LUẬT LỰC LƯỢNG THAM GIA BẢO VỆ AN NINH, TRẬT TỰ Ở CƠ SỞ: RÕ VAI TRÒ, ĐÚNG NHIỆM VỤ

Toàn cảnh phiên họp

Bố trí lực lượng theo dân số và tình hình an ninh trên địa bàn

Tham gia ý kiến tại phiên thảo luận, các đại biểu Quốc hội cho rằng, việc xây dựng dự án Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở là cần thiết nhằm xây dựng, củng cố phong trào toàn dân bảo vệ an ninh, trật tự, an toàn xã hội ở cơ sở do Đảng lãnh đạo, chính quyền quản lý, các lực lượng chức năng, trong đó Công an nhân dân làm nòng cốt thực hiện; Pháp điển hóa văn bản quy phạm pháp luật về các lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở để quy định trong văn bản luật, bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật.

Tại phiên thảo luận, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hải Dương cho biết, về tiêu chuẩn tuyển chọn lực lượng bảo vệ an ninh trật tự ở cơ sở, đại biểu nhất trí cao với quy định về tiêu chuẩn đạo đức của người tham gia bảo vệ an ninh trật tự ở cơ sở đã nêu tại mục a khoản 1 Điều 4 của dự thảo luật. Tuy nhiên, tiêu chuẩn về trình độ văn hóa, dự thảo luật có quy định rằng cần có bằng tốt nghiệp hoặc giấy chứng nhận đã học hết chương trình trung học phổ thông do cơ quan có thẩm quyền cấp. Những nơi không có đủ tiêu chuẩn Trung học phổ thông thì có thể xét chọn người đã học xong chương trình trung học cơ sở để tham gia lực lượng này.

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hải Dương tham gia thảo luận

Đại biểu cho rằng, với những địa phương là biên giới, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và vùng có điều kiện kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn thì yêu cầu người đã học xong chương trình trung học cơ sở mới được xét tham gia vào Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh trật tự ở cơ sở là khó khăn. Theo quy định của điều lệ Đảng, học vấn của người vào Đảng ở những vùng này có thể được xem xét tối thiểu hoàn thành chương trình tiểu học. Trình độ học vấn của người vào Đảng là già làng, trưởng bản, người có uy tín đang sinh sống ở những vùng khó khăn vừa nêu là tối thiểu phải biết đọc biết viết chữ quốc ngữ, được Ban thường vụ cấp ủy trực thuộc Trung ương đồng ý bằng văn bản trước khi cấp ủy có thẩm quyền ra quyết định kết nạp.

Từ căn cứ này, đại biểu đề nghị ban soạn thảo rà soát thêm và có những quy định riêng về tiêu chuẩn trình độ học vấn đối với đối tượng xin tuyển chọn vào tham gia lực lượng bảo vệ an ninh trật tự ở cơ sở cho phù hợp hơn. Tương tự Hồ sơ tham gia lực lượng bảo vệ an ninh trật tự ở cơ sở cũng rà soát để có những quy định tương ứng.

Quan tâm đến việc bố trí lực lượng, thẩm tra hồ sơ, bầu Tổ viên, chức danh, công nhận chức danh, thành lập Tổ bảo vệ an ninh, trật tự, đại biểu Đỗ Thị Lan, Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ninh cho biết, điểm c khoản 1 Điều 13 của dự thảo luật quy định, căn cứ số lượng Tổ bảo vệ an ninh, trật tự được thành lập và tổng số lượng các chức danh Tổ bảo vệ an ninh, trật tự đã được Hội đồng nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương quyết định theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều này, Ủy ban nhân dân cấp xã theo đề nghị của Công an cấp xã quyết định về số lượng người tối thiểu để thành lập Tổ bảo vệ an ninh, trật tự và số lượng tối đa Tổ viên Tổ bảo vệ an ninh, trật tự.

Đại biểu Đỗ Thị Lan, Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ninh phát biểu

Đại biểu cho rằng, quy định này còn bất cập, vì chưa có nguyên tắc, tiêu chí làm căn cứ xác định số lượng tổ bảo vệ an ninh trật tự ở thôn, tổ dân phố, số tổ viên tham gia; quy trình thủ tục hành chính quyết định số lượng người tham gia lực lượng bảo vệ an ninh trật tự tại cấp thôn, xã còn rườm rà, mất nhiều thời gian thực hiện. Đại biểu đề xuất bổ sung một khoản quy định cụ thể, hoặc giao cấp có thẩm quyền quy định về nguyên tắc tiêu chí xác định số tổ bảo vệ an ninh trật tự, số lượng tối đa tổ viên tham gia tổ bảo vệ an ninh, trên cơ sở số hộ dân trên địa bàn thôn, tổ dân phố và tính chất phức tạp về an ninh trật tự ở cơ sở. Đại biểu kiến nghị giao HĐND tỉnh quy định khung tối đa số lượng tổ, số tổ viên tham gia cùng một số chế độ, chính sách đối với lực lượng tham gia bảo vệ an ninh trật tự ở cơ sở trên địa bàn tỉnh.

