Lý do cụm từ 'Trai tài, gái giỏi' vang lên ở Lễ kỷ niệm A80 gây sốt

2 giờ trước Gốc

Sau khi vang lên tại sự kiện A80, 'Trai tài, gái giỏi' trở thành cụm từ được được chia nhiều nhất trên mạng xã hội. Cư dân mạng Việt Nam khen ngợi đây là cách dùng từ tinh tế và tiến bộ.

Sáng 2/9, Lễ diễu binh, diễu hành kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9 (A80) diễn ra trọng thể tại Quảng trường Ba Đình (Hà Nội). Một trong những khoảnh khắc đáng chú ý là khi Khối Nghi trượng và đội hình diễu binh tiến vào lễ đài, giọng thuyết minh vang lên: “Đội hình 54 trai tài, gái giỏi đại diện cho 54 dân tộc anh em đoàn kết với sức mạnh vô địch, làm nên chiến thắng trong thời đại Hồ Chí Minh rực rỡ”.

Phân đoạn này nhanh chóng trở thành chủ đề nóng trên mạng xã hội. Các hội, nhóm nổi tiếng với hàng triệu lượt theo dõi đồng loạt chia sẻ hình ảnh diễu binh, diễu hành và nhấn vào cụm từ “Trai tài, gái giỏi”.

Đoạn thuyết minh có cụm từ "trai tài, gái giỏi" khiến cư dân mạng sục sôi. Nguồn: VTV.

Đối với đông đảo cư dân mạng, đây là cách dùng từ thể hiện sự tinh tế và tiến bộ. Việc sử dụng cụm từ “Trai tài, gái giỏi” thay cho “Trai tài, gái sắc” ghi nhận vị thế ngang hàng của phụ nữ với đàn ông, công nhận sự đóng góp của họ đối với xã hội và khích lệ phái nữ ngày càng thể hiện mình trong kỷ nguyên vươn mình.

Cư dân mạng bình luận: “Nhà nước không nói ‘Trai tài, gái sắc’, Nhà nước nói ‘Trai tài, gái giỏi’. Đất nước này có quá đáng yêu, tinh tế rồi không?”, “Cụm từ ’54 trai tài, gái giỏi’ thực sự mang ý nghĩa sâu sắc”, “Tôi bất ngờ khi nghe thấy ‘Trai tài, gái giỏi’ thay vì ‘Trai tài, gái sắc’. Thực sự yêu nước mình”, “Trước đây, văn hóa Việt Nam thường sử dụng ‘trai tài, gái sắc’ để ca ngợi chàng trai có tài năng và cô gái có nhan sắc. Tuy nhiên, cách nói này vô tình tạo ra sự bất bình đẳng. Khi đổi thành ‘trai tài, gái giỏi’, thông điệp trở nên hiện đại và tích cực hơn. Cả hai giới đều được ghi nhận bằng năng lực, chứ không chỉ bằng ngoại hình. Đây là chi tiết nhỏ trong lễ diễu binh 2/9, nhưng lại rất tinh tế vì thể hiện tinh thần tôn trọng phụ nữ, bình đẳng giới và tình yêu với Tổ quốc từ những điều giản dị”…

"Trai tài, gái giỏi" trở thành cụm từ được chia sẻ nhiều nhất sau sự kiện A80.

Theo đánh giá của nhà văn, họa sĩ Nguyễn Trương Quý - người tham gia viết một phần lời bình cho sự kiện A80 - cụm từ “trai tài, gái giỏi” không phải khái niệm mới, mà tồn tại nhiều thập kỷ qua, nổi tiếng từ giữa những năm 1960, nhưng cơ chế truyền thông khiến nhiều người quên mất.

Ông đề cập đến phong trào thi đua Phụ nữ 2 giỏi (giỏi việc nước, đảm việc nhà) tiêu biểu trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ và xây dựng đất nước. Đến nay, cụm từ này vẫn duy trì ở các địa phương.

Một ví dụ khác được nhà văn đưa ra là ca khúc Đường cày đảm đang của nhạc sĩ An Chung, sáng tác vào năm 1965. Bài hát ra đời trong bối cảnh phong trào “3 đảm đang” lan rộng, ca ngợi hình ảnh phụ nữ năng nổ trong hoạt động sản xuất và luôn sẵn sàng chiến đấu.

Những ca từ như “Từ ngày anh đi việc đồng em giỏi giang”, “Ở làng quê ta, cày bừa giờ gái thay trai” hay “Thay trai nay gái đua tài”… đều cho thấy phụ nữ được đánh giá cao về khả năng tạo ra giá trị thực tế, thay vì chỉ nhớ đến bởi ngoại hình.

Tác giả sinh năm 1977 giải thích về mặt ngữ nghĩa, “trai tài, gái giỏi” đối xứng và có vị thế ngang nhau. Trong tiếng Việt, “tài giỏi” là tính từ kép, đều để chỉ năng lực con người. Theo ông, con người cần được đánh giá về năng lực, không phân biệt giới tính hay hình thức bên ngoài.

“Bây giờ giá trị xã hội quan niệm khác rồi. Mọi người đều có cơ hội để hưởng thành quả lao động dựa trên năng lực bản thân. Phụ nữ Việt Nam xưa nay vẫn là lực lượng rất quan trọng. Gần đây, tôi đọc được cuốn Vần quốc ngữ. Bác đề cao yếu tố phụ nữ ngay từ lời nói đầu. Quan điểm này rất hiện đại so với thời kỳ đó. Trong những văn bản trước đó, phụ nữ chỉ đóng vai trò phụ trợ hoặc tam tòng tứ đức. Bác Hồ nhìn ra phụ nữ là người có vai trò quan trọng trong gia đình, mà cách mạng nhân dân phải từ gia đình mà ra. Phụ nữ giỏi là truyền thống được bình định từ lâu rồi. Bây giờ truyền thông nhắc lại cũng là điều tốt. Bây giờ phong trào nữ quyền được quan tâm mạnh, cụm từ đó càng kích thích sự lan tỏa của phong trào này”, ông chia sẻ.