Lời khuyên cho người trẻ khi vay tiền mua nhà

Ảnh minh họa

Cần chuẩn bị quỹ dự phòng

Phan Linh (28 tuổi), một nhân viên thiết kế đồ họa tại Hà Nội, từng trăn trở việc mua nhà. Thu nhập của Linh hiện nay khoảng 25 triệu đồng/tháng, thỉnh thoảng cô được thưởng theo dự án. Mỗi tháng sau khi trừ chi phí sinh hoạt, Linh để dành được trên 10 triệu đồng. Cô đã nhắm đến một căn hộ 1 phòng ngủ, có giá hơn 2 tỉ đồng. Linh dự định vay người thân 1 tỉ đồng, nếu chịu khó tiết kiệm và thu nhập ổn định thì 10 năm nữa cô sẽ trả hết số nợ này. "Tôi đắn đo lắm vì không vay để mua ngay thì sợ giá nhà tiếp tục lên mà vay rồi thì lại lo tự khoác "gánh nặng" cho bản thân", cô tâm sự.

Chia sẻ tại một tọa đàm về vấn đề người trẻ vay nợ mua nhà được tổ chức mới đây, tiến sĩ Châu Đình Linh cho rằng, khi quyết định mua một căn nhà đầu tiên, người trẻ cần cân nhắc nhiều yếu tố như: Thu nhập, khả năng chi trả, khoản vay ngân hàng. Chưa kể, giá bất động sản có thể tăng, các yếu tố vị trí, hạ tầng, tình trạng pháp lý của căn nhà… Để hiện thực hóa giấc mơ an cư, tiến sĩ Châu Đình Linh khuyên người trẻ cần bắt đầu bằng tiết kiệm, tích lũy vốn, thay vì "đốt cháy giai đoạn". Nguyên tắc vay an toàn là tỷ lệ trả gốc và lãi không vượt quá 40%-50% thu nhập; đồng thời duy trì kỷ luật chi tiêu là thu nhập trừ tiết kiệm trước, phần còn lại mới dành cho chi phí hàng tháng. Khoản tiền cá nhân có thường chiếm khoảng 30% giá trị căn nhà, song để an toàn nên chiếm 50%. Ông Châu Đình Linh cho biết, căn nhà đầu tiên được ông mua với giá 800 triệu đồng, trong đó phần vốn đã có là hơn 400 triệu đồng. Lời khuyên ông dành cho người trẻ là cần chuẩn bị quỹ dự phòng tương đương 6 tháng trả gốc và lãi vay. Ngoài ra, người trẻ nên chọn phân khúc phù hợp với khả năng, ưu tiên vay lãi suất cố định càng dài càng tốt, thời hạn tối đa khoảng 35 năm. Nếu được 50 năm thì càng thuận lợi, nhưng cần có lộ trình trả sớm. Chuyên gia Châu Đình Linh đề xuất ngân hàng nên giảm phí phạt trả nợ trước hạn để người trẻ sớm thực hiện giấc mơ an cư.

Các bạn trẻ tham dự tọa đàm “Người trẻ vay nợ mua nhà: Gánh nặng hay động lực để lớn?” được tổ chức mới đây

Tìm hiểu kỹ tình trạng pháp lý của căn nhà

Dưới góc độ pháp lý, luật sư Nguyễn Văn Hiệp chia sẻ, với người trẻ, có thể chia thành 3 loại nhà ở phổ biến. Đó là nhà thương mại, nhà ở xã hội và nhà ở sẵn (nhà phố, đất nền). Trong đó, phân khúc đất nền và nhà giá rẻ tiềm ẩn nhiều rủi ro. Người mua thường vì ít tiền nên tìm đến bất động sản không giấy tờ, mua bán qua giấy viết tay hoặc vi bằng. Nhiều người lầm tưởng vi bằng có giá trị pháp lý như xác nhận của Nhà nước, trong khi pháp luật cấm lập vi bằng để mua bán nhà ở. Thực chất, vi bằng chỉ ghi nhận việc giao nhận tiền và khi phát sinh tranh chấp, người mua không được cấp sổ đỏ, cũng không vay ngân hàng được. Một rủi ro khác là đất thuộc diện quy hoạch, khi thu hồi, Nhà nước chỉ bồi thường giá trị đất, không bồi thường nhà. Hoặc nhà sở hữu chung, giá rẻ hơn nhưng phát sinh nhiều rắc rối, như việc xây dựng, chuyển nhượng, tặng cho đều phải xin ý kiến tất cả đồng sở hữu. Nếu một đồng sở hữu qua đời, người mua còn phải tìm đến các đồng thừa kế để hoàn tất thủ tục.

Với nhà ở xã hội, việc mua trực tiếp từ chủ đầu tư rất khó, thường phải mua sang tay. Theo quy định, người mua phải sở hữu ít nhất 5 năm mới được chuyển nhượng. Do vậy, nhiều người chọn hình thức hợp đồng ủy quyền. Tuy nhiên, rủi ro là nếu người bán mất, hợp đồng ủy quyền lập tức vô hiệu, căn hộ trở thành di sản thừa kế của con cái họ và người mua có nguy cơ mất trắng.

Đối với chung cư thương mại, nếu đã xây xong và bàn giao thì rủi ro không nhiều. Nguy hiểm nằm ở các dự án chưa hoàn thiện, người mua ký hợp đồng góp vốn khi chủ đầu tư chưa đủ điều kiện mở bán. Hậu quả thường thấy là chậm bàn giao, trong khi người mua vừa phải trả lãi vay ngân hàng, vừa phải thuê nhà ở tạm.

"Lời khuyên của tôi là trước khi xuống tiền mua nhà, đặc biệt với người trẻ, cần tìm hiểu kỹ tình trạng pháp lý để tránh cảnh "tiền mất tật mang" và rơi vào vòng kiện tụng kéo dài", luật sư Nguyễn Văn Hiệp nói.

Thanh Thanh