Lợi tức trái phiếu và 'mối duyên' tài chính giữa Năng lượng Bắc Hà- VnDirect- I.P.A

Phối cảnh dự án Thủy điện Nậm Phàng B

CTCP Năng lượng Bắc Hà thành lập ngày 27/12/2007, hoạt động chính trong lĩnh vực sản xuất điện, đặt trụ sở tại tỉnh Lào Cai. Vốn điều lệ ban đầu của Năng lượng Bắc Hà là 280 tỷ đồng. Cổ đông sáng lập gồm 4 thành viên trong đó CTCP Tập đoàn đầu tư I.P.A góp 64,8 tỷ đồng chiếm 23,14%; ông Trần Đức Hùng sở hữu 3,86%; ông Trần Quang Trung sở hữu 7,71%, còn lại ông Trần Xuân Mão sở hữu 3,86%.

Tháng 12/2016 công ty tăng vốn lên hơn 302,2 tỷ đồng, trong đó Tập đoàn đầu tư I.P.A nâng tỷ lệ sở hữu lên 73,86%; ông Trần Quang Trung giảm tỷ lệ sở hữu xuống 6,088%; ông Trần Đức Hùng (2,403%) và ông Trần Xuân Mão (2,526%).

Tính đến 30/6/2025, Tập đoàn IPA sở hữu 89,79% tỷ lệ lợi ích và 95,19% tỷ lệ biểu quyết tại Năng lượng Bắc Hà. Hiện tại, Chủ tịch HĐQT của I.P.A và cả Năng Lượng Bắc Hà là ông Vũ Hiền.

Nhắc đến đây, sẽ là một thiếu sót khi không đề cập đến vợ ông - bà Phạm Minh Hương - Người đại diện theo pháp luật kiêm Chủ tịch Hội đồng thành viên của CTCP Quản lý đầu tư H&H - cổ đông lớn nhất nắm 55,47% vốn I.P.A. Nữ doanh nhân họ Phạm hiện cũng đang là thành viên HĐQT tại IPA, và đang là Chủ tịch HĐQT CTCP Chứng khoán VnDirect.

Tại Báo cáo tài chính soát xét 6 tháng 2025 của VnDirect cho thấy, tại 30/6/2025, VND ghi nhận gần 31 tỷ đồng lãi trái phiếu đã nhận từ Năng lượng Bắc Hà và 19,7 tỷ đồng từ I.P.A.

Cũng tại 30/6, mệnh giá trái phiếu mà VNDirect nắm giữ của Năng lượng Bắc Hà cho mục đích kinh doanh trị giá 325 tỷ đồng và 288,7 tỷ đồng trái phiếu của IPA.

Năng lượng Bắc Hà cũng chính là chủ đầu tư hai nhà máy thủy điện Nậm Phàng A và Nậm Phàng B tại tỉnh Lào Cai.

Theo báo cáo tài chính bán niên năm 2025, Công ty Cổ phần Năng lượng Bắc Hà ghi nhận lợi nhuận sau thuế đạt hơn 30 tỷ đồng, giảm khoảng 5 tỷ đồng, tương ứng 14% so với cùng kỳ năm 2024.

Tính đến ngày 30/6/2025, vốn đầu tư của chủ sở hữu của Năng lượng Bắc Hà ở mức hơn 302 tỷ đồng. Tuy nhiên, lợi nhuận sau thuế chưa phân phối giảm đáng kể, từ hơn 170 tỷ đồng xuống còn gần 59 tỷ đồng.

Tổng nợ phải trả của công ty giảm 25,6% so với đầu năm, còn 551 tỷ đồng. Trong đó, dư nợ trái phiếu giảm mạnh xuống 325 tỷ đồng, dư nợ ngân hàng ở mức 34 tỷ đồng, trong khi khoản “nợ phải trả khác” tăng mạnh lên 192 tỷ đồng.

Dữ liệu từ Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) cho thấy, khoản dư nợ trái phiếu nói trên thuộc lô BHBCH2429001, được Năng lượng Bắc Hà phát hành ngày 27/6/2024 với kỳ hạn 5 năm, lãi suất cố định 9,5%/năm và không có tài sản bảo đảm. Trong nửa đầu năm 2025, doanh nghiệp đã thanh toán gần 31 tỷ đồng tiền lãi cho lô trái phiếu này.

