Luồng sinh khí mới khơi dậy sức mạnh khu vực kinh tế tư nhân
Một trong những thông điệp quan trọng trong bài viết của Tổng Bí thư Tô Lâm về phát triển kinh tế tư nhân khẳng định kinh tế tư nhân là động lực tăng trưởng quan trọng hàng đầu của đất nước. Từ đó, đòi hỏi thay đổi căn bản trong hoạch định chính sách để hỗ trợ khu vực kinh tế tư nhân.

Kinh tế tư nhân sẽ được ươm dưỡng để sinh trưởng khỏe mạnh, bứt phá mạnh mẽ. Ảnh minh họa
Khẳng định là động lực tăng trưởng quan trọng hàng đầu
Ngày 17/3, Tổng Bí thư Tô Lâm đã có bài viết "Phát triển kinh tế tư nhân - đòn bẩy cho một Việt Nam thịnh vượng".
Trong bài viết, Tổng Bí thư khẳng định những thành tựu và đóng góp quan trọng của khu vực kinh tế tư nhân trong quá trình sự phát triển đất nước. Đồng thời cũng chỉ rõ những bất cập, rào cản đang kìm hãm sự phát triển, khiến khu vực này chưa thể bứt phá. Đó là những hạn chế nội tại như thiếu động lực, “không muốn lớn”, tiềm lực tài chính và trình độ quản trị hạn chế…
Khu vực kinh tế tư nhân hiện đóng góp khoảng 51% GDP
Với gần 1 triệu doanh nghiệp, khoảng 5 triệu hộ kinh doanh cá thể, khu vực kinh tế tư nhân hiện đóng góp khoảng 51% GDP, hơn 30% ngân sách nhà nước, tạo ra hơn 40 triệu việc làm, chiếm hơn 82% tổng số lao động trong nền kinh tế, đóng góp gần 60% vốn đầu tư toàn xã hội.
Ngoài ra, các doanh nghiệp tư nhân còn gặp nhiều rào cản trong tiếp cận nguồn lực, đặc biệt là vốn tín dụng, đất đai, tài nguyên và nhân lực chất lượng cao… Hệ thống pháp luật còn nhiều bất cập, chồng chéo, môi trường kinh doanh nhiều trở ngại, thủ tục hành chính phức tạp, tốn nhiều thời gian, chi phí và tiềm ẩn rủi ro…
“Mặt khác, các chính sách ưu đãi, hỗ trợ của Chính phủ chưa thực sự hiệu quả và công bằng giữa các khu vực kinh tế và không dễ tiếp cận đối với kinh tế tư nhân. Trong nhiều trường hợp, doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp nước ngoài vẫn nhận được nhiều ưu đãi hơn so với khu vực tư nhân” - Tổng Bí thư chỉ rõ.
Với thông điệp, “kinh tế tư nhân phải là lực lượng tiên phong trong kỷ nguyên mới, thực hiện thành công sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện đại hóa nền kinh tế” và mục tiêu “kinh tế tư nhân cần phấn đấu trở thành lực lượng chủ lực, đi đầu trong ứng dụng công nghệ và đổi mới, sáng tạo, để đạt mục tiêu đóng góp khoảng 70% GDP vào năm 2030”, bài viết nhấn mạnh yếu tố quan trọng nhất chính là cần tiếp tục có những cải cách đột phá về thể chế, chính sách và môi trường kinh doanh để kinh tế tư nhân có thể phát huy tối đa tiềm năng, trở thành động lực dẫn dắt nền kinh tế vươn ra thị trường quốc tế.
Trước yêu cầu đó, Tổng Bí thư khẳng định chúng ta cần phải quán triệt lại định hướng quan điểm và nhận thức trong cả hệ thống chính trị về vai trò của kinh tế tư nhân như là động lực tăng trưởng quan trọng hàng đầu của đất nước. Điều này đòi hỏi một sự thay đổi căn bản trong hoạch định chính sách, khắc phục những hạn chế và phát huy tính ưu việt của cơ chế thị trường để hỗ trợ khu vực kinh tế tư nhân nâng cao năng suất lao động và đổi mới sáng tạo.
Như vậy, một thông điệp quan trọng của bài viết là vai trò của kinh tế tư nhân đã được xác định lại như là yếu tố quyết định cho sự tăng trưởng kinh tế của đất nước. Kể từ khi thực hiện công cuộc Đổi mới nền kinh tế (1986) đến nay, vai trò của khu vực kinh tế tư nhân từ chỗ không được công nhận đến công nhận nhưng chưa coi trọng, sau đó được xác định là một trong những động lực quan trọng của nền kinh tế, và đến nay đã được xác quyết như là một yếu tố quan trọng hàng đầu đối với tăng trưởng kinh tế.
Theo ông Nguyễn Quốc Hiệp - Chủ tịch Hiệp hội Nhà thầu xây dựng Việt Nam, khi đã được khẳng định vai trò như vậy, lực lượng kinh tế tư nhân cũng đồng thời sẽ được giao trọng trách quan trọng hơn cũng như sự hỗ trợ vượt bậc, đột phá hơn. Những điểm tắc nghẽn, những căn bệnh làm cho kinh tế tư nhân lâu nay “ốm yếu”, suy mòn… cũng đã được chỉ ra, cùng với đó là những giải pháp trị bệnh triệt để, dứt khoát được nêu thẳng thắn trong bài viết.
