Mang nền tảng số về làng: Cẩm nang 'Làng số' và hành trình chuyển đổi từ gốc rễ

Ở đó, không chỉ có những “công dân số” đang từng ngày đổi thay cách sống, cách sản xuất, mà còn có những “tổ công nghệ số cộng đồng”, trong đó nòng cốt là lực lượng Công an xã, đang đóng vai trò dẫn dắt chuyển đổi từ gốc rễ từ nhận thức, thói quen đến hành vi và tư duy số. Và một trong những công cụ hỗ trợ đắc lực cho hành trình ấy chính là Cẩm nang “Làng số” .

Công nghệ, chuyển đổi số được đưa về tận làng xã để xây dựng công dân số, chính quyền số, xã hội số.

“Làng số” bắt đầu từ từng người dân

Ra mắt đầu năm 2024, cẩm nang “Làng số” được ví như một "sổ tay chuyển đổi số cộng đồng", cung cấp kiến thức nền tảng, kỹ năng thiết yếu và hàng chục ví dụ sống động giúp người dân dễ dàng áp dụng công nghệ vào cuộc sống. Với 30 nền tảng số phổ biến, hơn 50 câu chuyện điển hình và hàng trăm hướng dẫn cụ thể, cẩm nang không chỉ truyền cảm hứng mà còn từng bước thay đổi tư duy, hành động của người dân ở từng thôn, xóm.

Tại Hà Nam, 100% xã, phường, thị trấn đã triển khai tuyên truyền sâu rộng về chuyển đổi số. Hệ thống loa truyền thanh, các hội nghị tuyên truyền, lớp tập huấn liên tục được tổ chức. Đặc biệt, lực lượng Công an xã với vai trò là thành viên cốt cán trong tổ công nghệ số cộng đồng đã trực tiếp “mang công nghệ về làng”. Họ không chỉ tuyên truyền miệng, mà còn đến tận nhà dân hướng dẫn cài đặt ứng dụng, giới thiệu các nền tảng trong Cẩm nang “Làng số”, kết nối người dân với hệ thống dịch vụ công, các tiện ích số của Đề án 06 và dữ liệu dân cư.

Công an tỉnh Hà Nam cấp Căn cước cho học sinh ở các làng để xây dựng công dân số.

Anh Trần Quang Trung, xã La Sơn (huyện Bình Lục), chia sẻ: “Tôi biết đến cẩm nang ‘Làng số’ nhờ các chú Công an xã đến hướng dẫn. Từ việc đăng ký định danh điện tử, đến học cách bán hàng nông sản qua mạng, tôi đều được hỗ trợ tận tình, đời sống nhờ vậy thay đổi hẳn.”

Khác với nhiều tài liệu khô khan, cẩm nang “Làng số” mang đến nội dung gần gũi, dễ hiểu. Những câu chuyện như bà con nông dân học cách trồng rau sạch, bán hàng trên sàn thương mại điện tử; người lớn tuổi được hướng dẫn dùng điện thoại để khám bệnh từ xa, nhận lương hưu qua app ngân hàng tất cả đều có trong cẩm nang.

Tại xã Hoàng Tây (huyện Kim Bảng), lực lượng Công an xã đã chủ động phối hợp với các đoàn thể triển khai tuyên truyền cẩm nang trên nhóm Zalo cộng đồng. Tổ công nghệ số do Công an xã phụ trách kỹ thuật hỗ trợ người dân từng bước tiếp cận và làm quen với công nghệ, từ cài app VNeID, tra cứu thủ tục hành chính, đăng ký khám bệnh trực tuyến, đến thanh toán không dùng tiền mặt…

Gắn chuyển đổi số với an ninh cơ sở và phục vụ nhân dân

Trung úy Nguyễn Văn Minh, Công an xã Hoàng Tây chia sẻ: “Người dân nông thôn chưa quen công nghệ. Nhưng khi có cuốn cẩm nang trong tay, kết hợp hỗ trợ trực tiếp và qua nhóm Zalo thôn, mọi người bắt đầu cởi mở, chủ động hỏi han và ứng dụng công nghệ. Điều này giúp lực lượng công an làm tốt hơn cả công tác chuyên môn lẫn nhiệm vụ hỗ trợ nhân dân trong Đề án 06.”

Học sinh ở các làng, xã, phường tiếp cận khoa học công nghệ, thông tin phục vụ cho việc học tập.

Sự hiện diện của lực lượng Công an xã trong hành trình chuyển đổi số không chỉ góp phần thúc đẩy “Làng số” mà còn đóng vai trò quan trọng trong nâng cao chất lượng quản lý hành chính, an ninh trật tự và phục vụ nhân dân.

Nhờ nền tảng số và dữ liệu dân cư quốc gia, Công an xã đã rút ngắn thời gian xác minh nhân thân, xử lý các tình huống dân sự, hỗ trợ cấp CCCD, định danh điện tử, xác minh lý lịch online, xử lý vi phạm hành chính... Công tác phòng ngừa tội phạm, quản lý người cư trú, người nghiện, người mới ra tù cũng trở nên chính xác và hiệu quả hơn khi dựa trên dữ liệu số hóa.

Ở Hà Nam, nơi đang là điểm sáng của cả nước trong thực hiện Đề án 06, mô hình “Làng số” đã và đang tạo đà cho xây dựng xã hội số toàn diện từ cấp cơ sở. Những người nông dân ngày càng am hiểu công nghệ; người cao tuổi học cách dùng app y tế; trẻ em biết đến trí tuệ nhân tạo ngay từ trường học; còn cán bộ Công an xã trở thành “cầu nối số hóa” cho người dân.

Cẩm nang “Làng số” không còn chỉ là cuốn sách, mà đã trở thành một phần trong hành trang phát triển nông thôn mới kiểu mẫu – nơi mỗi công dân đều là công dân số, mỗi thôn là một đơn vị thông minh, mỗi xã là một hạt nhân kết nối vào tương lai số của cả quốc gia.

Hoàng Phong