Chiến đấu cơ Tornado Đức huấn luyện với bom hạt nhân B61-12

Chiếc máy bay chiến đấu Tornado được xác định bằng số đăng ký 98+59 mang theo một quả bọm hạt nhân B61-12.

Tuy nhiên, có khả năng vũ khí này là một thiết bị huấn luyện thử nghiệm Joint Test Assembly (JTA), chứ không phải là đầu đạn hạt nhân thực sự.

Theo Cơ quan An ninh Hạt nhân Quốc gia Mỹ (NNSA), một cuộc thử nghiệm bay của Tổ hợp Thử nghiệm Chung (JTA) được tiến hành để thu thập dữ liệu về độ tin cậy, độ chính xác và hiệu suất của lực lượng răn đe hạt nhân Mỹ.

Các cuộc thử nghiệm này là nỗ lực hợp tác giữa Bộ Quốc phòng và NNSA, hỗ trợ việc đánh giá các hệ thống phân phối của bộ ba hạt nhân, bao gồm máy bay ném bom, tên lửa đạn đạo xuyên lục địa trên bộ và tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm.

Các cuộc thử nghiệm bay của JTA sử dụng tổ hợp: được trang bị hệ thống đo từ xa để thu thập dữ liệu hiệu suất và độ trung thực cao, xác nhận hiệu suất chức năng của hệ thống.

Dữ liệu được thu thập thông qua giám sát đo từ xa trong quá trình phóng, bay và tái nhập là rất cần thiết cho quá trình giám sát liên tục, cũng như các quy trình đánh giá và phát triển các hệ thống vũ khí.

Việc chiến đấu cơ Tornado mang theo bom hạt nhân B61-12 được coi là sự hợp tác giữa các đồng minh NATO và Mỹ để duy trì khả năng tương thích của máy bay với các vũ khí hạt nhân hiện đại.

B61-12 là biến thể mới nhất trong loạt bom hạt nhân B61, đã được đưa vào sử dụng từ năm 1968.

Nó được phát triển theo Chương trình kéo dài tuổi thọ (LEP) nhằm mục đích phát triển một loại bom hạt nhân với độ chính xác cao.

Chương trình này bao gồm việc nâng cấp 400 quả bom B61 với chi phí 7,6 tỷ đô la, dự kiến hoàn thành vào năm 2025.

B61-12 được thiết kế cho cả mục đích chiến lược và chiến thuật, kết hợp thiết kế nổ bức xạ hai giai đoạn cho phép cài đặt hiệu suất nổ thay đổi để thích ứng với các yêu cầu nhiệm vụ khác nhau.

B61-12 có chiều dài 6,4 mét và nặng khoảng 374 kg. Nó được trang bị cụm dẫn đường đuôi mới và hệ thống dẫn đường quán tính (INS) để tăng độ chính xác khi tấn công.

Quả bom này có bốn tùy chọn sức công phá, từ 0,3 kiloton đến 50 kiloton, cho phép điều chỉnh sức công phá dựa trên nhu cầu nhiệm vụ.

Ở sức công phá tối đa, B61-12 có thể san phẳng một thành phố, trong khi ở sức công phá thấp hơn, nó có khả năng nhắm vào các mục tiêu quân sự nhỏ hơn với thiệt hại ở mức có thể kiểm soát.

Quá trình hiện đại hóa B61-12 được khởi xướng dưới thời chính quyền Tổng thống Obama nhằm hợp nhất và thay thế một số mẫu cũ hơn, bao gồm B61-3, -4, -7 và -10, thành một biến thể -12 duy nhất với các tính năng an toàn, bảo mật và độ chính xác được cải thiện.

Việc sản xuất bắt đầu vào tháng 11/2021 và dự kiến sẽ tiếp tục cho đến hết năm tài chính 2025.

Nỗ lực này là một phần trong các mục tiêu lớn hơn của Mỹ nhằm cập nhật năng lực hạt nhân của mình để ứng phó với các mối lo ngại về an ninh liên quan đến các đối thủ.

