Luật Điện lực sửa đổi và cổ phiếu ngành điện

Cánh đồng điện gió Bạc Liêu. Ảnh: H.P

Luật Điện lực mới được thông qua

Luật Điện lực sửa đổi sẽ có hiệu lực từ ngày 1-2-2025, thay thế Luật Điện lực năm 2004. Đây được coi là một cột mốc quan trọng, có thể giúp đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, thúc đẩy các cơ chế phát triển từng loại hình nguồn điện và hỗ trợ quá trình chuyển đổi năng lượng từ nhiên liệu hóa thạch sang năng lượng tái tạo. Theo báo cáo mới đây của Công ty Chứng khoán SSI, Luật Điện lực sửa đổi có một số điểm nhấn rất đáng chú ý.

Thứ nhất, luật mới đưa ra một số quy định để giúp đẩy nhanh việc triển khai các dự án điện khẩn cấp, ví dụ như đơn giản hóa thủ tục liên quan đến việc chấp thuận chủ trương đầu tư hoặc chuyển mục đích sử dụng rừng. Điều này có thể giúp cải thiện an ninh năng lượng quốc gia. Cụ thể, các dự án điện khẩn cấp bao gồm các dự án, công trình xây mới hoặc sửa chữa, cải tạo để kịp thời khắc phục hậu quả của thiên tai, thảm họa, dịch bệnh và bù đắp cho sự chậm tiến độ/tạm dừng của các dự án điện khác và nhu cầu đột biến ở một số khu vực hoặc trên toàn quốc (có thể gây ra tình trạng thiếu điện).

Thứ hai, luật mới giúp tháo gỡ điểm nghẽn liên quan đến quá trình chấp thuận chủ trương đầu tư đối với dự án đầu tư lưới điện có cấp điện áp từ 220 kV trở xuống đi qua địa giới hành chính từ hai đơn vị hành chính cấp tỉnh trở lên. Trong đó, UBND cấp tỉnh, nơi có vị trí điểm đầu đường dây, được xác định theo tên dự án lưới điện trong quy hoạch phát triển điện lực hoặc phương án phát triển mạng lưới cấp điện trong quy hoạch tỉnh có thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư và có trách nhiệm lấy ý kiến của UBND các tỉnh còn lại trong thời hạn bảy ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ.

Thứ ba, phát triển năng lượng tái tạo và các nguồn năng lượng mới (như hydrogen và amoniac) là một trong những chủ đề chính của Luật Điện lực mới, giúp Việt Nam đảm bảo mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Điều này có thể mang lại lợi ích cho các công ty hoạt động về năng lượng tái tạo như Công ty cổ phần (CTCP) Cơ Điện lạnh (REE), CTCP Tập đoàn Hà Đô (HDG) và CTCP Tập đoàn PC1 (PC1).

Trong thời gian tới, các cơ chế bổ sung (như cơ chế giá mới) được kỳ vọng sẽ được phê duyệt để hỗ trợ phát triển các nguồn năng lượng này. Bên cạnh đó, Luật Điện lực mới cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của cam kết sản lượng điện hợp đồng tối thiểu dài hạn, đặc biệt là đối với các nhà máy điện khí/LNG, các dự án điện gió ngoài khơi và các nguồn năng lượng mới.

Thứ tư, Nhà nước sẽ độc quyền trong việc đầu tư xây dựng và vận hành các nhà máy điện hạt nhân. Quốc hội đã đồng ý khởi động lại dự án điện hạt nhân Ninh Thuận (4.000 MW), vốn bị tạm dừng từ năm 2016. Trước những thách thức trong việc triển khai các dự án điện khí LNG và các nhà máy nhiệt điện than và thủy điện bị hạn chế về trữ lượng lẫn có những tác động môi trường, việc tái khởi động dự án này sẽ giúp đa dạng hóa nguồn cung cấp điện và đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.