Đảm bảo rõ vai trò, đúng nhiệm vụ, tạo điều kiện để lực lượng phát huy hiệu quả

Tham gia ý kiến về việc bảo đảm điều kiện hoạt động của lực lượng tham gia bảo vệ an ninh trật tự ở cơ sở, các đại biểu cho biết, điều 16 đến điều 21 do dự thảo luật quy định rất nhiều chính sách và điều kiện hoạt động cho lực lượng này, tuy nhiên, cần rà soát đánh giá đảm bảo sự hài hòa với các lực lượng quần chúng khác ở cơ sở. Nhiều ý kiến cho rằng, để thực hiện các quy định như trong dự thảo luật, cần có nguồn lực ngân sách tương đối lớn, do vậy cần thiết kế cơ chế tài chính cụ thể hơn để đảm bảo được tính khả thi khi luật có hiệu lực.

Đại biểu Nguyễn Công Hoàng, Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Nguyên phát biểu

Đóng góp ý kiến thảo luận, đại biểu Nguyễn Công Hoàng, Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Nguyên cho biết, hiện nay, lực lượng bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở đang được hưởng chế độ trợ cấp từ ngân sách do Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quy định theo vị trí mà họ đảm nhận. Nhấn mạnh việc đảm bảo an ninh, trật tự ở cơ sở là nền tảng quan trọng để phát triển kinh tế - xã hội, đại biểu cho rằng, tăng cường đảm bảo an ninh, trật tự ở cơ sở là vấn đề cốt lõi, căn nguyên cho việc ổn định xã hội để phát triển kinh tế, chăm lo đời sống cho Nhân dân, tiến tới đảm bảo toàn diện vấn đề an ninh con người.

Đại biểu đề nghị Quốc hội, Chính phủ nghiên cứu đầu tư thỏa đáng cho vấn đề quan trọng này, vì mục đích bảo vệ an ninh, trật tự, việc đầu tư bố trí ngân sách cho công việc này là hoàn toàn phù hợp. Đại biểu đề nghị Chính phủ xây dựng Đề án tổng thể về việc trang bị cơ sở vật chất phục vụ hoạt động cho lực lượng công an xã chính quy, Ban chỉ huy quân sự xã và lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở, từng bước bố trí trụ sở làm việc, đảm bảo cơ sở vật chất khác để lực lượng này hoạt động hiệu quả chức năng, nhiệm vụ theo quy định của pháp luật.

Đại biểu Quàng Thị Nguyệt, Đoàn ĐBQH tỉnh Điện Biên

Theo đại biểu Quàng Thị Nguyệt, Đoàn ĐBQH tỉnh Điện Biên, quy định về chế độ chính sách cho lực lượng tham gia bảo vệ an ninh trật tự ở cơ sở là hợp lý, tuy nhiên cần đảm bảo những quy định này được thực thi hiệu quả trong thực tiễn. Đại biểu đề nghị cần tính toán và quy định kỹ về nguồn kinh phí thực hiện các chế độ chính sách này đối với lực lượng tham gia bảo vệ an ninh trật tự tại cơ sở, đồng thời đề nghị cần có nội dung về việc cân đối ngân sách trung ương để hỗ trợ cho các địa phương, đặc biệt là các vùng điều kiện kinh tế khó khăn ở biên giới miền núi.

Cùng quan điểm này, đại biểu Văn Thị Bạch Tuyết, Đoàn ĐBQH Tp.Hồ Chí Minh đề nghị Chính phủ đánh giá tác động kỹ hơn về tổ chức ngân sách khi thành lập lực lượng này, đồng thời cần tổng kết, đánh giá thực tế về tình hình an ninh trật tự hiện nay; vấn đề thực hiện nhiệm vụ của lực lượng công an xã; việc phát huy nhân dân trong phong trào toàn dân bảo vệ an ninh tổ quốc; các hoạt động tự nguyện tự quản ở cơ sở hiện nay đạt được kết quả hiệu quả như thế nào, kể từ đó có quy định phù hợp về số lượng, chính sách, chức năng, nhiệm vụ, của lực lượng này, để khi luật được Quốc hội thông qua thì các địa phương thuận lợi trong triển khai thực hiện và phát huy được hiệu quả của lực lượng này sau khi thành lập.

Đại biểu cũng cho rằng, cần xác định rõ đây là lực lượng hỗ trợ cho công an xã, để từ đó quy định rõ ràng, phù hợp về chức năng, nhiệm vụ, tài chính, ngân sách cho lực lượng này. Đại biểu kiến nghị Quốc hội, Chính phủ cần nghiên cứu và có quy định phù hợp về nhiệm vụ của lực lượng tham gia bảo vệ an ninh trật tự ở cơ sở.

