Lợi ích kép của việc tiêm vaccine COVID-19 cho trẻ em
Số ca mắc COVID-19 lây lan mạnh ở trường học tại một số quốc gia khiến các nhà khoa học lo ngại. Tiến độ tiêm vaccine ở trường học được triển khai quá chậm, gây rủi ro cho an toàn của trẻ và người lớn.
Tình hình tiêm vaccine COVID-19 cho trẻ em ở các nước
Đây cũng là mối lo của cả thế giới và khiến nhiều quốc gia tập trung tiêm chủng cho nhóm đối tượng trẻ em để đạt mục tiêu kép: vừa bảo vệ trẻ em vừa bảo vệ cộng đồng.
Tại châu Âu, Hungary đã bắt đầu tiêm cho người từ 16-18 tuổi từ giữa tháng 5. Ngày 31/5, Italy cho phép dùng vaccine của Pfizer cho trẻ từ 12-15 tuổi. Hồi tháng 6, Đan Mạch cho biết sẽ tiêm vaccine COVID-19 cho trẻ em trong độ tuổi 12-15 để tăng cường miễn dịch chung với SARS-CoV-2. Pháp là một trong những quốc gia đầu tiên khởi động chương trình tiêm vaccine COVID-19 cho trẻ em trên 12 tuổi từ 12/6.
Tháng 8, Đức đồng ý tiêm chủng cho mọi trẻ em từ 12 đến 17 tuổi. Tây Ban Nha đã bắt đầu tiêm cho trẻ từ 12-17 tuổi hai tuần trước năm học mới bắt đầu vào tháng 9 vừa rồi. Áo đã bắt đầu tiêm vaccine COVID-19 cho trẻ em 12-15 tuổi. Nhiều quốc gia khác như Estonia, Thụy Điển, Phần Lan… cũng có kế hoạch tiêm vaccine cho nhóm 12-15 tuổi có nguy cơ mắc COVIS-19 thể nặng.
Nhìn chung, việc các nước châu Âu đẩy nhanh tiêm vaccine cho trẻ em đang là xu thế tất yếu.
Tại Trung Đông, từ tháng 8, Israel đã tiêm mũi tăng cường cho trẻ em từ 12 tuổi. Các tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) cũng triển khai tiêm vaccine của Sinopharm cho trẻ từ 13-17 tuổi.
Tại châu Á-Thái Bình Dương, ngày 28/5, Nhật Bản đồng ý dùng vaccine Pfizer cho trẻ từ 12 tuổi trở lên. Từ ngày 1/6, Singapore mở rộng tiêm chủng cho trẻ từ 12-18 tuổi. Ngày 28/6, Indonesia đã khuyến nghị tiêm vaccine Sinovac cho trẻ từ 12-17 tuổi. Ngày 21/6, Thủ tướng Jacinda Ardern cho biết các nhà quản lý y tế New Zealand đã đồng ý dùng vaccine Pfizer cho trẻ từ 12-15 tuổi.
Từ 12/9, Australia mở rộng tiêm chủng sang đối tượng 1 triệu trẻ em từ 12-15 tuổi. 91% học sinh từ 12-17 tuổi ở Trung Quốc đã tiêm đủ vaccine tính đến ngày 15/9. Ấn Độ khuyến nghị sử dụng khẩn cấp vaccine của Bharat Biotech cho trẻ từ 2-18 tuổi và đang chờ được đồng ý.
Tại châu Mỹ, Mexico cho phép dùng vaccine của Pfizer cho trẻ em 12-17 tuổi có nguy cơ. Đầu tháng 5, Canada đã đồng ý dùng vaccine Pfizer cho trẻ từ 12-15 tuổi và nước này đã tiêm đầy đủ cho 80% trẻ em trong độ tuổi này. Ngày 11/6, Brazil đồng ý dùng vaccine Pfizer cho trẻ trên 12 tuổi.
Chile cũng cấp phép loại vaccine này cho trẻ từ 12-16 tuổi. Chiến dịch tiêm chủng của Cuba bao gồm trẻ em từ 2 tuổi trở lên. Còn tại Mỹ, Pfizer đã đề nghị giới chức quản lý cấp phép sử dụng khẩn cấp vaccine của mình cho trẻ từ 5-11 tuổi.
Tại châu Phi, tuần tới, Nam Phi sẽ bắt đầu tiêm chủng cho trẻ em từ 12 đến 17 tuổi bằng vaccine của Pfizer.
Tầm quan trọng của tiêm vaccine COVID-19 cho trẻ em
Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) đưa ra hướng dẫn rất chi tiết về việc tiêm vaccine COVID-19 cho trẻ em từ 12 tuổi trở lên. Theo CDC, mặc dù ít mắc COVID-19 hơn so với người lớn nhưng trẻ em vẫn có thể mắc và lây bệnh cho người khác. Do đó, CDC khuyến cáo tất cả mọi người từ 12 tuổi trở lên nên tiêm vaccine để phòng COVID-19.
