Lý do khiến một số thực phẩm kích hoạt cơn đau đầu

1. Các chất phụ gia và chất bảo quản thực phẩm gây đau đầu

Một số chất phụ gia thường được thêm vào thực phẩm chế biến sẵn để bảo quản hoặc tăng hương vị đã được chứng minh là có liên quan đến việc kích hoạt cơn đau đầu.

Bột ngọt: Bột ngọt (MSG) chứa glutamate, một chất dẫn truyền thần kinh. Việc tiêu thụ quá mức có thể gây ra phản ứng co thắt mạch máu và kích thích các tế bào thần kinh, dẫn đến "đau đầu do MSG". Cơn đau này thường xuất hiện trong vòng 20 phút sau khi ăn.

Bột ngọt thường có trong các món ăn chế biến sẵn, đồ ăn nhanh, súp đóng hộp, nước sốt đóng chai. Đặc biệt là một số món ăn Trung Quốc thường nêm rất nhiều bột ngọt (thường được gọi là "Hội chứng nhà hàng Trung Quốc").

Đau đầu là triệu chứng thường gặp ở nhiều người.

Nitrat và nitrit:Nitrat và nitrit làm giãn nở mạch máu. Ban đầu, sự giãn mạch này có thể gây ra cảm giác đau đầu dữ dội do máu dồn lên não. Điều này đặc biệt phổ biến với những người nhạy cảm với sự thay đổi của mạch máu. Đây là các chất bảo quản thường được tìm thấy trong các loại thịt đã qua chế biến như xúc xích, thịt xông khói (bacon), thịt nguội và thịt hộp.

Chất thay thế đường:Aspartame là chất làm ngọt nhân tạo phổ biến nhất được ghi nhận là có thể gây đau đầu. Aspartame bị phân giải thành methanol và acis aspartic, có thể gây ra phản ứng kích thích thần kinh ở những người nhạy cảm. Chất này thường có trong nước ngọt ăn kiêng (diet soda), kẹo cao su không đường, thực phẩm "light" hoặc "zero calories".

Thực phẩm lên men:Các quá trình lên men và ủ (aging) tạo ra các chất amin sinh học, là thủ phạm gây đau đầu hàng đầu. Trong đó:

- Phô mai ủ lâu năm (như cheddar, parmesan, feta, blue cheese) năm có hàm lượng tyramine khá cao. Tyramine là một amin sinh học có khả năng giải phóng norepinephrine, gây ra sự thay đổi đột ngột trong huyết áp và lưu lượng máu lên não, kích hoạt cơn đau đầu.

- Các thực phẩm lên men khác như dưa muối chua, kim chi, nước tương (soy sauce) và men bia (brewer’s yeast) cũng gây đau đầu. Giống như phô mai, quá trình lên men tạo ra các amin sinh học, gây kích thích hệ thần kinh và mạch máu.

Rượu vang đỏ và các loại đồ uống có cồn:Trong loại đồ uống này có chứa tyramine, sulfites và histamine, đặc biệt là rượu vang đỏ chứa cả ba chất này và tyramine và histamine khá cao. Rượu là chất làm giãn mạch máu mạnh mẽ. Ngoài ra, sulfites (chất bảo quản) và histamine (chất gây dị ứng) có thể gây ra phản ứng viêm và đau đầu dữ dội, đặc biệt là đau nửa đầu. Đồ uống có cồn cũng gây mất nước, làm trầm trọng thêm tình trạng đau đầu.

2. Cafeine và các hợp chất kích hoạt cơn đau đầu

Cafeine:Caffeine có hàm lượng cao trong cà phê, trà đậm, chocolate. Mối quan hệ giữa caffeine và đau đầu rất phức tạp và có tính hai mặt.

- Giảm đau: Caffeine có thể giúp giảm đau đầu cấp tính (thường được thêm vào các loại thuốc giảm đau) vì nó có tác dụng co mạch. Tuy nhiên, nếu tiêu thụ quá nhiều caffeine mỗi ngày, cơ thể sẽ bị phụ thuộc.

- Đau đầu do cai caffeine: Nếu đang quen uống một lượng lớn caffeine hàng ngày rồi đột ngột ngừng hoặc giảm mạnh, sự giãn mạch máu đột ngột (do không còn tác dụng co mạch của caffeine) sẽ gây ra đau đầu dữ dội.

Chocolate đặc biệt là chocolate chứa caffeine và tyramine, trở thành một tác nhân kích hoạt kép cơn đau đầu đối với những người nhạy cảm.

Các hợp chất có trong trái cây:Những người mắc chứng đau nửa đầu có thể nhạy cảm với tyramine và histamine có trong vỏ và thịt của một số loại trái cây như cam, chanh, hoặc vỏ chuối chín quá.

Cà phê có thể là một trong những chất kích hoạt cơn đau đầu.

3. Các bước hạn chế thực phẩm kích hoạt cơn đau đầu

Việc loại bỏ tất cả các thực phẩm trên trong chế độ ăn một cách cứng nhắc là không cần thiết, vì mỗi người có độ nhạy cảm khác nhau; có người bị kích hoạt cơn đau với thực phẩm này, người lại bị kích hoạt bởi thực phẩm khác, do đó cần:

Lập nhật ký thực phẩm

Đây là cách hiệu quả nhất để xác định chính xác thực phẩm kích hoạt cơn đau:

- Theo dõi: Ghi lại mọi thứ đã ăn và uống, thời gian ăn và thời gian xuất hiện cơn đau đầu, mức độ đau.

- Sau vài tuần theo dõi, có thể nhận ra các mô hình và tìm ra mối liên hệ giữa một loại thực phẩm cụ thể và cơn đau.

Thử nghiệm và loại bỏ

Loại bỏ thực phẩm nghi ngờ khỏi chế độ ăn trong khoảng 2-3 tuần. Nếu cơn đau đầu giảm đáng kể, hãy tái sử dụng thực phẩm đó một lần duy nhất. Nếu cơn đau đầu quay trở lại sau khi tái sử dụng, đó chính là thực phẩm kích hoạt của bạn và nên tránh nó.

DS.Vũ Thị Tuyết Mai