Lời trăng trối của vua thế gian

Tháng năm nhường chỗ cho tháng sáu, Vua Alexander bận rộn với những kế hoạch cho chuyến đi đến Ả Rập sắp tới. Hàng trăm con tàu đang được hoàn thiện khiến các thủy thủ đoàn vô cùng háo hức tập trận trên sông Euphrates. Quân do thám báo lại rằng có nguồn nước ngọt dọc bờ biển Ả Rập cũng như có các hòn đảo ngoài khơi dọc vịnh Ba Tư rất thuận tiện để thả neo.

Đây sẽ là một chuyến thám hiểm lớn từ Bắc xuống Nam trong vịnh Ba Tư, qua các eo biển, rồi vòng xuống phía Nam bán đảo Ả Rập, chiếm giữ các vùng đất sản sinh ra nhũ hương và mộc dược rồi lên Biển Đỏ mà đến Ai Cập. Hoàng đế khó lòng chờ đợi lâu hơn để bắt đầu cuộc hành trình.

Tranh mô tả giờ phút băng hà của vua thế gian. Ảnh: Art Renewal Center.

Vua Alexander dành nhiều ngày để sắp xếp các chi tiết của chuyến đi dài trên biển, còn ban đêm thì đắm chìm trong các yến tiệc theo đúng phong cách Macedonia. Một đêm nọ, Hoàng đế mở yến tiệc khoản đãi đô đốc Nearchus rồi trở về tẩm điện và tình cờ gặp bạn hữu Medius người Thessaly. Ông đã mời nhà Vua đến một bữa tiệc muộn cùng vài người bạn khác. Ngài ở đó với họ cho đến tận khuya, song sáng hôm sau vẫn dậy sớm để cử hành các lễ tế theo phong tục.

Tối hôm sau ngài trở lại nhà Medius để tổ chức lễ kỷ niệm vinh danh anh hùng Hercules. Ngài đã một hơi uống cạn bình rượu nguyên chất không pha nước rồi la hét như thể vừa bị giáng một đòn, cuối cùng ngài phải để các chiến hữu đưa mình về giường. Sáng hôm sau, Hoàng đế lên cơn sốt nhưng ngài vẫn muốn thực hiện chu đáo những tế lễ cần thiết dù phải tới điện thờ trên cáng.

Ngài truyền lệnh cho hạm đội trong vài ngày tới phải chuẩn bị khởi hành đi Ả Rập và lệnh cho bộ binh sẵn sàng một ngày trước khi thuyền giong buồm lên đường. Rồi ngài sai người đưa mình ra bờ sông, chèo thuyền sang bờ bên kia đến khu vườn yêu thích để tắm rửa và nghỉ ngơi. Ngày hôm sau, Hoàng đế vẫn chưa khỏe hẳn để làm việc bình thường nhưng ngài vẫn cử hành lễ tế và ăn uống đạm bạc.

Ngài dặn các tướng của mình gặp ngài vào ngày hôm sau tại buổi nghị sự, nhưng suốt đêm hôm đó ngài bị sốt cao. Sáng hôm sau ngài lại cử hành lễ hiến tế rồi tắm rửa và trò chuyện với Nearchus về việc khởi hành của hạm đội. Hôm sau nữa, dù cho sức khỏe cứ yếu dần, nhà Vua vẫn chu toàn bổn phận với các vị thần.

Ngài vẫn tin mình có thể sớm hồi phục để đích thân đưa hạm đội đến Ả Rập, trái lại, các bạn hữu của ngài đang vô cùng lo lắng. Cơ thể Hoàng đế nóng đến mức ngài phải nghỉ ngơi trong phòng tắm thay vì ở trong tẩm điện. Vài ngày tiếp đó, ngài vẫn đều đặn cử hành hiến lễ như thường cùng các cuộc bàn luận quân sự rồi tắm rửa và nghỉ ngơi. Mọi hành động đều có các tướng chỉ huy vây quanh.

Tin tức loan đi khắp trong quân đội rằng nhà vua đang ốm nặng. Cũng giống lúc ở Ấn Độ, một số người còn cho là ngài đã băng hà và sự thật đó đã bị các vị chỉ huy che đậy. Để chấm dứt những lời đồn thổi ấy, Vua Alexander đã lệnh cho các binh sĩ được diện kiến để họ tận mắt thấy rằng ngài vẫn còn sống, mặc dù lúc ấy ngài phải cố gắng lắm mới nói được.

Binh lính lặng lẽ đi thành hàng ngang qua giường bệnh nhà vua và rơi nước mắt, mỗi người nhận được một cái gật đầu hay ít nhất là một nụ cười từ nhà vua, cũng là tướng chỉ huy của họ. Không ai có thể tin rằng Alexander Đại đế, người đã vượt qua cả tử thần trên chiến trường trong mọi trận đánh lại có thể chết trên giường bệnh ở Babylon.

Một số chiến hữu muốn đưa Hoàng đế đến ngôi đền gần đó với hy vọng các vị thần sẽ tha mạng cho ngài nhưng những người khác lại cho rằng tốt nhất là không nên di chuyển nhà vua đi đâu cả. Ngài lại lên cơn sốt, và ngay chính bản thân Vua Alexander ở tuổi chưa đầy ba mươi ba, cũng biết được rằng ngày tận của ngài đã gần kề. Hoàng đế đã cất chiếc nhẫn mang dấu triện hoàng gia và đưa nó cho bạn hữu Perdiccas để ông có thể tạm thời nhiếp chính, thế nhưng ai mới là người kế vị thì chưa thể chắc chắn.

Người vợ Roxane xứ Bactria của Hoàng đế đang có mang và ngài hy vọng đó sẽ là con trai, nhưng dù cho dân Macedonia có chấp nhận một người mang một nửa dòng máu man di mọi rợ như Bactria ngồi lên ngai vàng thì cũng còn nhiều năm nữa đứa trẻ đó mới đến tuổi trưởng thành. Cảnh loạn lạc đang đón chờ đế chế ở phía trước nếu nhà Vua không làm rõ ý muốn của mình. Cuối cùng, các bạn hữu của hoàng đế cũng đến bên ngài và cầu xin ngài chỉ định người kế vị: Người sẽ để lại vương quốc của mình cho ai?

Họ ghé sát vào để nghe rõ lời ngài. Cố gắng hết sức, Vua Alexander thì thào đáp: Cho kẻ mạnh nhất.

Sau lời ấy, Vua của thế gian đã nhắm mắt và trút hơi thở cuối cùng.

Philip Freeman/Bách Việt Books-NXB Dân Trí