Lối rẽ định mệnh

Mọi dấu hiệu cho tới thời điểm hiện tại đều cho thấy, Tổng thống Mỹ Donald Trump chưa đưa ra quyết định cuối cùng nhưng người này và cộng sự đã làm những công việc cần thiết về chuẩn bị dư luận và hậu cần, chiến thuật quân sự để có thể tiến hành các hoạt động tấn công quân sự vào Iran ngay trong những giờ tới chứ không cần phải chờ đợi thêm một vài ngày nữa.

Nếu Mỹ tấn công quân sự nhằm vào Iran, bất kể hành động riêng lẻ hay cùng hành động với Israel thì cũng đều là sự chuyển dịch từ trên danh nghĩa đứng ngoài cuộc chiến hiện tại giữa Israel và Iran sang trở thành một bên tham chiến trực tiếp ở cùng phe với Israel chống Iran. Và đấy sẽ là lối rẽ đầy định mệnh cho cuộc chiến tranh này, cho Israel và Iran, cho nước Mỹ và cá nhân ông Donald Trump. Khi ấy, cuộc chiến sẽ trở thành cuộc chiến tranh giữa liên minh Mỹ và Israel với Iran, sẽ làm thay đổi rất đáng kể nội bộ cả ba nước này, đồng thời thay đổi rất cơ bản cục diện địa chính trị ở khu vực Trung Đông và vùng Vịnh, ảnh hưởng sâu rộng và khó lường tới hòa bình và an ninh khu vực, tới kinh tế và thương mại thế giới. Cuộc chiến còn sẽ quyết định tương lai chính trị của Tổng thống Mỹ Donald Trump, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và cả chính thể hiện tại ở Iran.

Ông Donald Trump đã nhanh chóng chuyển từ vẫn còn có khác biệt quan điểm nhất định với ông Benjamin Netanyahu về tấn công quân sự nhằm vào Iran sang gần như đồng thuận quan điểm hoàn toàn với Israel. Cả hai theo đuổi mục tiêu hàng đầu và cao nhất là nhân dịp này triệt phá hoàn toàn chương trình hạt nhân của Iran. Nếu tình hình chung và cuộc chiến diễn biến thuận theo ý họ thì họ sẽ tát nước theo mưa thực hiện luôn hai mục tiêu khác nữa là đánh sập vị thế và ảnh hưởng chính trị an ninh của Iran ở khu vực Trung Đông, Vùng Vịnh và Bắc Phi cũng như phá hủy thể chế chính trị hoặc thậm chí thay đổi thể chế chính trị hiện tại ở Iran.

Không có sự đồng hành trực tiếp của Mỹ, Israel không thể đạt được những mục tiêu nói trên. Cho dù được Mỹ tiếp vận đầy đủ vũ khí và bom đạn để chiến tranh với Iran, nhưng nếu Mỹ không tham chiến trực tiếp thì Israel sẽ càng thêm khó khăn và khó xử khi cuộc chiến với Iran càng kéo dài. Ông Benjamin Netanyahu hối thúc ông Donald Trump đưa nước Mỹ vào tham chiến với Iran vì ý thức được rằng, chỉ như thế mới vừa triệt phá được chương trình hạt nhân của Iran, vừa thoát ra khỏi tình thế ngày càng khó khăn và khó xử về đối nội, tài chính và an ninh.

Ông Donald Trump hiện ở trước quyết định khó khăn. Phe "Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại" (MAGA) không muốn ông Trump đẩy nước Mỹ vào cuộc chiến tranh với Iran vì như thế trái với tinh thần và câu chữ của khẩu hiệu "Nước Mỹ trước hết" và trái với mọi cam kết, quả quyết cũng như tuyên bố lâu nay của ông Trump là không để cho nước Mỹ tiến hành chiến tranh ở nước ngoài, không thay đổi thể chế chính trị ở nơi khác... Trong khi đó, phe ủng hộ Israel trong đảng Cộng hòa ở Mỹ lại thúc ép ông Donald Trump dùng việc tham chiến để cứu giúp Israel và triệt hạ dứt điểm chương trình hạt nhân của Iran.

Có thể thấy, qua tất cả những diễn biến đến nay là ông Donald Trump đang bị thời cuộc xô đẩy và chưa có được cách thức hành động thích hợp nhất để vừa triệt phá được chương trình hạt nhân của Iran và cứu giúp Israel lại vừa không bị sa lầy vào cuộc chiến tranh mới ở bên ngoài nước Mỹ.

Đại sứ Trần Đức Mậu