'Luật chơi' quyết định vị thế trung tâm tài chính quốc tế Việt Nam

Chỉ trong vài ngày đầu tháng 11, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã chủ trì hai phiên họp liên tiếp chỉ đạo tiến độ xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế Việt Nam. Đồng thời, Chính phủ cũng khẩn trương hoàn thiện tám nghị định hướng dẫn Nghị quyết 222/2025/QH15, nhằm đưa trung tâm vào hoạt động ngay trong tháng 11 - thể hiện quyết tâm mạnh mẽ đưa Việt Nam vươn lên vị thế mới trên bản đồ tài chính khu vực.

"Thủ tướng Chính phủ đang rất sốt ruột, vì chủ trương thông qua rồi, nhà đầu tư ở trong nước và quốc tế thì rất mong đợi", TS Phan Đức Hiếu, Ủy viên thường trực Ủy ban Kinh tế và tài chính của Quốc hội nhấn mạnh tại Diễn đàn Đầu tư Việt Nam năm 2026 vừa diễn ra tại TP.HCM.

Nhà đầu tư quốc tế được gì khi chọn Việt Nam, thay vì Singapore?

Bàn về khả năng cạnh tranh của trung tâm tài chính quốc tế tại TP.HCM và Đà Nẵng so với các trung tâm lớn toàn cầu, TS Nguyễn Tú Anh, Giám đốc Nghiên cứu chính sách Trường đại học VinUni cho rằng, Việt Nam cần xác định rõ “nhà đầu tư được lợi gì khi đến đây” và “vì sao họ chọn Việt Nam thay vì Singapore?”.

Vị chuyên gia cho rằng, để trở thành trung tâm tài chính, Việt Nam phải là trung tâm phân phối vốn của khu vực, điều chỉ có thể đạt được khi hội đủ một trong hai điều kiện.

Thứ nhất, Việt Nam trở thành nước thặng dư vốn, có thể xuất khẩu vốn như Trung Quốc – quốc gia đã tích lũy nguồn vốn lớn và hình thành các trung tâm tài chính như Thượng Hải hay Hong Kong. Tuy nhiên, hiện Việt Nam vẫn chưa đạt được tiêu chuẩn đó.

Thứ hai, có thể tận dụng được sự dịch chuyển của trật tự kinh tế thế giới đang dần chuyển sang đa cực.

“Nếu trật tự đa cực hình thành, Việt Nam có thể trở thành điểm kết nối giữa các cực. Nhưng nếu cạnh tranh trực tiếp với Singapore, hiện tôi chưa thấy khả năng rõ ràng”, ông Tú Anh thẳng thắn.

Tòa tháp Trung tâm Tài chính quốc tế Sài Gòn Marina. Ảnh: M.Q

Ông Quản Trọng Thành, Giám đốc Khối phân tích Maybank Securities Vietnam, cho rằng Việt Nam không cần sao chép mô hình có sẵn, mà phải xác định hướng đi phù hợp nhất. Tuy nhiên, yếu tố then chốt là xây dựng “luật chơi” đủ hấp dẫn, đảm bảo mức độ tự do nhất định cho các chủ thể tài chính.

Ông nhận định Việt Nam có lợi thế là nền kinh tế trẻ, năng động và đang bước vào kỷ nguyên tài sản số. Các quy định pháp lý mới như Luật Công nghiệp công nghệ số và Nghị quyết 05 đang mở đường cho việc thử nghiệm các mô hình tài chính mới.

Tuy nhiên, vị chuyên gia này lại tỏ ra băn khoăn việc Luật Công nghiệp công nghệ số cho phép phát hành stablecoin, đồng tiền trung gian cho giao dịch tài sản số, nhưng Nghị quyết 05 lại chưa quy định rõ về phát hành tài sản số dựa trên đồng tiền pháp định.

“Đây là điều rất cần thiết nếu Việt Nam muốn bắt nhịp với xu hướng số hóa tài chính”, ông nhấn mạnh.

