Luật Quy hoạch (sửa đổi): Tiếp cận toàn diện, tháo gỡ triệt để mâu thuẫn, điểm nghẽn

Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Quốc Phương trình bày Tờ trình Dự án Luật Quy hoạch (sửa đổi). Ảnh: VPQH

Xử lý mâu thuẫn, giảm số lượng quy hoạch

Trình bày Tờ trình tóm tắt về Dự án Luật Quy hoạch (sửa đổi), Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Quốc Phương cho biết, Dự thảo Luật Quy hoạch (sửa đổi) bao gồm 6 chương với 58 Điều và 1 Phụ lục.

Một trong những nội dung chủ yếu của Dự thảo Luật là hoàn thiện quy định về hệ thống quy hoạch, mối quan hệ giữa các loại quy hoạch và xử lý mâu thuẫn giữa các quy hoạch

Theo đó, Dự thảo Luật bổ sung những nội dung mang tính nguyên tắc chung đối với quy hoạch chi tiết ngành như sau: Yêu cầu, nguyên tắc chung cho hoạt động quy hoạch; Mối quan hệ với quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh; Hồ sơ quy hoạch; việc công bố quy hoạch; lưu trữ và chia sẻ thông tin, cơ sở dữ liệu quy hoạch.

Các luật chuyên ngành sẽ quy định chi tiết, cụ thể về lập, thẩm định, phê duyệt, công bố, điều chỉnh và nội dung quy hoạch chi tiết ngành, quy hoạch đô thị và nông thôn.

Dự thảo Luật cũng hoàn thiện quy định về hệ thống quy hoạch gồm: Quy hoạch cấp quốc gia (gồm: Quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch không gian biển quốc gia, quy hoạch sử dụng đất quốc gia, quy hoạch ngành); Quy hoạch vùng; Quy hoạch tỉnh; Quy hoạch chi tiết ngành; Quy hoạch đô thị và nông thôn; Quy hoạch đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt do Quốc hội quy định.

Đồng thời, Dự thảo Luật xây dựng mối quan hệ giữa các quy hoạch theo nguyên tắc: Quy hoạch thấp hơn phải phù hợp với quy hoạch cao hơn; Quy hoạch chi tiết ngành phải phù hợp với quy hoạch mà quy hoạch đó cụ thể hóa và bảo đảm hài hòa với định hướng sắp xếp, phân bố không gian của quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh có liên quan; Quy hoạch tỉnh phải phù hợp với quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch chi tiết ngành có liên quan; Quy hoạch đô thị và nông thôn phải phù hợp với quy hoạch tỉnh, quy hoạch chi tiết ngành’

Bổ sung quy định về xử lý mâu thuẫn giữa các quy hoạch, bao gồm: xử lý mâu thuẫn giữa các quy hoạch do các cấp khác nhau phê duyệt; xử lý mâu thuẫn giữa quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh với các quy hoạch ngành và quy hoạch chi tiết ngành; xử lý mâu thuẫn giữa các quy hoạch cùng cấp.

“Các quy định xử lý mâu thuẫn giữa các quy hoạch được xây dựng theo hướng bảo đảm các dự án đầu tư có thể thực hiện trong thời gian ngắn nhất sau khi đã xác định được quy hoạch được áp dụng, đáp ứng kịp thời yêu cầu của thực tiễn” – Thứ trưởng Trần Quốc Phương nêu rõ.

Nghiên cứu kỹ căn cứ điều chỉnh quy hoạch, tránh bị lạm dụng

Trình bày Báo cáo Thẩm tra sơ bộ Dự án Luật, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Nguyễn Minh Sơn cho rằng, việc khắc phục “điểm nghẽn” về thể chế, pháp luật về quy hoạch không thể giải quyết hết chỉ bằng việc sửa đổi Luật Quy hoạch, không chỉ là xóa bỏ hoặc đổi tên quy hoạch mà cần rà soát, sửa đổi đồng bộ các quy định của pháp luật về các quy hoạch trong hệ thống quy hoạch, quy định của pháp luật về đầu tư chung và đầu tư trong lĩnh vực cụ thể, nâng cao hiệu quả công tác tổ chức thi hành pháp luật.

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương phát biểu thảo luận. Ảnh: VPQH

Về một số nội dung cụ thể, Thường trực Ủy ban đề nghị giải trình rõ hơn tính hợp lý, giá trị tăng thêm của việc đưa quy hoạch kỹ thuật, chuyên ngành vào hệ thống quy hoạch đối với yêu cầu về giải quyết vướng mắc trên thực tế; nghiên cứu bổ sung quy định về áp dụng pháp luật trong trường hợp luật này và luật khác có quy định khác nhau...

Đối với các quy hoạch liên quan đến không gian phát triển, trong trường hợp đưa chỉ tiêu sử dụng đất vào Quy hoạch tỉnh hay quy hoạch đô thị nông thôn, chỉ nên kiểm soát đối với diện tích đất quan trọng như đất lúa, đất rừng, đất quốc phòng, đất an ninh để bảo đảm các mục tiêu quốc gia về an ninh lương thực, bảo vệ môi trường, quốc phòng, an ninh...

Thảo luận tại Phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đánh giá, đây là Luật rất khó, rất phức tạp nên cần khoanh vùng để tập trung vào những vấn đề gì thật sự là “điểm nghẽn” để sửa đổi.

Phó Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý việc tích hợp cơ sở dữ liệu về quy hoạch, hệ thống thông tin quốc gia về quy hoạch lên Hệ thống thông tin quốc gia, nhằm tự động cảnh báo, phát hiện mâu thuẫn, chồng chéo trong quy hoạch để kiểm soát hiệu quả.

Trong khi đó, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đề nghị Cơ quan soạn thảo nghiên cứu kỹ căn cứ điều chỉnh quy hoạch. Quy định phải đáp ứng yêu cầu thực tiễn nhưng không quá linh hoạt, tránh bị lạm dụng, nhất là trong xử lý mâu thuẫn giữa các quy hoạch cùng cấp.

Phó Chủ tịch Quốc hội lấy ví dụ, quy hoạch đô thị và quy hoạch nông thôn hiện nay chưa phân định rõ cấp độ, trong khi lại chịu chi phối bởi quy hoạch chi tiết ngành. Cần làm rõ quy hoạch nào có giá trị cao hơn, quy hoạch nào phải tuân thủ..

Giải trình tại Phiên họp, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng khẳng định, Luật Quy hoạch hiện hành bộc lộ nhiều bất cập, nên lần sửa đổi này phải tiếp cận toàn diện, đồng bộ, triệt để nhằm tháo gỡ các mâu thuẫn, điểm nghẽn.

Theo đó, Chính phủ xác định ba mục tiêu lớn: Xử lý dứt điểm các khó khăn, vướng mắc, xung đột giữa các quy hoạch; bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ trong hệ thống pháp luật về quy hoạch; kế thừa có chọn lọc các quy hoạch đã có để không lãng phí nguồn lực.

Theo Phó Thủ tướng, lần sửa đổi này sẽ đưa 13 quy hoạch kỹ thuật - chuyên ngành còn nằm ngoài hệ thống vào danh mục quy hoạch quốc gia, để thống nhất quản lý, tránh tình trạng quy hoạch “treo”, “không có địa chỉ pháp lý”. Đồng thời, sẽ không bổ sung quy hoạch sản phẩm, đảm bảo tinh gọn, không làm tăng số lượng quy hoạch...

Đ. KHOA