Lý do Trung Quốc có thể thắng Mỹ trong cuộc đua AI

Trung Quốc cho trẻ tiếp xúc với AI từ khi lên tiểu học. Ảnh: Fortune.

"Chào mọi người, bây giờ là 20h30, cùng tôi đi đón Cindy nhé".

Trong một clip được đăng tải trên nền tảng TikTok, người cha Ray Liu (42 tuổi), sống tại Trung Quốc, chia sẻ hành trình đón con gái 13 tuổi tan học vào buổi tối muộn. Trong clip, người cha thông tin thêm con gái ông đã đến trường từ 7h, nghĩa là con ông đã đi học gần 14 tiếng.

Điên cuồng học tập

Tại Trung Quốc, những ngày đi học kéo dài cùng thói quen học tập với cường độ cao là điều bình thường. Không riêng con gái ông Liu, nhiều đứa trẻ khác cũng đang trải qua hoạt động học tập tương tự.

Theo Fortune, hệ thống giáo dục Trung Quốc đặt trọng tâm vào giảng dạy kéo dài, kỷ luật và kiểm tra liên tục. Học sinh thường học hơn 10 tiếng mỗi ngày, rồi tiếp tục với bài tập, học thêm và chuẩn bị cho kỳ thi đại học đầy áp lực.

“Luôn luôn là như vậy. Khi tôi học trung học, tôi cũng dành 14 tiếng mỗi ngày ở trường hoặc hơn thế", ông Liu chia sẻ.

Với tư cách phụ huynh, người cha thừa nhận áp lực này quá lớn, có thể ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất và tinh thần của các con. Ông đồng thời cho biết nhiều gia đình chấp nhận để con căng thẳng như một cái giá để đổi lấy cơ hội đổi đời.

“Mọi học sinh đều phải dự kỳ thi tuyển sinh đại học, và phần lớn cha mẹ Trung Quốc tin rằng vào được một trường tốt là con đường duy nhất để có việc làm tốt và cuộc sống hạnh phúc", ông Liu nói thêm.

Ngược lại, ở Mỹ, học sinh thường bắt đầu ngày học từ 7-9h và kết thúc vào đầu giờ chiều. Hoạt động sau giờ học là tùy chọn, khối lượng bài tập nhẹ hơn và văn hóa học tập đề cao sự cân bằng, khám phá hơn là thành tích thi cử.

Theo đánh giá PISA 2022, học sinh 15 tuổi Trung Quốc đã vượt xa Mỹ trong môn Toán với khoảng cách 85-90 điểm. Cụ thể, học sinh Trung Quốc đạt khoảng 552 còn Mỹ đạt khoảng 465. Kết quả này đưa Trung Quốc vào nhóm dẫn đầu thế giới, trong khi Mỹ nằm dưới mức trung bình của OECD.

Chuyên gia cảnh báo Trung Quốc có thể vượt Mỹ trong cuộc đua AI. Ảnh: CGTN.

Trung Quốc sẽ vượt Mỹ?

Không chỉ dừng lại ở việc học liên tục và đẩy mạnh các môn khoa học, Trung Quốc hiện tại đã bắt đầu đẩy mạnh giáo dục AI. Cụ thể, từ mùa thu 2025, các trường tiểu học và trung học ở Bắc Kinh bắt đầu triển khai ít nhất 8 tiếng học AI mỗi năm, giúp học sinh từ 6 tuổi tiếp cận nền tảng công nghệ, cách sử dụng chatbot và hiểu về đạo đức AI.

Trong khi đó, Mỹ vẫn thiếu một kế hoạch giáo dục AI thống nhất trên toàn quốc. Tháng 4 vừa qua, ông Trump ký sắc lệnh hành pháp kêu gọi tăng cường đào tạo về hiểu biết AI và tích hợp công nghệ này vào lớp học, song nhiều chuyên gia trong ngành cho rằng như vậy là chưa đủ.

Hơn 250 lãnh đạo doanh nghiệp, gồm Giám đốc Microsoft Satya Nadella, Giám đốc Airbnb Brian Chesky và Giám đốc Uber Dara Khosrowshahi, đã ký thư ngỏ gửi Quốc hội Mỹ vào tháng 5, kêu gọi đưa Tin học và AI trở thành môn học bắt buộc cho mọi học sinh.

“Trong kỷ nguyên AI, chúng ta phải chuẩn bị cho con trẻ để trở thành người sáng tạo, chứ không chỉ là người tiêu dùng. Một nền tảng cơ bản về tin học và AI là yếu tố then chốt giúp học sinh phát triển trong thế giới công nghệ cao. Nếu không, các em sẽ bị bỏ lại phía sau", các lãnh đạo nhấn mạnh.

Ngay cả những nhân vật trung tâm của làn sóng AI cũng cảnh báo về nguy cơ tụt hậu. CEO Nvidia Jensen Huang từng nói với Financial Times rằng Trung Quốc sẽ chiến thắng trong cuộc đua AI nếu Mỹ không đầu tư mạnh hơn vào giáo dục và đổi mới.

Dù sau đó Nvidia đã ra thông cáo làm dịu tình hình, thông điệp của vị CEO vẫn rất rõ ràng. Cuộc đua không chỉ nằm ở chip hay trung tâm dữ liệu, mà ở việc ai đào tạo thế hệ kế tiếp để kiến tạo tương lai.

Thái An