Luồng gió mới từ thượng đỉnh Trung - Nhật - Hàn

Theo báo chí Hàn Quốc và Nhật Bản, kết quả chính của hội nghị thượng đỉnh 3 bên lần này là đã đạt được đồng thuận về việc sớm nối lại đàm phán Hiệp định Thương mại tự do (FTA) Trung - Nhật - Hàn. Hãng thông tấn Kyodo của Nhật Bản cho biết 3 nước gánh vác trách nhiệm quan trọng vì hòa bình và thịnh vượng trong khu vực này đã cùng chia sẻ quyết tâm thúc đẩy hợp tác trên nhiều lĩnh vực. Theo tờ Nikkei, ngay cả khi cạnh tranh Mỹ - Trung ngày càng gay gắt, Nhật Bản và Hàn Quốc cũng không thể tách rời hoàn toàn khỏi nước láng giềng Trung Quốc về kinh tế.

Từ trái sang: Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio, Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk-yeon và Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường tại Hội nghị thượng đỉnh 3 bên Trung - Nhật - Hàn.

5 đề xuất

Thủ tướng Lý Cường đã đưa ra 5 đề xuất về tăng cường hợp tác sâu rộng giữa 3 nước: Thứ nhất, thúc đẩy hợp tác tái khởi động toàn diện, tôn trọng lợi ích cốt lõi và mối quan tâm lớn của nhau, kích hoạt đầy đủ nền tảng hợp tác hiện có, hình thành quan hệ song phương và thúc đẩy hợp tác 3 bên. Thứ 2 là tăng cường kết nối về kinh tế và thương mại, duy trì sự ổn định và thông suốt của chuỗi cung ứng, đồng thời sớm nối lại và hoàn tất đàm phán FTA Trung - Nhật - Hàn. Thứ 3, dẫn dắt hợp tác đổi mới khoa học và công nghệ, tăng cường hợp tác về đổi mới trong các lĩnh vực tiên tiến. Trung Quốc sẽ thành lập Trung tâm hợp tác đổi mới Trung - Nhật - Hàn tại Trung Quốc để giúp 3 nước nhanh chóng tạo ra các động lực mới. Thứ 4 là tăng cường giao lưu nhân dân, coi việc tổ chức năm giao lưu văn hóa Trung - Nhật - Hàn là cơ hội để thúc đẩy giao lưu và kết nối giữa người dân 3 nước. Thứ 5, nỗ lực thúc đẩy phát triển bền vững, tăng cường trao đổi và hợp tác trong các lĩnh vực chuyển đổi carbon thấp, ứng phó với biến đổi khí hậu, già hóa và phòng chống dịch bệnh, đồng thời thăm dò và thực hiện thêm các dự án hợp tác “Trung - Nhật - Hàn + X”.

3 bên đã ra tuyên bố chung của Hội nghị thượng đỉnh Trung - Nhật - Hàn lần thứ 9, Tuyên bố chung về tầm nhìn 10 năm hợp tác sở hữu trí tuệ Trung - Nhật - Hàn, và Tuyên bố chung về phòng chống chuẩn bị và sẵn sàng ứng phó với đại dịch trong tương lai. Đồng thời, còn nhất trí cùng nỗ lực thực hiện Triển vọng hợp tác Trung - Nhật - Hàn trong 10 năm tới được thông qua tại hội nghị thượng đỉnh lần thứ 8, thúc đẩy thể chế hóa hợp tác giữa 3 nước, duy trì trao đổi và hợp tác chặt chẽ trong các khuôn khổ đa phương như ASEAN và Trung - Nhật - Hàn, cùng duy trì hòa bình, ổn định, phát triển và thịnh vượng trên thế giới. Cả 3 bên nhất trí chọn 2025 là năm giao lưu văn hóa Trung - Nhật - Hàn.

Lee Hee Ok, Viện trưởng Viện nghiên cứu Trung Quốc thuộc Đại học Sungkunkwan (Hàn Quốc) cho rằng Hàn Quốc, Trung Quốc và Nhật Bản cùng hợp tác có lợi cho sự phục hồi của kinh tế toàn cầu và rằng sự trao đổi hữu nghị với nhau cũng sẽ thúc đẩy hòa bình, thịnh vượng trong khu vực. Xét từ góc độ này, việc tái khởi động Hội nghị thượng đỉnh 3 bên lần này vừa có thể được coi là kết quả quan trọng, vừa có thể được coi là tín hiệu tích cực giúp quan hệ Hàn - Trung, Hàn - Nhật và Trung - Nhật có thể tìm thấy động lực để cải thiện dựa trên sự tin tưởng lẫn nhau.

Cùng phản đối bảo hộ thương mại

Truyền thông Hàn Quốc và Nhật Bản rất chú ý đến các nội dung trong Tuyên bố chung Trung - Nhật - Hàn về đàm phán FTA giữa 3 nước. Theo hãng thông tấn Yonhap, lãnh đạo 3 nước đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thực hiện minh bạch, thuận lợi và hiệu quả Hiệp định đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP), đồng thời tuyên bố sẽ tiếp tục thảo luận các kế hoạch nhằm đẩy nhanh tiến trình đàm phán về FTA 3 bên. Hãng thông tấn Kyodo của Nhật Bản cho biết lãnh đạo 3 nước đã đạt được đồng thuận về việc nối lại đàm phán thỏa thuận FTA Nhật - Trung - Hàn vốn bị gián đoạn từ năm 2019.

Tuyên bố chung nhấn mạnh sự cần thiết tiếp tục thực hiện các mục tiêu thảo luận nhằm đẩy nhanh đàm phán tiến tới đúc kết một FTA 3 bên tự do, công bằng và chất lượng cao. Tờ Nikkei nhận định, phản đối chủ nghĩa bảo hộ thương mại sẽ trở thành mong muốn chung của cả 3 nước. Tờ này dẫn lời của Aoyama Rumi, giáo sư tại Đại học Waseda của Nhật Bản, cho rằng đạt được đồng thuận về việc nối lại đàm phán FTA Nhật - Trung - Hàn có thể nói là một trong những thành tựu lớn của các nhà lãnh đạo 3 nước lần này.

Sau khi hoàn tất, khu thương mại tự do Trung - Nhật - Hàn - 3 nền kinh tế quan trọng nhất ở khu vực Đông Á - sẽ là khu vực thương mại tự do với 1,52 tỷ người tiêu dung và tổng sản phẩm quốc nội (GDP) chiếm hơn 20% tổng GDP thế giới. Các tập đoàn kinh tế của Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc mong đợi việc tăng cường hợp tác kinh tế, thương mại giữa 3 nước sẽ mang lại sức sống mới cho nền kinh tế khu vực và toàn cầu. Hội nghị thượng đỉnh doanh nghiệp Trung - Nhật - Hàn lần thứ 8 được tổ chức tại Seoul đã thu hút 240 đại diện doanh nghiệp và chuyên gia đến từ 3 nước tham dự.

Theo hãng thông tấn Kyodo của Nhật Bản, Liên đoàn doanh nghiệp Nhật Bản, Hội đồng xúc tiến thương mại quốc tế Trung Quốc và Phòng thương mại và công nghiệp Hàn Quốc đã quyết định thành lập một nhóm công tác trong cùng ngày để thực hiện nghiên cứu chung về hợp tác kinh tế khu vực tư nhân.

Ngọc Lan (Tổng hợp)