Đại biểu Văn Thị Bạch Tuyết, Đoàn ĐBQH Tp.Hồ Chí Minh

Theo đại biểu, việc đưa phần lớn nhiệm vụ của công an xã trong pháp luật về công an xã trước đây thành nhiệm vụ của lực lượng tham gia bảo vệ an ninh trật tự ở cơ sở là chưa phù hợp, vì đây chỉ là lực lượng hỗ trợ trong bảo vệ an ninh trật tự ở cơ sở, không phải là một lực lượng được tổ chức chính quy. Cụ thể, đại biểu cho rằng cần rà soát quy định tại Điều 7, Điều 8, Điều 9, Điều 10, Điều 12 cho phù hợp, phân định rõ nhiệm vụ ở cơ sở để không quy định những nhiệm vụ quá phức tạp vượt quá khả năng của lực lượng này.

Phát biểu giải trình tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm cho biết, cơ quan soạn thảo sẽ nghiêm túc tiếp thu ý kiến của các đại biểu về sự phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng, tính hợp hiến, tính thống nhất của hệ thống pháp luật, tính khả thi của dự thảo luật; vị trí, chức năng, nhiệm vụ của lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở; chế độ, chính sách đảm bảo điều kiện hoạt động của lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở và đánh giá tác động của các chính sách này.

Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm phát biểu giải trình

Bộ trưởng Bộ Công an nêu rõ, Bộ Công an sẽ tiếp tục báo cáo Chính phủ và phối hợp với các cơ quan hữu quan của Quốc hội có tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật cho phù hợp, đảm bảo hoàn thiện dự thảo luật cả về nội dung và kỹ thuật văn bản. Cảm ơn lãnh đạo Quốc hội, các đại biểu Quốc hội đã quan tâm và có những ý kiến tham gia vào nội dung trọng tâm của dự án luật, Bộ trưởng Bộ Công an mong muốn các đại biểu Quốc hội, các cơ quan, tổ chức có liên quan và Nhân dân tiếp tục quan tâm cho ý kiến đối với dự án Luật này.

Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho biết, các đại biểu Quốc hội ghi nhận, đánh giá cao trách nhiệm và sự nỗ lực của cơ quan chủ trì thẩm tra và cơ quan soạn thảo đã phối hợp chặt chẽ trong quá trình nghiên cứu để hoàn thiện dự án luật trình Quốc hội cho ý kiến lần đầu tại kỳ họp này. Các đại biểu cơ bản tán thành về sự cần thiết ban hành, một số đại biểu thống nhất với tên gọi, phạm vi điều chỉnh và nhiều nội dung khác qua dự thảo luật, có nhiều vấn đề được đại biểu Quốc hội xem xét, đánh giá, phân tích và tham gia những ý kiến xác đáng.

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương phát biểu kết luận

Bên cạnh đó, đại biểu cũng đề nghị làm rõ hoặc đề nghị nghiên cứu sửa đổi, bổ sung, chỉnh lý một số nội dung lớn về sự cần thiết ban hành luật, cơ sở chính trị, pháp lý, thực tiễn; sự phù hợp với đường lối, với Hiến pháp, nhất là quyền con người, bảo đảm quyền con người, quyền công dân; tính thống nhất trong hệ thống pháp luật; tính khả thi với mục tiêu để phát huy vai trò của Nhân dân trong tham gia bảo vệ an ninh Tổ quốc.

Phó Chủ tịch Quốc hội cho biết, tại phiên thảo luận, các đại biểu Quốc hội cũng cho ý kiến nhiều vấn đề và đề nghị làm rõ vị trí, địa vị pháp lý về chức năng của lực lượng; chính sách, thẩm quyền ban hành các chính sách, quy trình thành lập hằng năm; về quyền và nghĩa vụ của lực lượng này trong quá trình thực hiện nhiệm vụ.

Phó Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, Tổng Thư ký Quốc hội sẽ có báo cáo tổng hợp đầy đủ ý kiến để gửi đến các vị đại biểu Quốc hội và chuyển cho các cơ quan để nghiên cứu, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật. Ủy ban Thường vụ sẽ chỉ đạo việc tiếp thu, chỉnh lý, báo cáo cấp có thẩm quyền và thực hiện các bước tiếp theo đúng quy định của pháp luật.

Một số hình ảnh phiên họp:

Quang cảnh phiên họp

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cùng các đại biểu Quốc hội tại phiên họp

Các đại biểu Quốc hội cho rằng, việc xây dựng dự án Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở là cần thiết nhằm xây dựng, củng cố phong trào toàn dân bảo vệ an ninh, trật tự, an toàn xã hội ở cơ sở

Nhiều đại biểu Quốc hội cho rằng, để thực hiện các quy định như trong dự thảo luật, cần có nguồn lực ngân sách tương đối lớn, do vậy cần thiết kế cơ chế tài chính cụ thể hơn để đảm bảo được tính khả thi khi luật có hiệu lực.

Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm cho biết, cơ quan soạn thảo sẽ nghiêm túc tiếp thu ý kiến của các đại biểu tại phiên họp

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho biết, các đại biểu Quốc hội ghi nhận, đánh giá cao trách nhiệm và sự nỗ lực của cơ quan chủ trì thẩm tra và cơ quan soạn thảo đã phối hợp chặt chẽ trong quá trình nghiên cứu để hoàn thiện dự án luật trình Quốc hội cho ý kiến lần đầu tại kỳ họp này.

Hồ Hương - Phạm Thắng - Nghĩa Đức