Lý do thương mại thế giới đang ảm đạm

Theo ước tính của UNCTAD, thương mại thế giới dự kiến sẽ đạt khoảng 30,7 nghìn tỷ USD trong năm nay. Cơ quan này cũng dự đoán thương mại hàng hóa sẽ giảm khoảng 2 nghìn tỷ USD, tương đương 8%, trong khi thương mại dịch vụ được dự đoán sẽ tăng khoảng 500 tỷ USD, tương đương 7%.

UNCTAD cho rằng sự suy giảm thương mại toàn cầu một phần là do xuất khẩu kém hiệu quả từ các nước đang phát triển cũng như các vấn đề địa chính trị.

Sự ảm đạm của thương mại toàn cầu là do căng thẳng địa chính trị và hoạt động xuất khẩu kém hiệu quả từ các quốc gia đang phát triển. Ảnh minh họa: RT.

Báo cáo cho biết: “Chiến tranh ở Ukraine, các lệnh trừng phạt đối với Liên bang Nga và việc giảm thiểu rủi ro trong mối quan hệ thương mại Mỹ - Trung Quốc đang đóng một vai trò quan trọng trong việc định hình các xu hướng thương mại song phương quan trọng”.

“Những yếu tố này không chỉ tác động trực tiếp đến các nền kinh tế liên quan mà còn gián tiếp ảnh hưởng đến động lực thương mại của các nền kinh tế khác”, báo cáo nhận định thêm.

Theo cơ quan thương mại, lãi suất cao ở một số nền kinh tế cũng cản trở hoạt động thương mại.

Dự báo của UNCTAD về thương mại quốc tế vào năm 2024 vẫn “rất không chắc chắn và nhìn chung là bi quan”.

Cơ quan thương mại viết tóm tắt: “Trong khi một số chỉ số kinh tế nhất định thể hiện tính cải thiện, căng thẳng địa chính trị dai dẳng, mức nợ cao và sự mong manh về kinh tế lan rộng được dự đoán sẽ gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến mô hình thương mại toàn cầu”.

Nhìn chung, tất cả các lĩnh vực của nền kinh tế thế giới đều ghi nhận những sự sụt giảm trong năm qua do những cơn gió ngược. Khi mà chỉ còn chưa đầy 3 tuần nữa là năm 2023 sẽ kết thúc, nhiều nhà kinh tế và chuyên gia đã đưa ra dự báo về những rủi ro mà kinh tế thế giới sẽ phải đối mặt trong năm 2024. Cùng điểm qua những nguy cơ đe dọa lớn nhất đối với nền kinh tế toàn cầu trong năm tới.

Rủi ro đầu tiên là lãi suất tăng cao trong thời gian dài hơn. Nhiều nhà kinh tế cho rằng sau cuộc đua tăng lãi suất, các ngân hàng trung ương của những nền kinh tế lớn nhất sẽ tiến tới giảm tốc chu trình thắt chặt tiền tệ trong năm tới.

Dù lạm phát đã xuống thang trong quý 4/2023, nhưng vẫn chưa đạt được mức mục tiêu 2%. Vì vậy, các nhà hoạch định chính sách của các nền kinh tế lớn nhiều khả năng sẽ lựa chọn hành động "tạm ngừng" tăng lãi suất, thay vì cắt giảm lãi suất.

Theo dự đoán của các nhà kinh tế, nền kinh tế toàn cầu sẽ giảm tốc trong năm 2024. Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) ước tính, tăng trưởng GDP toàn cầu sẽ chỉ đạt 2,9% trong năm 2024 - thấp hơn nhiều so với mức trung bình 3,8% trong giai đoạn 2000-2019.

Trong khi đó, căng thẳng địa chính trị có thể là nguyên nhân khác khiến tình hình trở nên xấu hơn. Theo các cuộc khảo sát của KPMG, Oxford Economics và BlackRock, các CEO giờ đây xếp địa chính trị và bất ổn chính trị là rủi ro lớn nhất đối với sự phát triển kinh doanh của họ trong ba năm tới.

Thế giới đang phải đối mặt với hai cuộc xung đột địa chính trị mạnh mẽ, giữa Nga và Ukraine, Israel với Hamas. Nếu xung đột lan rộng tại Trung Đông, ảnh hưởng sẽ rất lớn, do khu vực này là một trong những tuyến vận chuyển đường biển đông đúc nhất thế giới.

Ngoài ra, bất kỳ cuộc tấn công nào vào eo biển Hormuz hay kênh đào Suez cũng sẽ làm gián đoạn nghiêm trọng thương mại toàn cầu, bao gồm gần một nửa lượng vận chuyển dầu thô. Một cú sốc về dầu mỏ sẽ xảy ra sau đó và có thể trở nên trầm trọng hơn những gì đang xảy ra vào thời điểm hiện tại.

Khánh Vy (Theo RT, Bloomberg)