Lượng CO2 kỷ lục đã xâm nhập bầu khí quyển vào năm 2023
Các khu rừng và hệ sinh thái đất đai khác đã không thể ngăn chặn biến đổi khí hậu trong năm 2023 do hạn hán nghiêm trọng ở khu vực Amazon và các vụ cháy rừng kỷ lục ở Canada, theo một nghiên cứu công bố hôm thứ Hai (29/7).
Điều này có nghĩa là một lượng khí CO2 kỷ lục đã xâm nhập vào bầu khí quyển Trái đất trong năm ngoái, làm gia tăng hiện tượng ấm lên toàn cầu, theo các nhà nghiên cứu cho biết.
Cháy rừng ở Quebec, Canada vào ngày 12 tháng 6 năm 2023. Ảnh: Reuters
Thực vật giúp làm chậm biến đổi khí hậu bằng cách hấp thụ lượng lớn CO2, khí gây hiệu ứng nhà kính chính. Các khu rừng và hệ sinh thái đất đai khác trung bình hấp thụ gần 1/3 lượng khí thải hàng năm từ nhiên liệu hóa thạch, công nghiệp và các nguyên nhân khác từ con người.
Nhưng vào năm 2023, khả năng này đã không mang lại hiểu quả, theo Philippe Ciais, đồng tác giả nghiên cứu thuộc Phòng Thí nghiệm Khoa học Khí hậu và Môi trường (LSCE) của Pháp.
"Cơ chế hấp thụ này giống như một máy bơm, và chúng ta đang bơm ít carbon từ khí quyển vào đất hơn. Đột nhiên, máy bơm bị nghẹt và hoạt động kém hiệu quả", Ciais nói.
Kết quả là, tốc độ gia tăng CO2 vào khí quyển đã tăng 86% vào năm 2023 so với năm 2022, các nhà nghiên cứu cho biết.
Các nhà khoa học từ Đại học Tsinghua (Trung Quốc), Đại học Exeter (Anh) và LSCE đã dẫn đầu nghiên cứu về nguyên nhân gây ra sự thay đổi này. Nghiên cứu được trình bày tại Hội nghị CO2 Quốc tế ở Manaus, Brazil.
Nguyên nhân chính là nhiệt độ kỷ lục toàn cầu đã làm khô thực vật ở Amazon và các khu rừng mưa khác, ngăn chúng hấp thụ thêm carbon trong khi cũng làm bùng nổ các vụ cháy rừng ở Canada, theo nghiên cứu cho biết.
Nghiên cứu này vẫn đang trong quá trình đánh giá học thuật, nhưng ba nhà khoa học không tham gia vào nghiên cứu cho biết kết luận của nó là chính xác.
Họ nói rằng sự giảm sút trong khả năng hấp thụ carbon của đất thường xảy ra trong những năm bị ảnh hưởng bởi hiện tượng El Nino, như năm 2023. Nhưng nhiệt độ kỷ lục do biến đổi khí hậu đã làm sự giảm sút này trở nên cực đoan hơn.
Họ cảnh báo rằng sự thay đổi này có thể xảy ra thường xuyên hơn trong tương lai nếu không được kiểm soát.
"Đây là một lời cảnh báo", Richard Birdsey từ Trung tâm Nghiên cứu Khí hậu Woodwell ở Mỹ nói. "Khả năng cao là những năm như 2023 sẽ trở nên phổ biến hơn".
"Chúng ta không thể trông cậy vào các hệ sinh thái để cứu chúng ta trong tương lai", Trevor Keenan, một nhà khoa học hệ sinh thái tại Đại học California, Berkeley nói.
