Mạng lưới đối tác Công viên địa chất Non nước Cao Bằng thúc đẩy mô hình du lịch xanh

Ban Quản lý CVĐC Non nước Cao Bằng bàn giao tủ và thùng rác phân loại cho bà con xóm Khuổi Ky.

Nằm giữa núi non hùng vĩ, với hệ thống địa chất độc đáo cùng những giá trị văn hóa đặc sắc được gìn giữ qua nhiều thế hệ, CVĐC Non nước Cao Bằng là một không gian đặc biệt, nơi thiên nhiên và con người hòa quyện, tạo nên sức hấp dẫn độc nhất cho du lịch bền vững. Trong bức tranh rộng lớn ấy, việc bảo vệ môi trường xanh tại các điểm di sản không chỉ là một nhiệm vụ cần thiết, mà còn là cam kết lâu dài để giữ gìn toàn vẹn những giá trị thiên nhiên, cảnh quan và đa dạng sinh học đặc trưng của vùng. Một môi trường trong lành, được quản lý và bảo vệ tốt không chỉ nâng cao chất lượng trải nghiệm của du khách mà còn khích lệ cộng đồng địa phương tham gia tích cực vào việc gìn giữ di sản.

Trên cơ sở này, nhiều sáng kiến, mô hình và hoạt động thực tiễn đã được triển khai, từ phân loại rác thải tại nguồn, quản lý cảnh quan, đến những chương trình giáo dục, tuyên truyền về bảo vệ môi trường - tất cả đều hướng tới mục tiêu phát triển du lịch xanh. Những nỗ lực này không chỉ góp phần tạo dựng hình ảnh điểm đến thân thiện, bền vững theo chuẩn quốc tế mà còn mở ra cơ hội kết nối giữa bảo tồn di sản, phát triển sinh kế cộng đồng và nâng cao nhận thức của du khách về trách nhiệm với môi trường. Chính từ sự hòa hợp giữa con người, thiên nhiên và di sản mà CVĐC Non nước Cao Bằng đang trở thành mô hình tiêu biểu, minh chứng sống động cho cách tiếp cận du lịch bền vững ở tầm khu vực và quốc tế, hứa hẹn mang lại giá trị lâu dài cho cả cộng đồng và hành tinh.

Những năm qua, Ban Quản lý CVĐC Non nước Cao Bằng triển khai nhiều hoạt động tham quan, học tập kinh nghiệm, khảo sát thực tế về công tác bảo vệ môi trường cho mạng lưới đối tác CVĐC, đây là lực lượng nòng cốt thực hiện phương châm: Bảo tồn di sản gắn với phát triển sinh kế xanh tại cộng đồng. Chị Nguyễn Kim Phương (Chủ cơ sở Tày Homestay, xã Đàm Thủy) thành viên mạng lưới đối tác CVĐC chia sẻ: Được Ban Quản lý CVĐC tập huấn, học tập thực tế về hoạt động phân loại và xử lý rác thải tại nguồn và các mô hình về phát triển du lịch gắn với bảo vệ môi trường chúng tôi thấy rất nhiều lợi ích thiết thực. Trước hết, không gian lưu trú trở nên sạch sẽ, gọn gàng hơn, tạo ấn tượng tốt cho du khách và giúp họ có ý thức hơn trong sinh hoạt hằng ngày. Rác hữu cơ được tách riêng có thể tận dụng để ủ phân cho cây xanh, còn rác tái chế thì giảm đáng kể lượng rác phải đưa đi xử lý. Bên cạnh đó, phân loại rác ngay từ đầu giúp chúng tôi tiết kiệm chi phí, thời gian thu gom, đồng thời góp phần bảo vệ môi trường sống xung quanh - yếu tố rất quan trọng đối với du lịch bền vững. Khi du khách cùng tham gia phân loại rác, họ không chỉ trải nghiệm nghỉ dưỡng mà còn lan tỏa thói quen sống xanh, có trách nhiệm hơn với thiên nhiên. Đây là giá trị lâu dài mà một homestay nhỏ như chúng tôi luôn hướng tới.

Các thành viên mạng lưới đối tác CVĐC trao đổi kinh nghiệm phân loại rác thải tại nguồn.

Đến với CVĐC Non nước Cao Bằng, du khách không chỉ đến để chiêm ngưỡng cảnh quan hùng vĩ hay tìm hiểu giá trị địa chất độc đáo, mà còn được trực tiếp trải nghiệm những nỗ lực bảo vệ môi trường đầy sáng tạo của cộng đồng địa phương. Từ việc phân loại rác thải ngay tại nguồn, kết hợp ứng dụng men vi sinh xử lý rác hữu cơ, rác thải tưởng chừng là gánh nặng đã được biến thành phân bón nuôi dưỡng cây xanh và những vườn rau hữu cơ. Những khu vườn này không chỉ là điểm tham quan hấp dẫn, nơi du khách có thể tự tay thu hoạch và trải nghiệm nông nghiệp sạch, mà còn cung cấp nguyên liệu tươi ngon, an toàn cho các dịch vụ ăn uống trong homestay và nhà hàng địa phương. Qua từng hoạt động nhỏ nhưng đầy ý nghĩa này, cả cộng đồng và du khách đều được nhắc nhở về trách nhiệm với môi trường, đồng thời cảm nhận được sự gắn kết giữa con người, thiên nhiên và di sản. Chính những trải nghiệm thực tế, gần gũi nhưng giàu sáng tạo ấy đã biến mỗi chuyến đi đến CVĐC Non nước Cao Bằng thành một hành trình đáng nhớ, nơi du lịch xanh không chỉ là khẩu hiệu, mà là một lối sống và trải nghiệm có thể cảm nhận được từng phút giây.

