Luật Tiếp cận thông tin (sửa đổi): Đề xuất mở rộng chủ thể có trách nhiệm cung cấp thông tin
Bộ Tư pháp đề xuất mở rộng chủ thể có trách nhiệm cung cấp thông tin đối với đơn vị sự nghiệp công lập 'cung cấp dịch vụ sự nghiệp công cơ bản, thiết yếu'.
Thứ trưởng Phan Chí Hiếu phát biểu kết luận. Ảnh: MOJ.
Chiều 27/11, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Phan Chí Hiếu đã chủ trì phiên họp Hội đồng thẩm định hồ sơ chính sách Luật Tiếp cận thông tin (sửa đổi).
Đại diện cơ quan soạn thảo hồ sơ chính sách, Vụ trưởng Vụ Pháp luật hình sự - hành chính (Bộ Tư pháp) Nguyễn Thị Hạnh cho biết việc triển khai Luật Tiếp cận thông tin thời gian qua nhận được sự chỉ đạo sát sao của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và sự vào cuộc của các Bộ, ngành, địa phương.
Việc công khai thông tin được thực hiện thường xuyên, kịp thời; cung cấp thông tin theo yêu cầu dần đi vào nền nếp. Điều này góp phần bảo đảm quyền tiếp cận thông tin của công dân; tăng cường công khai, minh bạch và trách nhiệm giải trình của cơ quan nhà nước.
Tuy vậy, quá trình thi hành luật vẫn còn một số vướng mắc như chưa có hướng dẫn về cơ quan chịu trách nhiệm cung cấp thông tin do cấp huyện trước đây tạo lập; cách hiểu về phạm vi thông tin được tiếp cận còn chưa thống nhất; việc ứng dụng công nghệ thông tin còn hạn chế. Vì vậy, cần sửa đổi, bổ sung luật để phù hợp với thực tiễn.
Trên cơ sở đó, Luật Tiếp cận thông tin (sửa đổi) tập trung vào các nội dung về cơ quan, đơn vị có trách nhiệm cung cấp thông tin; phạm vi thông tin thuộc trách nhiệm cung cấp của UBND cấp xã;
Phạm vi thông tin công dân được tiếp cận, thông tin công dân không được tiếp cận và thông tin công dân được tiếp cận có điều kiện; hình thức, cách thức, trình tự, thủ tục cung cấp thông tin, việc ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong cung cấp thông tin.
Dự thảo tập trung vào 6 nhóm chính sách. Bao gồm việc mở rộng chủ thể cung cấp thông tin; điều chỉnh phạm vi thông tin UBND cấp xã phải cung cấp; mở rộng phạm vi thông tin phải công khai;
Làm rõ phạm vi thông tin không được tiếp cận hoặc tiếp cận có điều kiện; đa dạng hóa phương thức cung cấp thông tin; và điều chỉnh quy định về chi phí cung cấp thông tin.
Quang cảnh buổi thẩm định. Ảnh: MOJ.
Theo tờ trình, có 2 quan điểm về “chủ thể có trách nhiệm cung cấp thông tin”.
Quan điểm thứ nhất là chỉ mở rộng chủ thể có trách nhiệm cung cấp thông tin đối với đơn vị sự nghiệp công lập "cung cấp dịch vụ sự nghiệp công cơ bản, thiết yếu”. Lý do đây là những chủ thể tạo ra thông tin liên quan trực tiếp đến đời sống, sinh hoạt của người dân.
Đối với các thông tin của đơn vị sự nghiệp công lập khác, người dân có thể tiếp cận và yêu cầu cung cấp thông tin theo pháp luật chuyên ngành. Theo đó, cùng với việc mở rộng chủ thể cung cấp thông tin, Bộ Tư pháp đã rà soát, bổ sung một số nội dung có liên quan đến đơn vị sự nghiệp công lập cơ bản, thiết yếu.
Quan điểm thứ hai là mở rộng chủ thể có trách nhiệm cung cấp thông tin đối với tất cả đơn vị sự nghiệp công lập. Nguyên nhân là bởi các đơn vị sự nghiệp công lập đều sử dụng ngân sách nhà nước nên có trách nhiệm công khai thông tin và cung cấp thông tin cho công dân theo yêu cầu.
Bộ Tư pháp lựa chọn theo quan điểm thứ nhất, đây cũng là giải pháp được lựa chọn qua đánh giá tác động của chính sách.
Phát biểu kết luận, Thứ trưởng Phan Chí Hiếu cho biết Hội đồng thẩm định nhất trí với 6 chính sách sửa đổi Luật Tiếp cận thông tin, tập trung vào 3 mục tiêu lớn: thể chế hóa chủ trương của Đảng về trách nhiệm giải trình và bảo đảm quyền tiếp cận thông tin; phù hợp với quá trình sắp xếp bộ máy theo mô hình chính quyền 3 cấp và tháo gỡ những vướng mắc trong 10 năm thi hành Luật.
Thứ trưởng đề nghị cơ quan soạn thảo làm rõ hơn sự cần thiết sửa đổi để đồng bộ với các luật liên quan như Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở, Luật Dữ liệu, Luật Lưu trữ, Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân…
Đồng thời, hồ sơ chính sách cần tiếp tục rà soát chủ trương của Đảng, nhất là Quy định 178 của Bộ Chính trị về kiểm soát quyền lực, phòng chống tham nhũng trong xây dựng pháp luật; Nghị quyết 126 của Chính phủ về hoàn thiện hệ thống pháp luật nhằm ngăn ngừa lợi ích nhóm…
Các chính sách bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp, nhưng cần rà soát kỹ các quy định về công khai thông tin và quyền yêu cầu cung cấp thông tin để tránh chồng chéo với luật hiện hành.
Thứ trưởng Phan Chí Hiếu đánh giá phương án mở rộng chủ thể cung cấp thông tin là phù hợp, đề nghị làm rõ tiêu chí xác định đơn vị sự nghiệp công lập cung cấp dịch vụ công cơ bản thiết yếu và phạm vi trách nhiệm cung cấp thông tin của các đơn vị này.
