Mãi xứng danh là 'Bộ đội Cụ Hồ' nơi biên cương Pù Nhi

Đại úy Hơ Văn Xá hướng dẫn anh Va Văn Câu cách phòng trừ sâu bệnh trên quả đào non để tăng thêm sản lượng cho cây trồng. Ảnh: Thành Phú

Trong “vườn hoa” làm theo Bác của BĐBP Thanh Hóa, Đại úy Hơ Văn Xá, người dân tộc Mông, Đội trưởng Vũ trang, Đồn Biên phòng Pù Nhi được biết đến là người cán bộ luôn mẫn cán với nhân dân trên miền biên cương xã Pù Nhi, huyện Mường Lát, tỉnh Thanh Hóa.

Vượt lên từ tuổi thơ cơ cực

Con đường vào Cá Nọi, xã Pù Nhi giống như một sợi chỉ chạy ngoằn ngoèo giữa hai dãy núi. Trên con đường ấy, những năm tháng tuổi thơ của cậu bé Hơ Văn Xá đã vất vả vượt núi, vượt suối trên đôi chân trần để kiếm tìm con chữ. Do điều kiện cơ sở hạ tầng chậm phát triển, cùng với đất canh tác ít, nghèo dinh dưỡng nên cuộc sống của người dân tộc Mông ở bản xa Cá Nọi gặp nhiều khó khăn về mọi mặt. Gia đình của Hơ Văn Xá cũng chẳng thể nào vượt ra khỏi cái nghèo, cái khó như bao nếp nhà khuất xa sau đỉnh núi cao bản Cá Nọi.

Năm 1997, thấu hiểu hoàn cảnh khó khăn của gia đình Xá, các cấp ủy Đảng và chính quyền xã Pù Nhi đã tặng cho gia đình anh một ngôi nhà tình nghĩa. Song, niềm vui về ngôi nhà mới chưa được bao lâu thì người bố của Xá trong một lần vào rừng tìm cây tre về để gia cố cho ngôi nhà thêm vững chãi đã gặp tai nạn và qua đời. Hoàn cảnh gia đình vốn đã khó khăn, nay thêm người bố trụ cột gia đình qua đời nên lại càng vất vả gấp bội phần.

Trước hoàn cảnh éo le đó, Xá đã xin mẹ cho nghỉ học để ở nhà giúp đỡ mẹ việc nương rẫy, nhưng mẹ anh kiên quyết không cho. Vậy là, Xá cố gắng vượt qua hoàn cảnh để đến trường cùng bạn bè, có hôm đi học trên con đường xa gập ghềnh đá núi với cái bụng chỉ lưng bát cơm nguội độn sắn khoai, ăn từ khi trời sáng chưa nhìn rõ mặt người. Cứ như vậy, Xá vượt qua tất cả bằng sự nỗ lực từ trong gian khó để trở thành niềm tự hào của người dân tộc Mông ở bản Cá Nọi, khi anh trở thành một sĩ quan Biên phòng và trở về gắn bó với quê hương Pù Nhi.

Lăn lộn cùng nhân dân

Trưởng thành bằng sự nỗ lực vươn lên từ nghèo khó, vì vậy, khi được cấp trên điều động về nhận công tác tại Đồn Biên phòng Pù Nhi, được thực thi nhiệm vụ ngay trên mảnh đất quê hương một thời tuổi thơ gian khó, người con của bản Cá Nọi đã tự hứa với lòng mình, phải cố gắng hết sức để giúp bà con đồng bào Mông vượt qua đói nghèo, dựng xây quê hương mới.

Đại úy Hơ Văn Xá tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho người dân ở bản Lốc Há, xã Nhi Sơn. Ảnh: Thành Phú

Tháng 5/2017, chàng sĩ quan Biên phòng người dân tộc Mông, Hơ Văn Xá giữ chức vụ Đội trưởng Đội Vận động quần chúng, Đồn Biên phòng Pù Nhi. Đó cũng chính là khởi nguồn để anh bắt đầu những tháng ngày miệt mài bám địa bàn, bám dân để tuyên truyền, vận động mỗi người, mỗi hộ gia đình đổi thay nếp nghĩ, cách thức trồng trọt, chăn nuôi theo hướng tiếp cận nền khoa học kỹ thuật mới, mạnh dạn chuyển đổi cây trồng, vật nuôi, làm ra những sản phẩm có giá trị kinh tế cao, tăng thêm thu nhập cho gia đình.