Mở ra kỷ nguyên vươn mình của doanh nghiệp tư nhân
Tại bài viết, Tổng Bí thư nêu rõ, Nhà nước phải có phương thức quản lý phù hợp với cơ chế thị trường, bảo đảm quyền tự do kinh doanh, quyền sở hữu tài sản và quyền cạnh tranh bình đẳng của kinh tế tư nhân; xóa bỏ mọi rào cản, minh bạch hóa chính sách, loại bỏ lợi ích nhóm trong hoạch định chính sách và phân bổ nguồn lực, không phân biệt đối xử giữa khu vực kinh tế tư nhân với doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp đầu tư nước ngoài trong mọi chính sách.
Đồng thời, nhất quán quan điểm "mọi người có quyền tự do kinh doanh trong những ngành nghề mà pháp luật không cấm", xây dựng chính sách làm yên lòng các nhà đầu tư, doanh nghiệp và doanh nhân, cần tạo dựng niềm tin mạnh mẽ hơn giữa nhà nước và khu vực kinh tế tư nhân, qua đó khuyến khích doanh nghiệp mạnh dạn đầu tư, đổi mới sáng tạo và tham gia vào các lĩnh vực kinh tế có tính chiến lược.
Tổng Bí thư khẳng định, nghị quyết sắp tới của Bộ Chính trị về kinh tế tư nhân cần khuyến khích, hỗ trợ và định hướng sự phát triển của kinh tế tư nhân, phải tạo ra một động lực đột phá, mở ra kỷ nguyên vươn mình của doanh nghiệp tư nhân Việt Nam. Cần xác định phát triển kinh tế tư nhân là chiến lược, chính sách lâu dài của quốc gia. Kinh tế tư nhân cùng với kinh tế nhà nước, kinh tế tập thể là tập hợp nòng cốt để xây dựng nền kinh tế tự chủ, tự lực, tự cường.
Theo PGS.TS. Nguyễn Hồng Sơn - Phó Trưởng Ban Chính sách, chiến lược Trung ương, đây có thể coi là thời điểm không thể chậm trễ hơn để khắc phục những thiếu hụt, bất cập của khu vực kinh tế tư nhân, khơi dậy sức mạnh của khu vực kinh tế tư nhân, góp phần thực hiện thành công mục tiêu chiến lược phát triển đất nước đến năm 2030 và 2045 đã được đề ra, nhất là trong bối cảnh thế giới đang có những biến động nhanh, mạnh, khó lường, nhiều thay đổi mang tính thời đại với những tác động nhiều chiều đến nền kinh tế nước ta.
Có thể nói, những đánh giá, nhận định cùng những giải pháp mạnh mẽ để hỗ trợ khu vực kinh tư nhân được nêu trong bài viết của Tổng Bí thư chính là luồng sinh khí mới cho khu vực này, để “kinh tế tư nhân sẽ được ươm dưỡng để sinh trưởng khỏe mạnh, bứt phá mạnh mẽ, không chỉ giúp kinh tế đạt được tốc độ tăng trưởng cao mà còn sớm đưa nước ta thành nền kinh tế thu nhập cao trong hai thập niên tới”, như Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định.
Bảo vệ hữu hiệu quyền tài sản, quyền tự do kinh doanh
Một trong các giải pháp trọng tâm cho khu vực kinh tế tư nhân được nêu trong bài viết của Tổng Bí thư Tô Lâm là bảo vệ hữu hiệu quyền tài sản, quyền sở hữu, quyền tự do kinh doanh và bảo đảm thực thi hợp đồng của doanh nghiệp tư nhân.
Một trong những chức năng của Nhà nước trong nền kinh tế thị trường hiện đại là bảo vệ quyền sở hữu tài sản của nhà đầu tư. Do đó, Nhà nước cần xây dựng và thực thi cơ chế pháp lý chặt chẽ về bảo vệ quyền sở hữu tài sản, trong đó có quyền sở hữu trí tuệ và tài sản vô hình; giảm thiểu rủi ro pháp lý, hạn chế tối đa tình trạng thay đổi chính sách đột ngột gây tổn thất cho doanh nghiệp. Tạo lập cơ chế hỗ trợ và bảo vệ nhà đầu tư tư nhân, nhất là các doanh nghiệp khởi nghiệp, doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, giúp họ an tâm và phát triển thuận lợi.
Ngoài ra, một nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa hiện đại đòi hỏi một hệ thống thực thi hợp đồng minh bạch, hiệu lực, hiệu quả, giúp doanh nghiệp yên tâm trong các giao dịch thương mại và đầu tư.
Để thực hiện điều này, Nhà nước cần cải cách hệ thống tư pháp thương mại, rút ngắn thời gian giải quyết tranh chấp hợp đồng, giảm thiểu chi phí và rủi ro cho doanh nghiệp, giảm tình trạng hợp đồng bị vi phạm mà không có biện pháp chế tài hiệu quả; tăng cường tính minh bạch và hiệu quả của tòa án kinh tế, trọng tài thương mại, đảm bảo phán quyết công bằng, khách quan, giúp doanh nghiệp bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình./.