Theo Tiến sĩ Rochelle Walensky, Giám đốc CDC, dù trẻ em có nguy cơ tử vong do COVID-19 thấp hơn nhiều so với người lớn, nhưng COVID-19 vẫn là căn bệnh gây tử vong cho trẻ em cao hơn các bệnh truyền nhiễm khác, như bệnh bại liệt, sởi, bạch hầu, những căn bệnh mà trẻ vốn đã được được tiêm vaccine từ bé. Do đó, CDC khuyến cáo tiêm vaccine cho nhóm từ 12 tuổi trở lên để giúp trẻ giảm nguy cơ mắc COVD-19, ngăn ngừa bệnh lây lan, không trở nặng.
Theo các chuyên gia, nếu không tiêm vaccine cho trẻ, các em sẽ dễ mắc COVID-19 và lây lan trong môi trường học đường, gây nguy cơ nhập viện cho những trẻ sức đề kháng yếu hoặc có bệnh nền. Ngoài ra, trẻ em cũng có thể gặp tình trạng mắc COVID-19 kéo dài. Tình trạng này đủ nghiêm trọng khiến Cơ quan Y tế Quốc gia Anh phải thiết lập 15 phòng khám điều trị COVID-19 kéo dài cho trẻ em. Ở Israel, các phòng khám dành cho bệnh nhi mắc COVID-19 kéo dài cũng rất đông bệnh nhân.
Lây nhiễm nhiều ở trẻ em cũng khiến quá trình học tập bị gián đoạn. Như ở Anh, hai tuần sau khi bắt đầu học kỳ mùa thu, trên 100.000 trẻ em đã phải nghỉ học vì mắc hoặc nghi mắc COVID-19. Trẻ em có thể dễ dàng lây COVID-19 cho nhau và cho người lớn, khiến bố mẹ và những người trong cộng đồng dễ mắc bệnh, kể cả người đã tiêm vaccine.
Hơn nữa, chính trẻ em cũng là đối tượng có thể tử vong vì COVID-19, mặc dù nguy cơ thấp hơn người lớn. Theo dữ liệu từ Viện hàn lâm Nhi khoa Mỹ, số ca mắc COVID-19 ở trẻ em Mỹ đạt đỉnh hồi tháng 9 khi nhiều trường học mở cửa trở lại giữa lúc biến thể Delta đang lây lan mạnh. Trên 6 triệu trẻ em đã dương tính với COVID-19 từ đầu đại dịch, trong đó trên 1,1 triệu ca mới được ghi nhận từ ngày 3-30/9. Ca tử vong vì COVID-19 ở trẻ em dưới 15 tuổi ở Mỹ đã lên tới mức cao nhất trong tháng 9 với 41 trẻ (từ ngày 4/9 đến 2/10).
Tuy nhiên, thực hiện tiêm chủng cho trẻ em cũng sẽ gặp không ít thách thức. Ngoài tâm lý ngần ngại của phụ huynh, các nước, đặc biệt là nước nghèo, còn gặp khó khăn về nguồn cung vaccine. Nhiều quốc gia còn chưa có tỷ lệ tiêm chủng cao ở người lớn.
Nhưng sớm hay muộn, toàn thế giới cũng sẽ phải tiêm vaccine cho trẻ em, bởi một lý do đơn giản các em cũng cần đi học, cần giao tiếp xã hội và không thể tách trẻ em ra khỏi cuộc sống. Tiến sĩ Saad Omer, Giám đốc Viện Y tế Toàn cầu Yale (Anh), nhận định: “Chúng ta sẽ không thể thoát khỏi đại dịch này mà không tiêm chủng cho trẻ em, vì lợi ích của chính các em và vì lợi ích bảo vệ cộng đồng nói chung”.
Khi nhiều nước đã và đang lên kế hoạch tiêm vaccine cho trẻ em, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã đưa ra khuyến cáo về vấn đề này. Theo đó, trẻ em và thanh thiếu niên có xu hướng mắc bệnh nhẹ hơn so với người lớn. Vì vậy, việc tiêm chủng cho trẻ ít khẩn cấp hơn so với người lớn tuổi, người có bệnh mạn tính và nhân viên y tế. Theo WHO, cần có thêm bằng chứng về việc sử dụng các loại vaccine ngừa COVID-19 khác nhau ở trẻ em để có thể đưa ra khuyến nghị chung về việc tiêm chủng cho trẻ để phòng COVID-19.
Nhóm Chuyên gia cố vấn chiến lược về tiêm chủng (SAGE) của WHO đã xác nhận vaccine của Pfizer phù hợp để sử dụng cho những người từ 12 tuổi trở lên. Trẻ em từ 12-15 tuổi có nguy cơ cao có thể tiêm vaccine này cùng với các nhóm ưu tiên khác.