Lợi dụng chính sách thông thoáng để vận chuyển ma túy

Lợi dụng triệt để chính sách ưu đãi trong thông quan

Cục Điều tra chống buôn lậu (Tổng cục Hải quan) cho biết, trước diễn biến phức tạp của dịch Covid-19, để tạo thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu, đẩy nhanh tốc độ thông quan hàng hóa, cơ quan Hải quan đã thực hiện đồng thời nhiều giải pháp. Trong đó, nổi bật là các nhóm giải pháp về tạo thuận lợi về thủ tục hải quan, kiểm tra, giám sát hải quan đối với hàng hóa xuất nhập khẩu…

“Các đối tượng đã lợi dụng các chính sách tạo thuận lợi trong thông quan hàng hóa, nhất là trong thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất nhập khẩu như sử dụng khai báo hải quan điện tử (VNACSS/VCIS), áp dụng quản lý rủi ro trong phân luồng, miễn kiểm tra thực tế đối với hàng hóa xuất nhập khẩu, hành lý, phương tiện xuất, nhập cảnh để cất giấu ma túy...”, ông Nguyễn Hùng Anh – Cục trưởng Cục Điều tra chống buôn lậu cho biết.

Chia sẻ thêm về vấn đề này, đại diện Phòng Kiểm soát ma túy (Cục Điều tra Chống buôn lậu) cho hay, các phương thức, thủ đoạn thường được tội phạm ma túy sử dụng như khai báo sai tên hàng hóa, số lượng, chủng loại hàng hóa... và lợi dụng các doanh nghiệp được ưu tiên để trà trộn, cất giấu ma túy vào hàng hóa xuất, nhập khẩu, phương tiện xuất nhập cảnh, quá cảnh, cất giấu trong người, hành lý để đưa ma túy vào Việt Nam hoặc ra nước ngoài tiêu thụ, nhất là các phương tiện thường xuyên qua lại biên giới Việt Nam - Lào, Việt Nam - Campuchia.

Cán bộ Hải quan kiểm soát chặt chẽ hàng hóa nhằm chủ động phát hiện ma túy. Ảnh: Phương Thảo

Đáng chú ý, tội phạm ma túy tiếp tục lợi dụng sự thông thoáng của hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa bằng container tuyến đường biển để vận chuyển ma túy. Chủ hàng không trực tiếp đứng ra làm thủ tục xuất nhập khẩu mà lựa chọn các doanh nghiệp chưa từng vi phạm pháp luật về hải quan làm hợp đồng ủy thác xuất, nhập khẩu hàng hóa lòng vòng qua nhiều công ty khác nhau. Thậm chí sử dụng công ty “ma” để thực hiện xuất nhập khẩu các container có cất giấu ma túy đi vào Việt Nam. Vì vậy, số lượng ma túy vận chuyển ở mỗi đường dây không còn nhỏ lẻ như trước mà lên đến hàng trăm kg.

Bên cạnh đó, các đối tượng còn sử dụng thủ đoạn nhập khẩu máy móc về Việt Nam rồi gia cố, thiết kế lại các bộ phận, tạo các ngăn giả bên trong máy để giấu ma túy nhằm đối phó sự kiểm tra, kiểm soát của các lực lượng chức năng tại cửa khẩu hoặc cố tình vận chuyển hàng đến cửa khẩu để xuất đi nước ngoài sát giờ tàu chạy nhằm tạo áp lực cho cán bộ Hải quan.

Ngoài ra, đối với loại hình hàng hóa, phương tiện quá cảnh và tạm nhập - tái xuất, tội phạm ma túy thường lợi dụng chính sách quản lý hải quan đối với hàng quá cảnh là chỉ giám sát hàng hóa từ cửa khẩu nhập đến cửa khẩu xuất, không kiểm tra hải quan để cất giấu ma túy trong hàng hóa do các phương tiện quá cảnh chuyên chở, nhất là các phương tiện container nhằm trốn tránh sự kiểm soát của các lực lượng chức năng.

Đơn cử, nửa đầu năm 2021, khi kiểm tra một số lô hàng mở tờ khai tại cửa khẩu sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất xuất khẩu đi Đài Loan (Trung Quốc), lực lượng Hải quan đã phát hiện 81 gói ketamine, tổng cộng 4.392 gram.

Vừa qua, lực lượng chức năng tỉnh Điện Biên đã đấu tranh, chặt đứt đường dây buôn bán, vận chuyển ma túy xuyên quốc gia qua địa bàn. Cụ thể, sau khi phát hiện những dấu hiệu tồn tại một đường dây buôn bán, vận chuyển ma túy từ Lào qua tuyến biên giới Điện Biên về nước ta tiêu thụ. Các đối tượng tạo ra vỏ bọc bằng cách chở những bao tải hàng hóa nông sản có giấu ma túy bên trong, vận chuyển đi tiêu thụ tại các thành phố lớn và xuất sang nước thứ 3… lực lượng chức năng đã vào cuộc phá án và thu giữ 21 kg ma túy đá và 8 bánh heroin có trọng lượng khoảng 2,4 kg khi đang trên đường vận chuyển đi tiêu thụ.

