Lý do Nga tiếp tục lùi thời hạn bàn giao hệ thống S-400 cho Ấn Độ

Nga tiếp tục lùi thời hạn bàn giao hai hệ thống phòng thủ tên lửa đất đối không tầm xa S-400 cho Ấn Độ cho tới năm 2026.

Vì chiến sự Ukraine

Theo trang The EurAsian Times, theo kế hoạch ban đầu, 5 tổ hợp S-400 do Nga sản xuất mà Ấn Độ đã đặt mua sẽ được chuyển tới nước này vào đầu năm 2024.

Năm 2018, Ấn Độ ký với Nga thỏa thuận mua 5 tổ hợp S-400 trị giá 5,43 tỉ USD. Ấn Độ đã nhận 3 tổ hợp S-400 và triển khai chúng ở các khu vực phía đông và phía tây để đối phó Trung Quốc và Pakistan.

Hệ thống S-400 của Nga. Ảnh: Mikhail Japaridze/TASS

Xem xét tình hình địa chính trị khó khăn ở tiểu lục địa Ấn Độ, New Delhi đã yêu cầu Nga đẩy nhanh việc bàn giao số hệ thống tên lửa còn lại.

Yêu cầu này được Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi đưa ra trong chuyến thăm Nga gần đây trong tháng 7. Đáp lại, phía Nga cho hay họ sẽ xem xét đề nghị này nhưng không đưa ra thời hạn chuyển giao chính xác.

“Trong cuộc gặp gần đây, Ấn Độ đã yêu cầu phía Nga đẩy nhanh tiến độ bàn giao để đáp ứng các yêu cầu của Không quân Ấn Độ. Phía Nga phản hồi rằng họ sẽ xem xét yêu cầu” – các quan chức quốc phòng Ấn Độ nói.

Sau đó, Nga thông báo với Ấn Độ rằng họ có thể bàn giao tổ hợp S-400 thứ 4 vào tháng 3-2026 và tổ hợp S-400 thứ 5 vào tháng 10-2026, vì có những sự chậm trễ do cuộc xung đột ở Ukraine gây ra.

Tháng 7-2019, chính phủ Ấn Độ trả lời bằng văn bản tại quốc hội rằng việc bàn giao hệ thống S-400 có khả năng sẽ được thực hiện vào tháng 4-2023. Đến đầu năm 2023, các quan chức lại nói việc bàn giao dự kiến hoàn tất vào cuối năm 2023 hoặc đầu năm 2024 và sẽ không bị trì hoãn thêm nữa.

Theo The EurAsian Times, ngoài cuộc chiến tại Ukraine, sự không chắc chắn về việc thanh toán cũng góp phần làm chậm trễ việc bàn giao tổ hợp S-400.

Năm 2023, khoản thanh toán khoảng 3 tỉ USD đã bị trì hoãn. Hai bên tìm cách tránh thanh toán bằng đồng USD vì nguy cơ có thể bị Mỹ trừng phạt theo Đạo luật chống đối thủ của Mỹ thông qua biện pháp trừng phạt (CAATSA) đang hiện hữu.

Nga và Ấn Độ đang cố gắng dàn xếp các khoản thanh toán thông qua thỏa thuận Rupee-Rup, nhưng vẫn chưa giải quyết được khủng hoảng do sự mất cân bằng thương mại lớn và sự tích tụ đồng Rupee trong các ngân hàng Ấn Độ.

Cũng trong chuyến thăm Nga của ông Modi, hai nước cũng tiến gần hơn tới việc hoàn thiện và thiết lập các cơ sở bảo trì và sửa chữa cho hệ thống S-400 tại Ấn Độ.

Theo The EurAsian Times, các cuộc thỏa thuận giữa công ty Ấn Độ và công ty Almaz-Antey của Nga gần hoàn tất. Hai công ty đặt mục tiêu thành lập hai trung tâm bảo trì và bắt đầu sản xuất phụ tùng tại Ấn Độ vào năm 2028. Dự án tiềm năng này được thực hiện sau các cuộc thảo luận do ông Sergey Chemezov - Giám đốc điều hành tập đoàn Rostec (Nga) khởi xướng năm 2019, trong đó có việc thăm dò dây chuyển sản xuất S-400 tại Ấn Độ.

Ấn Độ không phải quốc gia duy nhất có nguồn cung quốc phòng bị cản trở do xung đột Nga-Ukraine.

Nga đã không cung cấp cho Armenia các loại vũ khí trị giá khoảng 400 triệu USD mà nước này đã đặt hàng. Thỏa thuận vũ khí thất bại là một trong những nguyên nhân khiến quan hệ Nga-Armenia xấu đi. Do vậy, Armenia đã tìm cách đa dạng hóa nguồn nhập khẩu vũ khí, hướng đến phương Tây và Ấn Độ.

Cú đấm S-400

S-400 là hệ thống tên lửa đất đối không di động tầm xa. Hệ thống này được phát triển để loại bỏ các mối đe dọa trên không như tên lửa, máy bay chiến đấu. Trong cuộc xung đột tại Ukraine, Nga đã chứng minh rằng S-400 còn có thể được sử dụng cho các cuộc tấn công đất đối đất. Nga đã triển khai S-400 để tấn công các thành phố của Ukraine.

Tạp chí Pravda cho hay một tiểu đoàn S-400 thông thường gồm 8 bệ phóng và 32 tên lửa và có giá khoảng 200 triệu USD. Mỗi bệ phóng có thể mang nhiều loại tên lửa khác nhau có tầm bắn từ 40 km đến 400 km, và gồm các radar gắn trên xe tải, một sở chỉ huy di động cùng nhiều nền tảng phóng.

Trước khi Nga tấn công Ukraine, Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (IISS) gọi vũ khí này là một trong những hệ thống phòng không tinh vi nhất thế giới. S-400 được đưa vào hoạt động năm 2007.

Sự di động của S-400 cho phép triển khai nhanh chóng. Radar hiện đại của S-400 giúp Ấn Độ nhìn sâu vào khu vực biên giới Trung Quốc-Pakistan, nâng cao khả năng nhận thức tình huống và khả năng ứng phó.

Với việc tiêm kích F-16 sắp sửa đến Ukraine, thế giới sẽ theo dõi cuộc đối đầu có thể xảy ra giữa chiến đấu cơ này với hệ thống S-400. Một số chuyên gia cho rằng bất kỳ chiếc F-16 nào tại Ukraine bay vào tầm bắn của S-400 cũng sẽ trở thành mục tiêu, trong khi đó, một số ý kiến lại đánh giá hệ thống S-400 sẽ là mục tiêu hàng đầu của các phi công lái F-16.

TRI TÚC