Lý do bức xúc khiến nhiều người bỗng dưng nợ thuế

Đầu tháng 8, chị Nguyễn Thu Hà (Thanh Trì, Hà Nội) kiểm tra thuế trên ứng dụng eTax của Tổng cục Thuế. Chị tá hỏa phát hiện ra phần mềm ghi nhận chị có một khoản nợ thuế chưa thanh toán. Nếu tính cả gốc và tiền phạt chậm nộp, số tiền sẽ lên đến cả chục triệu đồng. Tra cứu lịch sử, số nợ này từ 2018, ghi nhận từ một doanh nghiệp trước đây chị từng cộng tác.

"Tôi trước đây có viết hộ cho họ một hồ sơ môi trường. Sau đó, họ có thanh toán tiền, và có yêu cầu tôi gửi căn cước công dân. Tuy nhiên, số tiền khi ấy chi trả chỉ là vài triệu đồng. Còn số tiền trong ứng dụng eTax ghi nhận, lại thông báo thu nhập doanh nghiệp đó chi trả là 106 triệu đồng. Chắc chắn doanh nghiệp đó đã tự tiện khai khống thu nhập của tôi để họ giảm nghĩa vụ thuế với nhà nước", chị Hà bức xúc.

Trường hợp chị Hà không phải là hiếm gặp. Thời gian qua, nhiều cá nhân có thu nhập từ nhiều nguồn, bỗng bị cơ quan thuế gửi thông báo truy thu thuế thu nhập cá nhân (TNCN) nhiều năm, với số tiền lên đến hàng trăm triệu đồng; trong đó gần một nửa là tiền phạt và chậm nộp.

Đáng chú ý, không ít người vì vô tình chưa kê khai khoản thu nhập chỉ vài trăm nghìn đồng nhưng đã bị tính tiền chậm nộp lên tới hàng chục triệu đồng.

Về vấn đề này, đại diện Tổng cục Thuế (Bộ Tài chính) cho hay, việc nợ thuế TNCN có thể do nhiều nguyên nhân.

Đó là người nộp thuế không chấp hành nộp vào ngân sách nhà nước. Người nộp thuế không thực hiện hoặc thực hiện kê khai không đúng nghĩa vụ thuế theo quy định (người nộp thuế có nhiều nguồn thu nhập nhưng người nộp thuế không nhớ các nguồn thu nhập hoặc không biết quy định người nộp thuế phải tự thực hiện quyết toán nên cuối năm đã ủy quyền cho công ty chi trả thu nhập thực hiện quyết toán thay...).

Cũng có nguyên nhân là người nộp thuế đã thực hiện ủy quyền cho công ty chi trả thu nhập, nhưng khi công ty gửi sang cơ quan thuế lại không tích vào ô ủy quyền quyết toán... Ngoài ra, có thể có nhiều nguyên nhân khác tùy vào từng trường hợp cụ thể.

Nhiều người bỗng dưng nợ thuế thu nhập cá nhân. Ảnh minh họa: Nam Khánh

Theo đại diện Tổng cục Thuế, tình trạng “bỗng dưng nợ thuế” hàng trăm triệu đồng có thể có trường hợp người nộp thuế bị doanh nghiệp gian lận sử dụng mã số thuế để khai khống chi phí.

Hiện nay, đối với người nộp thuế là cá nhân có tiền thuế nợ sẽ được nhận thông báo nợ thuế qua email đã cung cấp cho cơ quan thuế, tài khoản thuế điện tử đã đăng ký. Trường hợp không cung cấp email, không đăng ký tài khoản thuế điện tử thì cơ quan thuế sẽ gửi thông báo nợ thuế bằng bản giấy qua đường bưu chính.

Để cá nhân nộp thuế kịp thời, không bị nợ tiền thuế, cơ quan thuế đã tích cực tuyên truyền đến người nộp thuế chủ động thực hiện cài đặt, đăng ký sử dụng ứng dụng eTax Mobile, cung cấp thông tin email và kịp thời cập nhật các thông tin mới nhất cho cơ quan thuế để người nộp thuế có thể kịp thời nắm được thông tin về tình hình nợ thuế.

Thêm nữa, cơ quan thuế cũng đẩy mạnh tuyên truyền các quy định về các trường hợp bị tính tiền chậm nộp, ban hành thông báo nợ thuế, bị áp dụng các biện pháp cưỡng chế nợ thuế, các trường hợp tạm hoãn xuất cảnh... để người nộp thuế hiểu và thực hiện đúng theo quy định.

Đại diện Tổng cục Thuế khẳng định việc tra cứu thường xuyên số nợ thuế sẽ giúp người nộp thuế phát hiện kịp thời số liệu bất thường để liên hệ với cơ quan thuế kiểm tra, điều chỉnh (nếu có sai sót).

Hạnh Nguyên