay của Triều Tiên, bao hàm cả những điều mà phía Triều Tiên khó có thể bác bỏ. Tuy nhiên, nếu nhìn nhận và suy xét một cách tổng thể thì đề xuất này lại chưa thể đủ đối với Bình Nhưỡng và vì thế chắc chưa thể được phía Triều Tiên chấp nhận. Ông Lee Jae Myung có lẽ cũng biết trước điều này nhưng vẫn đề xuất vì muốn thể hiện thiện chí hòa giải và hòa bình với Triều Tiên, muốn khích lệ nước này đi vào hòa dịu và đối thoại, muốn biểu lộ khác biệt với những người tiền nhiệm. Lời chào mời vì thế quan trọng hơn.

Triều Tiên sẽ không mặn mà với đề xuất mới của ông Lee Jae Myung bởi họ quyết không từ bỏ chương trình hạt nhân và tên lửa, bởi không coi Hàn Quốc mà coi Mỹ mới là đối tác chính để giải quyết chuyện chiến tranh hay hòa bình trên bán đảo Triều Tiên và bởi vốn luôn chủ trương không tách quan hệ giữa Triều Tiên và Hàn Quốc với quan hệ giữa Triều Tiên và Mỹ.

NGẢI SA