B61-12 được coi là một sự thay thế tiềm năng cho các vũ khí hạt nhân khác, bao gồm B83-1 năng suất cao và B61-11, được thiết kế để xuyên sâu.

Ngoài ra, một biến thể B61-13 mới hơn đang được nghiên cứu nhằm tối đa hiệu năng hoạt động.

Một số máy bay được chứng nhận để mang B61-12 đầu tiên là máy bay ném bom B-2 Spirit trang bị hệ thống như hệ thống nhắm mục tiêu hỗ trợ radar (RATS) để duy trì khả năng tấn công mục tiêu phòng trường hợp GPS bi gây nhiễu.

Tiếp đến là các loại chiến đấu cơ khác như F-35A Lightning II, biến thể duy nhất của dòng F-35 được chấp thuận cho các nhiệm vụ hạt nhân, F-15E Strike Eagle và F-16.

Máy bay của các đồng minh NATO, chẳng hạn như Tornado, cũng được chứng nhận để mang B61-12.

Các nền tảng này góp phần tạo nên lực lượng có khả năng kép hỗ trợ răn đe chiến lược.

Việc chiến đấu cơ Tornado mang theo bom hạt nhân B61-12 phản ánh vai trò hoạt động liên tục của máy bay trong lực lượng NATO.

Chiến đấu cơ Tornado, được phát triển bởi một tập đoàn gồm British Aerospace (sau này là BAE Systems), MBB của Tây Đức và Aeritalia của Ý, lần đầu tiên bay vào ngày 14/8/1974 và đi vào hoạt động năm 1979.

Được thiết kế để linh hoạt, máy bay có khả năng thực hiện một loạt các nhiệm vụ, bao gồm các hoạt động tấn công tầm thấp và phòng không.

Chiếc máy bay này đã được triển khai trong nhiều cuộc xung đột như Chiến tranh vùng Vịnh, Chiến tranh Kosovo và các hoạt động ở Iraq, Afghanistan và Libya.

Thiết kế của Tornado bao gồm cánh có thể thay đổi góc quét cho phép hoạt động hiệu quả ở cả tốc độ thấp và cao, phù hợp với vai trò xuyên thủng hệ thống phòng không ở độ cao thấp.

Máy bay được trang bị hệ thống điều khiển bay tiên tiến, hệ thống điện tử hàng không hiện đại và nhiều cảm biến khác nhau, cho phép nó hoạt động tốt trong mọi điều kiện thời tiết.

Tornado được trang bị hai động cơ Turbo-Union RB199 được thiết kế cho tốc độ siêu thanh, và được trang bị bộ đảo chiều lực đẩy để hỗ trợ cất cánh và hạ cánh đường băng ngắn (STOL).

Có bốn biến thể chính của Tornado: phiên bản Interdictor/Strike (IDS), được sử dụng cho các cuộc tấn công xuyên phá tốc độ cao, tầm thấp; phiên bản Electronic Combat/Reconnaissance (ECR), chuyên dùng để chế áp hệ thống phòng không của đối phương (SEAD); và Air Defence Variant (ADV), hoạt động như một máy bay đánh chặn.

Chiến đấu cơ Tornado chủ yếu được vận hành bởi các lực lượng không quân của Đức, Ý, Anh và Ả Rập Xê Út. Không quân Đức ban đầu đã mua 210 biến thể IDS và 35 biến thể ECR, hiện có 94 máy bay IDS và 28 máy bay ECR vẫn đang hoạt động tính đến năm 2018.

Không quân Ý đã nhận được 100 máy bay IDS Tornado, 18 trong số đó đã được chuyển đổi thành các biến thể ECR Tornado.

Không quân Hoàng gia Saudi đã mua 96 máy bay IDS Tornado và 24 máy bay ADV Tornado, với 81 máy bay IDS vẫn đang hoạt động tính đến năm 2018.

Không quân Hoàng gia Anh, từng là nhà khai thác lớn nhất, đã tiếp nhận 385 máy bay Tornado với các phiên bản, tuy nhiên họ đã dần cho chúng nghỉ hưu vào năm 2019.

Việt Hùng