Đáng chú ý, vào tháng 11-2024 vừa qua, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cũng đã gửi báo cáo lên Bộ Công Thương, đề xuất triển khai thí điểm cơ cấu giá điện hai thành phần cho nhóm khách hàng theo cơ chế DPPA (Nghị định 80/2024/NĐ-CP). Khác với giá điện một thành phần, giá điện hai thành phần bổ sung thêm một thành phần giá công suất (tính bằng đồng/kW) bên cạnh thành phần giá điện năng để phản ánh đẩy đủ hơn chi phí đầu tư điện và khuyến khích khách hàng sử dụng điện hiệu quả hơn. Việc triển khai cơ cấu giá mới này có thể giúp EVN hạn chế lỗ trong tương lai, qua đó giúp tất cả nhà máy điện được hưởng lợi gián tiếp.

Cổ phiếu nào tiềm năng?

Luật Điện lực mới được kỳ vọng sẽ mang đến những hỗ trợ nhất định cho cổ phiếu ngành điện trong trung và dài hạn. Trong số các cổ phiếu ngành điện đang niêm yết trên thị trường chứng khoán, NT2 của Công ty cổ phần Điện lực Dầu khí Nhơn Trạch 2 được đánh giá là một mã tiềm năng trong năm 2025. Theo dự báo của SSI, lợi nhuận sau thuế của cổ đông công ty mẹ (NPATMI) của công ty này cho năm 2024 và 2025 lần lượt là 49 tỉ đồng (-90% so với cùng kỳ) và 392 tỉ đồng (+695% so với cùng kỳ).

Với việc bàn giao nhà máy điện khí Phú Mỹ cho EVN vào năm 2025, kỳ vọng tình trạng thiếu khí tự nhiên ở khu vực Đông Nam bộ sẽ bớt căng thẳng và hỗ trợ NT2 phục hồi, vì Điện lực Dầu khí Nhơn Trạch 2 có cam kết cung cấp khí với PV GAS đến năm 2036. Ngoài ra, với việc sau này có thể áp dụng giá điện nhiều thành phần, kỳ vọng EVN sẽ cải thiện được khả năng thanh toán tiền điện cho Điện lực Dầu khí Nhơn Trạch 2 .

Với CTCP Tập đoàn Hà Đô, ngoài các giai đoạn mở bán tiếp theo phần còn lại của dự án Hado Charm Villas thì việc sản lượng thủy điện phục hồi (do thời tiết chuyển dần từ El Nino sang La Nina hoặc thời tiết trung tính) được kỳ vọng sẽ là động lực tăng trưởng lợi nhuận chính cho năm 2025. Bên cạnh đó, Hà Đô có một kế hoạch đầu tư các dự án điện gió (gần 800 MW), trong đó khoảng 200 MW đã được thêm vào Kế hoạch thực hiện của Quy hoạch Phát triển điện lực VIII (được phê duyệt vào ngày 1-4-2024).

Theo định hướng của Luật Điện lực mới nêu trên, các cơ chế bổ sung cho năng lượng tái tạo (như cơ chế giá mới) có thể khuyến khích Hà Đô thực hiện dự án này. Dự báo lợi nhuận sau thuế cho năm 2024 và 2025 của Hà Đô lần lượt là 813 tỉ đồng (+22% so với cùng kỳ) và 1.100 tỉ đồng (+37% so với cùng kỳ).

Tương tự, với CTCP Tập đoàn PC1, động lực tăng trưởng chính của công ty này hiện đến từ phân khúc bất động sản, dự án khu công nghiệp và nhà ở thương mại đang trong giai đoạn triển khai. Trong khi đó, mảng xây dựng năng lượng lại đang chững lại, sau một thời gian Chính phủ đẩy mạnh đầu tư hạ tầng điện.

Tuy vậy, quy định mới được kỳ vọng sẽ mở ra giai đoạn tăng trưởng mới cho đầu tư hạ tầng điện, từ đó tăng số hợp đồng ký mới ở cả hai mảng xây dựng điện và cung cấp cột thép, giúp cải thiện kết quả hoạt động của PC1. Mặc dù vậy, trong ngắn hạn, điểm cần lưu ý đối với PC1 là việc đô la Mỹ tăng giá hơn 3% kể từ cuối quí 3-2024 đến nay có thể ảnh hưởng kém tích cực đến lợi nhuận quí 4-2024 của công ty này.

Bình An