Lý do Nga không sợ Mỹ tấn công các giếng phóng tên lửa cố định

Lực lượng tên lửa chiến lược của Nga có thể phóng đồng thời vài chục tên lửa R-36M. Mỗi chiếc có thể mang theo đến 10 đầu đạn độc lập, cũng như "đầu đạn giả" để làm sai lệch hệ thống phòng thủ tên lửa của đối phương. Tổng khối lượng tải trọng là gần 9 tấn, vì vậy chỉ có tên lửa mạnh mẽ như Satan có thể đưa nó đến một khoảng cách xa 11.000 km.

Cho đến những năm 1960, vũ khí tên lửa chiến lược của Liên Xô được đặt tại các tổ hợp phóng lộ thiên. Với sự phát triển của các hệ thống trinh thám và quan sát, tên lửa và tất cả các thiết bị công nghệ kèm theo đều theo đúng nghĩa là "chôn" trong lòng đất.

Giếng phóng tên lửa đầu tiên được thiết kế cho các tên lửa tầm trung R-12U và R-14U (theo tên gọi của NATO là SS-4 Sandal và SS-5 Skean). Đó là một giếng sâu 30 mét, đường kính khoảng 6 mét, được che kín bằng một nắp trượt bê tông dày. Đối với tên lửa hai tầng ICBM UR-100, các hầm phóng được thiết kế với một mái che bằng thép dày.

Giếng phóng tên lửa của tổ hợp chiến lược Voevoda là một công trình phức tạp và được áp dụng cách "khởi động vữa". Một máy phát khí đốt nhiên liệu rắn "đẩy ra" tên lửa 200 tấn tới chiều cao khoảng 20 mét. Sau đó động cơ của giai đoạn đầu tiên mới được khởi động và tên lửa chuyển sang trạng thái chiến đấu.

Giếng phóng được xây dựng trên nền đất chắc chắn. Bên trong giếng có một container vận chuyển với các thiết bị chiến đấu và hệ thống điều khiển treo trên con lắc. Điều này đảm bảo rằng ngay cả trong trường hợp giếng phóng bị biến dạng, tên lửa cũng không bị hư hại và có thể bay ra ngoài mà không có trở ngại.

Vị trí chỉ huy điều khiển toàn bộ tổ hợp tên lửa được bố trí cách đó vài kilomet, cũng nằm ngầm dưới đất. Nó được trang bị hệ thống thông tin liên lạc và hỗ trợ sự sống, khi bắt đầu chiến sự có thể hoạt động độc lập trong ba ngày. Các tổ hợp phóng tên lửa được bảo vệ rất tốt, thậm chí không sợ một cuộc tấn công hạt nhân vào khu vực.

Để phá hủy các giếng phóng đòi hỏi phải có một tác động cực kỳ mạnh, giếng phóng được thiết kế để có thể chịu áp lực lên đến 100 atm. Để so sánh, thì một tòa nhà bị phá hủy chỉ với áp lực 0,2 atm. Ngoài ra, để dự phòng tình huống nắp che của hầm phóng bị phủ lớp đất dày, các thiết bị thổi đặc biệt sẽ quét sạch mọi thứ xuất hiện trên nóc hầm.

Các đối thủ đều biết khá rõ những địa điểm hầm phóng tên lửa của Nga hiện nay. Tuy nhiên không phải dễ dàng để phá hủy giếng phóng bằng một đầu đạn hạt nhân. Còn nếu dùng nhiều đầu đạn để phá hủy một hầm phóng cũng rất khó khăn, trong mọi trường hợp chúng sẽ không tiếp cận mục tiêu cùng một lúc và đầu đạn đầu tiên phát nổ sẽ phá hủy các đầu đạn tiếp theo.

Còn với tên lửa hành trình, trước tiên tốc độ của chúng quá thấp để bay sâu vào lãnh thổ Nga. Thứ hai, hầu hết các tên lửa hành trình sẽ bị tiêu diệt bởi các hệ thống phòng không hoặc các máy bay đánh chặn. Ngay cả khi một số vượt qua các hệ thống phòng thủ, cũng phải mất hơn mười tên lửa chỉ để phá hủy được cái nắp của giếng phóng.

Theo Hiệp ước về giải trừ vũ khí tấn công chiến lược (START), Nga đã phá hủy một phần lớn các công trình hầm phóng chứa tên lửa hạng nặng. Tuy nhiên trong trang bị của Lực lượng Tên lửa Chiến lược vẫn còn khoảng 50 tên lửa Voevoda, vài chục UR-100 và giếng phóng hiện đại hóa của Topol-M.

Ngoài tên lửa bố trí cố định, còn có các tổ hợp mặt đất di động "Yars", an toàn hơn bởi vì chúng liên tục di chuyển. Tuy nhiên trong điều kiện chiến tranh quy mô lớn, những tổ hợp tên lửa di động có thể bị phá hủy bởi các nhóm biệt kích hoặc mìn chống tăng. Do đó, hệ thống tên lửa chiến lược di động cần phải đi kèm với các đơn vị bảo vệ với xe bọc thép đặc biệt.

Vì vậy, Nga hoàn toàn sẽ không thể từ bỏ những chiếc giếng phóng cố định của hệ thống ICBM. Lực lượng tên lửa đã nhận được phiên bản giếng phóng "Yars". Và trong những năm tới tổ hợp giếng phóng RS-28 "Sarmat" được thiết kế để thay thế "Voevoda".

Tên lửa này có thể mang theo 10-15 đầu đạn bay theo một quỹ đạo cực kỳ phức tạp, khó lường. Các giếng phóng sẽ được bảo vệ tối đa và để phá hủy hoàn toàn một giếng phóng như vậy, cần không ít hơn bảy cuộc tấn công hạt nhân có độ chính xác cao. Nhưng có lẽ sẽ không có ai dám kiểm chứng điều này trong thực tế do cái giá phải trả là quá đắt… Nguồn ảnh: RBTH.

Cận cảnh một pha phóng tên lửa từ giếng phóng cố định. Nguồn: RE.

Thái Hòa