Ông Triệu Kim Cương (Chủ cơ sở Nasan Homestay, xã Đàm Thủy) cho biết: Mô hình vườn rau hữu cơ của chúng tôi xuất phát từ ý tưởng biến những giá trị sinh thái sẵn có thành nguồn lực bền vững cho cộng đồng và du khách. Nó không chỉ cung cấp thực phẩm sạch hay trải nghiệm thú vị, mà còn là minh chứng sống động cho du lịch xanh và bền vững. Vườn rau kết nối con người với thiên nhiên, thúc đẩy bảo tồn di sản và phát triển sinh kế địa phương, đồng thời lan tỏa thông điệp sống xanh, trách nhiệm với môi trường đến cộng đồng rộng lớn hơn.

Bà Hoàng Thị Huệ, Phó Giám đốc Ban Quản lý CVĐC Non nước Cao Bằng cho biết: Thời gian qua, Ban Quản lý CVĐC Non nước Cao Bằng đã tổ chức nhiều hoạt động để mạng lưới đối tác triển khai các sáng kiến bảo vệ môi trường và phát triển bền vững. Cụ thể là các hoạt động hưởng ứng các Ngày làm sạch thế giới hằng năm, các hoạt động về bảo vệ môi trường, sử dụng sản phẩm, thực phẩm thân thiện với môi trường; tổ chức tham quan, học tập, khảo sát cho mạng lưới đối tác; tổ chức các đợt thu gom rác, lan tỏa thông điệp bảo vệ nguồn nước, hay chủ động ứng phó với rủi ro thiên tai…, đồng thời tuyên truyền về ý nghĩa của công tác bảo vệ môi trường hướng tới nền kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn và phát triển bền vững. Qua những hoạt động này, các đối tác được trang bị kiến thức và kinh nghiệm thực tiễn, từ đó nâng cao trách nhiệm với thiên nhiên, bảo tồn di sản và góp phần phát triển kinh tế - xã hội tại cộng đồng.

Nhằm lan tỏa xây dựng hình mẫu CVĐC xanh - bền vững, năm 2025, Ban Quản lý CVĐC Non nước Cao Bằng gửi hơn 35 tin, bài, video clip cho bản tin điện tử và các kênh truyền thông của Mạng lưới CVĐC Toàn cầu UNESCO và Khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Các sản phẩm nội dung này phản ánh sinh động thực tiễn bảo tồn di sản, các điểm du lịch, giáo dục môi trường tại các điểm trường, cộng đồng dân cư và doanh nghiệp hoạt động trong vùng CVĐC.

Không dừng lại ở đó, Ban quản lý CVĐC Non nước Cao Bằng thành lập các Tổ cộng đồng, được hướng dẫn ghi nhật ký môi trường như ghi nhận lượng rác thu gom, lượng khách tham quan, các hiện tượng bất thường về thời tiết, xói lở, suy thoái sinh cảnh. Đây là dữ liệu thực địa quan trọng giúp Ban Quản lý xây dựng bản đồ cảnh báo nguy cơ và lập kế hoạch bảo tồn thích ứng biến đổi khí hậu.

"Thời gian tới, Ban Quản lý CVĐC Non nước Cao Bằng tiếp tục mở rộng và củng cố các hoạt động này, đồng thời triển khai thêm các chương trình hỗ trợ thực tiễn cho mạng lưới đối tác. Tập trung thúc đẩy việc áp dụng các mô hình quản lý môi trường hiệu quả, phát triển du lịch xanh gắn với bảo tồn di sản, đồng thời khuyến khích sáng kiến về sinh kế bền vững tại cộng đồng. Song song đó, Ban Quản lý sẽ tăng cường kết nối, trao đổi kinh nghiệm giữa các đối tác, đẩy mạnh công tác truyền thông, giáo dục về ý thức bảo vệ thiên nhiên, cảnh quan và văn hóa địa phương. Qua những nỗ lực này, chúng tôi kỳ vọng xây dựng một mạng lưới đối tác vững mạnh, nơi mỗi thành viên vừa đóng góp bảo vệ môi trường, vừa phát triển kinh tế - xã hội", bà Hoàng Thị Huệ, Phó Giám đốc Ban Quản lý CVĐC Non nước Cao Bằng cho biết thêm.

Những nỗ lực đồng bộ, từ bảo vệ môi trường, phát triển sinh kế đến giáo dục cộng đồng và lan tỏa du lịch xanh, đang biến CVĐC Non nước Cao Bằng trở thành hình mẫu tiêu biểu về du lịch bền vững tại Việt Nam. Từ những hành động thiết thực tại cộng đồng đến các sáng kiến mang tính mô hình, nơi đây không chỉ giữ gìn giá trị thiên nhiên và di sản văn hóa, mà còn truyền cảm hứng cho mỗi du khách, cộng đồng và đối tác trong mạng lưới cùng chung tay xây dựng một tương lai xanh, bền vững - nơi con người và thiên nhiên hòa quyện, phát triển hài hòa, hướng tới lợi ích lâu dài cho cả cộng đồng và thế hệ mai sau.

N.A