Ban đầu, anh tham mưu cho cấp ủy, chỉ huy đơn vị cũng như các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương vận động người dân chăn nuôi gia cầm. Tuy nhiên, khí hậu vùng biên giới rất khắc nghiệt, nên các loại giống gia cầm như gà, ngan vận chuyển từ dưới xuôi lên đều không chống chọi được với môi trường sống, do đó, hiệu quả đem lại không như kỳ vọng.

Không nản chí, năm 2020, trong một lần trao đổi với bạn học cũ hiện đang công tác tại BĐBP Sơn La, Đại úy Hơ Văn Xá đã kết nối và xin giống cây đào, cây mận từ tỉnh bạn đem về trồng thí điểm tại bản Lốc Há, xã Nhi Sơn. Để giống đào và giống mận mới “có mặt” tại xã Nhi Sơn, anh đã phải mất nhiều ngày đi vận động người dân, cung cấp 200 gốc cả đào và mận giống cho hộ gia đình anh Va Văn Câu trồng thí điểm hơn trên diện tích gần 4ha.

Anh Va Văn Câu chia sẻ: “Ban đầu, tôi cũng lo lắng, nhưng nghe anh Xá tuyên truyền thấy khả thi nên tôi làm theo. Từ ngày trồng đến nay, cứ cách vài ba ngày là anh Xá lại có mặt để cùng với tôi kiểm tra, chăm sóc vườn cây. Để rút ngắn thời gian cây cho quả, anh Xá đã vận động và hỗ trợ cho tôi sang xã bạn ở huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La để học cách ghép cành. Đến nay, vườn cây của gia đình tôi đã cho vụ quả bói đầu tiên được gần 200kg. Thấy tôi trồng có hiệu quả, nên nhiều người trong bản đã đến học hỏi kỹ thuật để trồng”.

Tiếp đà trồng cây đào và cây mận, Đại úy Hơ Văn Xá lại tìm tòi, nghiên cứu và vận động, hướng dẫn kỹ thuật cho hộ gia đình ông Thao Nọ Gia, 60 tuổi, ở bản Pù Ngùa, xã Pù Nhi trồng thí điểm 5ha cây táo mèo. Đến thời điểm này, cây phát triển tốt, có tiềm năng giúp người dân thoát nghèo. Tháng 6/2022, Đại úy Xá được cấp trên điều động giữ chức vụ Đội trưởng Vũ trang, công việc bận rộn nhưng anh vẫn tranh thủ thời gian xuống địa bàn, gặp gỡ người dân và giúp họ từ những việc làm bình dị nhất.

Song song với việc vận động người dân phát triển kinh tế, Đại úy Hơ Văn Xá đã tích cực tham mưu Đảng ủy, Ban Chỉ huy đồn, cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương triển khai tốt chương trình “Đồng hành cùng phụ nữ biên cương”, trao tặng 2 mô hình sinh kế, 4 ngôi nhà “Mái ấm biên cương”, 10 sổ tiết kiệm cho các hội viên phụ nữ có hoàn cảnh khó khăn, trẻ em mồ côi, với tổng trị giá trên 1 tỷ đồng. Anh cũng kêu gọi các nhà hảo tâm, mạnh thường quân tặng quà cho các hộ gia đình khó khăn trong dịp lễ, tết với hơn 2.000 suất quà, tổng trị giá gần 400 triệu đồng.

Đại úy Hơ Văn Xá chia sẻ: “Là người con của xã Pù Nhi và cùng là người dân tộc Mông nên tôi hiểu rõ nỗi vất vả, khó khăn của đồng bào nơi đây. Tự hào là người chiến sĩ Biên phòng luôn gần dân, gắn bó máu thịt với nhân dân, trong quá trình công tác, bản thân tôi luôn khắc sâu lời dạy của Bác, từ đó, nhắc nhở bản thân phải cố gắng để xứng đáng với niềm tin của nhân dân nơi biên giới dành cho tôi và cho tất cả những người lính Biên phòng”.

Nguyễn Thành Phú