Cũng theo ông Thành, thế giới đã thay đổi mạnh trong tư duy về tài sản số: CEO JPMorgan, người từng phản đối Bitcoin, nay chấp nhận dùng Bitcoin và Ethereum làm tài sản đảm bảo; hay các tác phẩm số được bán hàng chục triệu USD thời gian gần đây.

Từ đó, vị chuyên gia khẳng định, điểm cốt lõi của trung tâm tài chính không chỉ là hạ tầng vật chất, mà là hạ tầng pháp lý, một “phần mềm thể chế” đủ linh hoạt, minh bạch và theo kịp thời đại số.

"Chìa khóa" nào để mở cổng?

Ông Kevin Kwon, CEO của Prudential Việt Nam, cho hay, 'chìa khóa' để kiến tạo trung tâm tài chính quốc tế (IFC) đẳng cấp toàn cầu cho TP.HCM nằm ở việc thực hiện đồng bộ bốn bước đi chiến lược, trong đó trọng tâm là xây dựng niềm tin và áp dụng các chuẩn mực quốc tế.

Thứ nhất, đổi mới sản phẩm tài chính nhằm đáp ứng tốt hơn nhu cầu của người dân Việt Nam.

Thứ hai, cải thiện môi trường đầu tư, cho phép doanh nghiệp bảo hiểm tham gia đầu tư vào các lĩnh vực kinh tế - xã hội, qua đó tạo động lực tăng trưởng bền vững.

Thứ ba, áp dụng các thông lệ quốc tế tốt nhất, phát triển sản phẩm phù hợp cho đối tác và mở rộng quan hệ hợp tác toàn cầu để nâng cao vị thế cạnh tranh của trung tâm.

Thứ tư, xây dựng niềm tin và phát triển nguồn nhân lực, thông qua việc hoàn thiện khung pháp lý, áp dụng ưu đãi thuế, đầu tư đào tạo nhân tài, thu hút chuyên gia quốc tế và ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong ngành tài chính - bảo hiểm, hướng tới các giải pháp đơn giản, dễ tiếp cận.

“Quản trị tốt và xây dựng niềm tin chính là nền tảng vững chắc để TP.HCM hình thành một trung tâm tài chính quốc tế mang tầm cạnh tranh toàn cầu”, ông Kevin Kwon nói.

Trong khi đó, ông Will Ross, Giám đốc điều hành marketing và kênh phân phối của Dragon Capital Việt Nam, cho rằng đổi mới tài chính là yếu tố then chốt để thu hút vốn ngoại và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Theo ông, Việt Nam cần xây dựng cơ chế linh hoạt giúp dòng vốn toàn cầu dễ dàng chảy vào nền kinh tế.

Một giải pháp tiềm năng là phát triển quỹ hoán đổi danh mục (ETF), công cụ huy động vốn phổ biến toàn cầu với tổng tài sản hơn 18.000 tỷ USD tại Mỹ. Việt Nam đã có bước tiến khi thu hút hơn 300 triệu USD thông qua các ETF giao dịch tại Thái Lan, mở ra cơ hội tiếp cận nguồn vốn bán lẻ quốc tế.

Ông Will Ross cũng đề xuất kết hợp tài chính truyền thống (TradFi) và tài chính phi tập trung (DeFi) để tối đa hóa nguồn vốn. Theo đó, nhà đầu tư có thể dùng stablecoin để đầu tư vào token của ETF, qua đó dòng tiền sẽ trực tiếp đến các doanh nghiệp Việt Nam, “nuôi dưỡng” tăng trưởng kinh tế.

“Các trung tâm tài chính đều hướng tới sự luân chuyển của vốn, nhưng Trung tâm Tài chính quốc tế TP.HCM sẽ mang dấu ấn riêng của Việt Nam – một mô hình tăng trưởng độc đáo. Sự kết hợp giữa TradFi và DeFi có thể trở thành động lực mới giúp Việt Nam xây dựng 'hệ sinh thái tài sản số vững mạnh”, ông Will Ross nhận định.

Quốc Hải