Luật Căn cước có hiệu lực từ ngày 1-7-2024: Có bắt buộc đổi thẻ căn cước công dân thành thẻ căn cước?
Đại tá TRẦN NGỌC MINH, Trưởng phòng Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội Công an tỉnh. Ảnh: K.Liễu
Đó là thắc mắc của nhiều người khi biết tin ngày 27-11-2023, Quốc hội đã thông qua dự án Luật Căn cước (sẽ có hiệu lực từ ngày 1-7-2024) với việc đổi tên gọi từ Luật Căn cước công dân (CCCD) sang Luật Căn cước, thẻ CCCD cũng sẽ có tên gọi mới là thẻ căn cước.
Đại tá TRẦN NGỌC MINH, Trưởng phòng Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội Công an tỉnh đã có cuộc trao đổi với Báo Đồng Nai về các vấn đề bạn đọc quan tâm.
* Thưa ông, hiện nhiều người băn khoăn khi Luật Căn cước có hiệu lực thi hành thì chứng minh nhân dân (CMND) hoặc thẻ CCCD gắn chip đã được cấp còn hiệu lực thì có phải đi đổi sang thẻ căn cước hay không?
- Đối với vấn đề có cần thiết phải đổi CMND, CCCD sang thẻ căn cước hay không thì Luật Căn cước đã có quy định chuyển tiếp như sau: các loại giấy tờ có giá trị pháp lý đã phát hành có sử dụng thông tin từ CMND, thẻ CCCD vẫn nguyên hiệu lực pháp luật; thẻ CCCD quy định tại các văn bản quy phạm pháp luật trước ngày luật này có hiệu lực thi hành có giá trị như thẻ căn cước được quy định tại luật này. Theo đó:
- CCCD đã được cấp trước ngày luật này có hiệu lực thi hành có giá trị sử dụng đến hết thời hạn được in trên thẻ; CMND còn thời hạn sử dụng sẽ được sử dụng đến hết ngày 31-12-2024.
- CCCD, CMND hết hạn sử dụng từ ngày 15-1-2024 đến trước 30-6-2024 thì tiếp tục có giá trị sử dụng đến hết ngày 30-6-2024. Người dân có thể liên hệ cơ quan công an để được thực hiện cấp đổi sang thẻ căn cước khi CCCD, CMND hết hạn sử dụng.
- Đồng thời, các loại giấy tờ có giá trị pháp lý đã phát hành có sử dụng thông tin từ CMND, CCCD được giữ nguyên giá trị sử dụng; cơ quan nhà nước không được yêu cầu công dân thay đổi, điều chỉnh thông tin về CMND, CCCD trong giấy tờ đã cấp.
Điều này giúp tránh gây phiền hà cho người dân phải đổi nhiều lần khi có nhu cầu đổi từ thẻ CCCD sang thẻ căn cước khi luật này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1-7-2024.
* Theo Luật Căn cước, về độ tuổi cấp thẻ căn cước có thay đổi gì không, thưa ông?
- Điều 19, Luật Căn cước quy định: người được cấp thẻ căn cước là công dân Việt Nam; công dân Việt Nam từ đủ 14 tuổi trở lên phải thực hiện thủ tục cấp thẻ căn cước; công dân Việt Nam dưới 14 tuổi được cấp thẻ căn cước theo nhu cầu.
Luật bổ sung quy định về quản lý, cấp thẻ căn cước cho người dưới 14 tuổi để bảo đảm quyền, lợi ích chính đáng của công dân; phát huy giá trị, tiện ích của thẻ căn cước trong hoạt động của Chính phủ số, xã hội số. Việc cấp thẻ căn cước cho người dưới 14 tuổi sẽ thực hiện theo nhu cầu, còn đối với người từ đủ 14 tuổi trở lên là bắt buộc.
Việc bổ sung quy định này là bảo đảm tính khả thi khi đã có sự thay đổi về công nghệ thu nhận sinh trắc học của con người như đối với vân tay thì sử dụng bộ thu nhận vân tay điện tử thay thế cho sử dụng mực lăn tay.
Việc cấp thẻ căn cước cho người dưới 14 tuổi cũng phù hợp với quy định pháp luật về xuất nhập cảnh (hiện nay vẫn đang thực hiện cấp hộ chiếu, thị thực cho trẻ em mới khai sinh, có chụp ảnh khuôn mặt) và các quy định pháp luật khác có liên quan, tương thích với pháp luật của nhiều nước trên thế giới.
Về độ tuổi cấp đổi thẻ căn cước, Điều 21, Luật Căn cước quy định: công dân Việt Nam đã được cấp thẻ căn cước phải thực hiện thủ tục cấp đổi thẻ căn cước khi đủ 14 tuổi, 25 tuổi, 40 tuổi và 60 tuổi. Thẻ căn cước đã được cấp, cấp đổi, cấp lại trong thời hạn 2 năm trước độ tuổi cấp đổi thẻ căn cước theo quy định tại khoản 1 điều này có giá trị sử dụng đến tuổi cấp đổi thẻ tiếp theo.
Theo Luật Căn cước thì căn cước công dân và chứng minh nhân dân sẽ được thay bằng thẻ căn cước
* Vì sao lại đổi tên thẻ CCCD thành thẻ căn cước, khi đổi tên thẻ có làm phát sinh chi phí?
- Việc đổi tên thẻ CCCD thành thẻ căn cước để bảo đảm tương đồng với thông lệ quốc tế (nhiều nước trên thế giới hiện nay cũng đang sử dụng là thẻ căn cước - Identity Card). Việc thay đổi tên thẻ cũng để bảo đảm tính phổ quát, tạo tiền đề cho hội nhập quốc tế, cho việc thừa nhận, công nhận giấy tờ về căn cước giữa các nước trong khu vực và trên thế giới; hạn chế việc phải sửa đổi, bổ sung Luật khi Việt Nam có ký kết thỏa thuận với các quốc gia khác để sử dụng thẻ căn cước thay cho hộ chiếu trong việc đi lại giữa các quốc gia (ví dụ như đi lại trong khối ASEAN).
Hiện nay, thẻ căn cước được thiết kế tuân thủ theo tiêu chuẩn chung của ICAO về tổ chức lưu trữ, khai thác thông tin trên chíp điện tử; thẻ có tính bảo mật cao, tiến tới thuận lợi cho người dân trong việc bảo quản, sử dụng trên trường quốc tế.
Nếu để tên thẻ là thẻ CCCD thì chưa bảo đảm tương đồng về tên thẻ với thông lệ chung của thế giới; do vậy, có thể không sử dụng được thẻ khi hội nhập quốc tế nếu tiếp tục giữ tên thẻ.
Việc đổi tên thẻ không phát sinh thủ tục, chi phí với người dân hoặc chi ngân sách nhà nước vì tại Điều 46, Luật Căn cước đã có quy định chuyển tiếp. Theo đó, chỉ thực hiện đổi sang thẻ căn cước khi thẻ CCCD, CMND hết hạn sử dụng.
* Xin cảm ơn ông!
Kim Liễu (thực hiện)