Đến ngày 20/8/2025, Năng lượng Bắc Hà đã tất toán toàn bộ 325 tỷ đồng dư nợ trái phiếu BHBCH2429001. Cũng trong ngày này, doanh nghiệp phát hành lô trái phiếu mới mã BHB12501 gồm 3.250 trái phiếu, mệnh giá 100 triệu đồng mỗi trái phiếu, tổng giá trị phát hành 325 tỷ đồng, kỳ hạn 5 năm và dự kiến đáo hạn vào ngày 20/8/2030. Đây là đợt huy động trái phiếu đầu tiên của Năng lượng Bắc Hà trong năm 2025.

Ở một diễn biến khác, Thanh tra Chính phủ vừa công bố kết luận chỉ ra hàng loạt sai phạm trong phát hành trái phiếu của CTCP Năng lượng Bắc Hà. Doanh nghiệp có mối liên hệ chặt chẽ với Tập đoàn đầu tư I.P.A và Chứng khoán VnDirect, cả 3 đều nằm trong “hệ sinh thái” do vợ chồng ông Vũ Hiền - bà Phạm Minh Hương điều hành.

Ở một diễn biến khác, Thanh tra Chính phủ (TTCP) đã ban hành Kết luận thanh tra số 276/KL-TTCP về việc chấp hành pháp luật trong phát hành và sử dụng nguồn tiền từ trái phiếu doanh nghiệp. Kết luận này đã chỉ ra nhiều vi phạm tại CTCP Năng lượng Bắc Hà.

Cụ thể, về phát hành trái phiếu doanh nghiệp, Năng lượng Bắc Hà thực hiện chưa đúng quy định về nội dung phương án phát hành. Cụ thể, tại phương án phát hành 4 mã trái phiếu gồm BHBCH2124001, BHBCH2124002, BHBCH2124003 và BHBCH2124004 có nội dung về mục đích phát hành chưa đúng quy định: “Nội dung mục đích phát hành trái phiếu bao gồm các thông tin cụ thể về chương trình, dự án đầu tư; các hoạt động sản xuất, kinh doanh cần bổ sung vốn…” theo điểm b khoản 1 Điều 13 Nghị định số 153/2020/NĐ-CP

Về mục đích sử dụng nguồn tiền từ trái phiếu doanh nghiệp, Năng lượng Bắc Hà sử dụng 100/100 tỷ đồng trái phiếu mã BHBCH2124001 và 65,157/100 tỷ đồng trái phiếu mã BHBCH2124002 của Năng lượng Bắc Hà đã được sử dụng để cơ cấu lại khoản nợ của công ty tại Ngân hàng Phát triển Việt Nam (VDB), không đúng mục đích phát hành tại phương án phát hành “tăng quy mô vốn hoạt động để phục vụ cấu trúc nguồn vốn trung dài hạn của công ty và bổ sung nguồn vốn cho Dự án Nậm Phàng B”, chưa thực hiện đúng quy định tại khoản 3 Điều 5 và khoản 2 Điều 35 Nghị định số 163/2018/NĐ-CP.

Bên cạnh đó, Năng lượng Bắc Hà công bố thông tin không đầy đủ nội dung theo quy định tại khoản 1 Điều 23 Nghị định 163/2018/NĐ-CP; quy định tại khoản 1 điểm c khoản 2 Điều 31, điểm b khoản 2 Điều 44 Nghị định số 153/2020/NĐ-CP đối với thông tin về kết quả phát hành trái phiếu, về báo cáo tình hình sử dụng nguồn vốn từ phát hành trái phiếu.

Đồng thời, công bố thông tin có nội dung không chính xác theo quy định tại khoản 1 Điều 18 Nghị định số 153/2020/NĐ-CP đối với thông tin về báo cáo tình hình sử dụng nguồn vốn từ phát hành trái phiếu, báo cáo tình hình thanh toán lãi, gốc trái phiếu.

Nhị Hà