Dựa trên việc nhận diện các thủ đoạn để kiểm soát hiệu quả

Như vậy có thể thấy, những thủ đoạn của tội phạm ma túy đã được ngành Hải quan nhận diện rõ ràng. “Trong chính sách hải quan, có rất nhiều loại hình xuất, nhập khẩu đặc thù như hàng quá cảnh, hàng vận chuyển độc lập, dịch vụ chuyển fax nhanh… là những điểm dễ bị các đối tượng lợi dụng. Bên cạnh đó, các vấn đề thông quan hàng hóa, hải quan điện tử, quản lý rủi ro, phân luồng và miễn kiểm tra đối với luồng xanh… cũng được các đối tượng vận chuyển, mua bán lợi dụng cất giấu ma túy”, ông Nguyễn Hùng Anh nhấn mạnh thêm.

Ma túy núp bóng các công ty “bình phong”

Thực tế cho thấy, nếu trước đây các đối tượng chủ yếu chọn phương thức vận chuyển qua đường mòn, lối mở thì đến nay bên cạnh phương thức này, các đối tượng người nước ngoài như Đài Loan, Trung Quốc, Hàn Quốc sang Việt Nam mở các công ty “bình phong” xuất, nhập khẩu, thuê các kho hàng tại tỉnh như Nghệ An, Hà Tĩnh, TP Hồ Chí Minh… Sau đó, chỉ đạo người Lào, Thái Lan, Việt Nam ở vùng biên giới vận chuyển ma túy tổng hợp, heroin qua đường mòn tiểu ngạch biên giới, bí mật tập kết về kho hàng, để xuất khẩu sang nước thứ 3.

Trước tình hình đó, thách thức lớn nhất đặt ra đối với ngành Hải quan là phải vừa bảo đảm tạo thuận lợi cho đầu tư, hoạt động thương mại quốc tế, vừa kiểm soát, đấu tranh ngăn chặn ma túy chảy vào nội địa và xuất đi các thị trường khác.

Đặc biệt là đối với các tuyến có nguy cơ lớn như hàng không, đường biển, đường bộ. Hiện, lực lượng Hải quan đã trang bị máy soi ma túy, thuốc thử nhanh các dạng ma túy mới… Trong thời gian tới, sẽ tiếp tục cải cách, hiện đại hóa phương tiện, trang thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ hiện đại, ứng dụng triệt để công nghệ thông tin trong quá trình kiểm tra, giám sát, kiểm soát hải quan nhằm chủ động phát hiện tội phạm ma túy.

Bên cạnh đó, lực lượng Hải quan các địa phương và toàn ngành sẽ tiếp tục chủ động phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng trong đấu tranh chống tội phạm ma túy. Hiện nay, quyền hạn của lực lượng Hải quan trong đấu tranh phòng, chống tội phạm ma túy còn hạn chế nên cần tiếp tục đẩy mạnh quan hệ phối hợp với các lực lượng chức năng như Công an, Bộ đội Biên phòng, Cảnh sát biển trong cuộc chiến đẩy lùi ma túy.

Đồng thời, ngành Hải quan sẽ tăng cường và triệt để khai thác thông tin thông qua các kênh hợp tác quốc tế; tích cực, chủ động tham gia và thể hiện vai trò, uy tín của Việt Nam trong thực hiện các cam kết đa phương, song phương về đấu tranh phòng, chống ma túy trên lĩnh vực hải quan.

Mặt khác, tội phạm ma túy ngày càng nguy hiểm, hoạt động tinh vi, có tổ chức chặt chẽ, xuyên quốc gia nên để ngăn chặn thì ngoài việc tăng cường nắm tình hình xử lý tình huống ngay trên tuyến cửa khẩu, các đơn vị liên ngành cần tập trung lực lượng chủ động chống thâm nhập từ xa, từ khi đối tượng chưa vào đến lãnh thổ Việt Nam, thậm chí phối hợp triệt phá ngay trên nước bạn.

Vừa thuận lợi hóa thương mại, vừa siết chặt kiểm soát ma túy

Theo đại diện Phòng Kiểm soát ma túy, Cục Điều tra chống buôn lậu, Tổng cục Hải quan, để tiếp tục tăng cường hiệu quả đấu tranh đối với hoạt động mua bán, vận chuyển trái phép ma túy qua biên giới, ngành Hải quan đã có các văn bản chỉ đạo, kế hoạch, biện pháp thống nhất đẩy mạnh triển khai trong toàn Ngành. Đồng thời, quá trình thực hiện thủ tục hải quan vẫn luôn đảm bảo tạo thuận lợi thương mại nhằm thúc đẩy hoạt động xuất nhập khẩu, xuất nhập cảnh, thông thương hàng hóa giữa Việt Nam với các đối tác thương mại trong khu vực và trên thế giới.

Thời gian tới, lực lượng Hải quan cả nước tiếp tục tập trung thực hiện tốt các công tác nghiệp vụ cơ bản nhằm xác định các đối tượng, địa bàn trọng điểm, để phát hiện, đấu tranh với các hành vi vận chuyển, mua bán trái phép ma túy. Đồng thời, bám sát quan điểm chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, Ban Chỉ đạo 389 quốc gia, Ban chỉ đạo 138 của Chính phủ và chỉ đạo của lãnh đạo Bộ Tài chính về công tác đấu tranh phòng, chống ma túy. Từ đó, xây dựng kế hoạch kiểm soát, ngăn chặn sát với tình hình thực tế cho từng địa bàn, nhất là những địa bàn trọng điểm về ma túy.