Lớp băng vĩnh cửu được ví như 'quả bom hẹn giờ'?

Mỗi năm, có khoảng 128 tấn CO2 và 4,8 tấn khí metan thoát ra từ lớp băng vĩnh cửu.

Theo Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ (USGS), carbon liên kết trong chất hữu cơ và metan hiện bị mắc kẹt trong lớp băng vĩnh cửu dưới đáy biển. Đây là trầm tích đóng băng được bao phủ bởi 120 mét nước biển vào cuối kỷ băng hà đồ đá cũ, khoảng 18.000 đến 14.000 năm trước.

Sayedeh Sara Sayedi - nghiên cứu sinh tại Khoa Thực vật và Động vật hoang dã tại Đại học Brigham Young ở thành phố Salt Lake, cho biết, hầu hết lớp băng vĩnh cửu dưới đáy biển nằm trên thềm lục địa dưới Bắc Băng Dương.

Một số nhà khoa học cho rằng, lớp băng này là một quả bom hẹn giờ. Nó có thể bất ngờ thải CO2 vào bầu khí quyển và gây thảm họa khí hậu. Tuy nhiên, Sayedi và các đồng nghiệp đưa ra một kịch bản khác: Thay vì giải phóng đột ngột, những chất khí này rỉ ra từ lớp băng vĩnh cửu trong nhiều thế kỷ.

Biến đổi khí hậu do con người gây ra vẫn có thể làm cho tình hình tồi tệ hơn bằng cách tăng tốc độ phát thải, nhưng sự gia tốc này sẽ xảy ra trong vài thế kỷ, thay vì vài thập kỷ hay năm.

Trong nghiên cứu mới được công bố ngày 22/12 trên tạp chí Environmental Research Letters, các nhà khoa học đã cố gắng thu thập thông tin hoàn chỉnh về lớp băng vĩnh cửu dưới biển bằng cách sử dụng tất cả các dữ liệu hiện có. Ước tính, lớp băng vĩnh cửu hiện chứa khoảng 544 tấn metan và 508 tấn carbon hữu cơ.

Ước tính mỗi năm, có khoảng 128 tấn CO2 và 4,8 tấn khí metan thoát ra từ lớp băng vĩnh cửu vào khí quyển. Con số này gần tương đương với lượng khí thải carbon của Tây Ban Nha. Các tác giả lưu ý, do quá ít dữ liệu nên những ước tính về lượng khí thải này chưa được chắc chắn.

Theo các nhà nghiên cứu, phần lớn lượng phát thải này xuất hiện sau Cực đại băng hà cuối cùng. Các chuyên gia dự đoán, trong 300 năm tới, tỷ lệ phát thải từ lớp băng vĩnh cửu này sẽ tăng lên đáng kể, nếu con người tiếp tục thải ra lượng carbon như hiện tại.

Nếu lượng khí thải tăng lên trong suốt thế kỷ 21, lớp băng vĩnh cửu sẽ thải ra lượng khí nhà kính nhiều gấp 4 lần so với năm nay. Theo kịch bản, lượng khí thải sẽ gia tăng trong vài thế kỷ tới, nhưng không đủ để tạo ra “bom metan”.

Nhà nghiên cứu Sayedi cho biết, các nhà khoa học có nguy cơ tính toán sai lượng khí nhà kính thải vào bầu khí quyển. Điều đó có thể ảnh hưởng tới mục tiêu giảm phát thải.

Sayedi bày tỏ hy vọng rằng, 5 - 10 năm tới, nghiên cứu về lớp băng vĩnh cửu dưới đáy biển có thể cung cấp chắc chắn về lượng carbon thực sự ở dưới đó. Các yếu tố khác, như mức độ bao phủ của băng biển, cũng có thể ảnh hưởng đến lượng CO2 rò rỉ vào khí quyển.