Lý do bất ngờ khiến bạn dễ bị đau dạ dày

Đau dạ dày là tình trạng bao tử bị tổn thương do nhiều nguyên nhân khác nhau hoặc do rối loạn vận động và tăng tiết axit dịch vị. Người bệnh thường cảm thấy đau âm ỉ, nóng rát hoặc tức vùng thượng vị. Cơn đau có thể thoáng qua nhưng cũng có khi kéo dài, dữ dội — là dấu hiệu cảnh báo nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.

Khi làm việc quá sức, căng thẳng hoặc tâm trạng bất ổn, các cơn đau thường xuất hiện và tăng nặng hơn.

Nguyên nhân thường gặp gây đau dạ dày

Nhiễm vi khuẩn Helicobacter Pylori (HP): Là nguyên nhân phổ biến nhất, gây viêm loét dạ dày – tá tràng.
Lạm dụng thuốc giảm đau, chống viêm: Các thuốc nhóm NSAID hoặc Aspirin có thể gây kích ứng và tổn thương niêm mạc dạ dày.
Lạm dụng rượu bia, thuốc lá: Gây tăng tiết axit, giảm chất nhầy bảo vệ dạ dày.
Stress kéo dài: Khi căng thẳng, cơ thể tiết ra hormone cortisol và adrenaline, làm rối loạn nhu động ruột, tăng co bóp dạ dày và gây đau, ợ chua, đầy hơi.
Chế độ ăn uống thiếu khoa học: Ăn không đúng giờ, bỏ bữa, ăn quá nhanh hoặc quá no. Ăn nhiều đồ chiên rán, cay nóng, chua hoặc đồ ăn không đảm bảo vệ sinh. Vừa ăn vừa làm việc, đọc sách, xem tivi… khiến tiêu hóa kém.
Dị ứng và không dung nạp thực phẩm: Một số người nhạy cảm với sữa, đậu phộng, đậu nành, trứng… có thể bị đầy hơi, khó tiêu, đau bụng.
Các bệnh lý khác: Như bệnh Crohn, hội chứng Zollinger–Ellison, ung thư dạ dày, đặc biệt ở người trung niên hoặc người hút thuốc, uống rượu nhiều.

Đau dạ dày, ngoài việc dùng thuốc điều trị thì cách ăn uống, sinh hoạt hằng ngày cùng chế độ ăn cũng quyết định nhiều cho việc điều trị thành công. Ảnh minh họa

Biểu hiện của đau dạ dày

Bệnh đau dạ dày có thể nhận biết qua các triệu chứng đặc trưng sau:

Đau vùng thượng vị: Cảm giác đau rát, tức hoặc nóng vùng giữa bụng trên, đôi khi lan lên ngực.
Buồn nôn và nôn: Khi niêm mạc bị viêm, dạ dày co bóp bất thường gây cảm giác buồn nôn, khó chịu.
Ợ chua, ợ hơi: Do axit trào ngược lên thực quản, thường xảy ra sau khi ăn no hoặc nằm ngay sau ăn.
Chán ăn, đầy bụng: Dạ dày tiêu hóa kém khiến người bệnh mau no, ăn không ngon, dễ sụt cân.
Xuất huyết tiêu hóa: Là biến chứng nặng của viêm loét dạ dày, biểu hiện bằng nôn ra máu, đi ngoài phân đen, cần được cấp cứu kịp thời.

Khi có các dấu hiệu trên, người bệnh nên đi khám sớm để nội soi, xác định mức độ tổn thương và có hướng điều trị phù hợp, tránh biến chứng nguy hiểm như loét, thủng hoặc ung thư dạ dày.

Vì sao căng thẳng dễ gây đau dạ dày?

Nhiều nghiên cứu cho thấy mối liên hệ giữa tâm lý và dạ dày rất chặt chẽ. Khi căng thẳng, hệ thần kinh trung ương kích thích dạ dày tiết nhiều axit hơn bình thường. Đồng thời, stress làm mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột, rối loạn nhu động tiêu hóa và gây ra đau, đầy hơi, ợ nóng.

Người thường xuyên chịu áp lực công việc, thiếu ngủ, hay lo lắng có nguy cơ đau dạ dày cao gấp 2–3 lần so với người bình thường.

Phòng ngừa đau dạ dày

Dù là bệnh phổ biến, đau dạ dày hoàn toàn có thể phòng tránh được bằng lối sống lành mạnh và điều chỉnh thói quen ăn uống.

Một số biện pháp hữu ích gồm:

Ăn đúng bữa, đúng giờ, không để bụng đói hoặc quá no. Ăn chậm, nhai kỹ, tránh vừa ăn vừa làm việc hay sử dụng thiết bị điện tử.
Hạn chế thực phẩm gây kích thích dạ dày: cay, chua, nhiều dầu mỡ, rượu bia, cà phê, thuốc lá.
Uống đủ nước mỗi ngày, giúp trung hòa axit và hỗ trợ tiêu hóa.
Giữ tinh thần thoải mái, tránh stress: Dành thời gian nghỉ ngơi, tập thiền, yoga, đi bộ, đọc sách hoặc nghe nhạc.
Tập thể dục thường xuyên: Ít nhất 30 phút mỗi ngày giúp tăng lưu thông máu, cải thiện chức năng tiêu hóa.
Không tự ý dùng thuốc giảm đau kéo dài, đặc biệt là NSAID hay Aspirin, nếu chưa có chỉ định của bác sĩ.
Khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt khi có triệu chứng đau bụng tái phát, buồn nôn, ợ chua kéo dài.

Tóm lại: Đau dạ dày không chỉ do ăn uống thất thường mà còn chịu ảnh hưởng lớn từ tâm lý, lối sống và thói quen sinh hoạt. Phát hiện sớm và điều chỉnh kịp thời là cách tốt nhất để bảo vệ dạ dày khỏe mạnh. Hãy bắt đầu từ những thay đổi nhỏ mỗi ngày — ăn uống khoa học, nghỉ ngơi hợp lý, tập thể dục đều đặn và giữ tâm trạng thoải mái. Một cơ thể khỏe mạnh và tinh thần an yên chính là "liều thuốc" hiệu quả nhất giúp bạn nói không với đau dạ dày.

BS. Nguyễn Văn Long